Met wortel en tak
Bij de presentatie van zijn advies zei de AWT-voorzitter, LUMC-prof en RvT-lid van de Hogeschool Leiden, dat het verongelijkt vaststellen dat er slechts sprake was van ‘incidenten’ het HBO niet verder zou helpen. “De vraag is niet of de discussie over de validiteit van de HBO-diploma’s en de kwaliteit van examens en toetsen terecht is. Daar gaat het niet om. Geen sector in het onderwijs kan zich zo’n discussie over de validiteit veroorloven! Zelfs als er slechts sprake zou zijn van geïsoleerde incidenten, dan nog moet je deze met wortel en tak uitroeien.”
Open gooien
Het advies ‘Vreemde ogen dwingen’ heeft de ambitie de hogescholen bij deze sanering de weg te wijzen en geeft concrete handreikingen op alle aspecten van toetsing en toetsbeleid om dit te realiseren. Zo komt Bruijn met reeds elders uitgevoerde aanpakken die blijken te werken, onder meer in zijn eigen medische sector. Tevens zijn eerste initiatieven bij de lerarenopleidingen als zinvolle inspiratie benut.
Kern van het advies is dat alle hogescholen – bij voorkeur gezamenlijk in brancheverband en interdisciplinair – hun toetsingen en examinering ‘open gooien.’ In zekere zin zoals de conservatoria dat bijvoorbeeld doen bij de afsluitende concerten en voorstellingen waarmee een jong musicus zijn graad officieel behaalt.
De instellingen moeten hiertoe bij elkaar en met de professies samen de examens valideren en borgen. Daartoe moeten zij ook hoogwaardige toetsbanken op grond van gezamenlijk gedragen kennisbases ontwikkelen. Niet alleen voor ‘kernvakken’ trouwens.
Minder kon niet, meer kon niet
Dit voorkomt dat “topdown centrale examens aan u worden opgelegd”, zo stelde Bruijn bij zijn presentatie. Het alternatief voor een krachtige eigen aanpak door de hogescholen zelf is immers de doorvoering van de motie-Beertema en deze zou slecht zijn voor de kwaliteit van het HBO.
Want centrale overheidsexaminering verlaagt de inhoudelijke betrokkenheid en de kwaliteit van de input van de docenten bij de opzet en eisen die in de examens aan de HBO-student zouden moeten worden gesteld, zo waarschuwt de commissie-Bruijn.
Avans-bestuurder Frans van Kalmthout was lid van de commissie en zei het tegen ScienceGuide zo: “Minder dan wat we in dit advies hebben neergelegd kon niet naar de samenleving en de politiek. Meer kon niet naar de hogescholen zelf, om het voor hen werkbaar en uitvoerbaar te houden.”
HBO-raad-voorzitter Thom de Graaf zei tegen staatssecretaris Zijlstra in dit verband dat de acht miljoen euro die gereserveerd zijn vanuit ‘Veerman’ voor de opwaardering van de toetskwaliteit in hun geheel gericht zullen worden op het uitvoeren van het advies-Bruijn.
