De Wijkerslooth wil meer Monti’s
In zijn afscheidsrede vertelt de Nijmeegse voorman hoe dewerelden van wetenschap en politiek vaak haaks op elkaar staan. “Denatuurlijke biotoop van de wetenschap en die van de politiek lijkendus ver uiteen te liggen, zelfs als u deze beschouwing ontdoet vanmijn wat geromantiseerde kijk op wetenschap en mijn wat cynischeblik op de hedendaagse politiek.”
“Een idee erkenning en ingang willen doen vinden, dat is watwetenschap en politiek met elkaar delen. Maar dat is wel zowat hetenige.”
Werk van twintigers
“Wetenschap gedijt in internationale netwerken; politiek moethet vooral hebben van nationale of lokale legitimatie. Wetenschapbouwt meestal voort op inzichten uit het verleden; politiek kandaar juist heel stellig mee afrekenen. Politiek doet beloftes enbiedt zekerheden; wetenschap mijdt juist stelligheden en het wekkenvan verwachtingen.”
“Wetenschap is het werk van twintigers en dertigers; politiek isvan en voor alle leeftijden. Wetenschap houdt zich bezig met deoplossing van diepgravende en door weinigen onderkende – laat staanbegrepen – problemen ten behoeve van een verre toekomstigesamenleving; politiek met antwoorden op breed beleefde vraagstukkenin de wereld van vandaag. Wetenschap zoekt naar bewijzen voor eenwaarheid; politiek naar verandering van een werkelijkheid. “
Een overbrugging van formaat
Toch is het mogelijk om met een blik op de lange termijnvoorbeelden van werkelijk wijs beleid en politici met een oprechteverstandhouding tot de wetenschap te herkennen. “Anders danpolitiek en wetenschap zijn universiteit en overheid wél op elkaaraangewezen en moet die afstand worden overbrugd.”
“In Nederland hebben wij die brug vormgegeven in een soortlatrelatie, die voor het eerst beschreven werd in de zogenaamdeHOAK-nota van minister Deetman in 1986[sic, van 1985, red.]. Onzeuniversiteiten hebben daar zeer veel baat bij gehad, niet in delaatste plaats doordat zij met die nieuw verworven lasten en lustengoed zijn omgegaan. Het Britse weekblad Times Higher Educationstelde in december 2011 vol verbazing en bewondering vast datvrijwel alle Nederlandse universiteiten tot de absolute wereldtopbehoren.”
Bocconi-collega
Daarom hoopt hij op meer van zulke bruggenbouwers voor wijsbeleid. En hij ziet ze in het Europa van vandaag gelukkig weeropdoemen. “De wetenschappelijke achtergrond in de fysica van AngelaMerkel is beslist een steun in de rug voor onze Duitseuniversitaire collega’s.”
“De aanwezigheid van gemiddeld zo’n drie tot vieroud-hoogleraren in onze Nederlandse naoorlogse kabinetten draagtvermoedelijk ook bij aan enige duurzaamheid van de latrelatieoverheid-universiteit. Maar de oud-rector van de BocconiUniversiteit in Milaan, Mario Monti, spant met zijn Italië- eneuroreddende professorenkabinet toch in dit opzicht wel dekroon.”
