Testosteron in stadion
Het onderzoeksteam onder leiding van Paul van Lange onderzochtenvoorafgaand aan de wedstrijd de verwachtingen van de fans, hunemoties, maar ook hun testosteron- en cortisolniveau. Uit hetonderzoek blijkt dat de fans tijdens de wedstrijd een hogeretestosteron- en cortisolspiegel hadden dan op een normalecontroledag. Volgens Van Lange is dit toe te schrijven aan debedreiging van de sociale status die het verlies van een dergelijkewedstrijd met zich meebrengt.
Druk op Feyenoord
Volgens Van Lange zal er in Rotterdam-Zuid dan ook een hogeretestosteronspiegel te bespeuren zijn dan rond de Amsterdam ArenA.”Deze bevindingen zullen vanavond waarschijnlijk niet direct vanbelang zijn voor de wedstrijd van Ajax, want dat is een gelopenrace. Bij Feyenoord zal dat anders zijn, want winst is heelbelangrijk, en toch wat onzeker omdat hun tegenstander, Heracles,soms verrassend goed kan zijn.”
Het hormoon testosteron neemt toe in competitieve situaties dieuitdagend en belangrijk zijn voor de sociale status van de winnaar.In lijn met deze voorspelling toonden de resultaten van deze studieaan dat fans een hogere testosteronspiegel hadden tijdens dewedstrijd dan op een normale controledag. VU-onderzoeker Leandervan der Meij: “Het testosteron van de fans was waarschijnlijkverhoogd om hen voor te bereiden op het verdedigen of verbeterenvan hun sociale status.”
Lichamelijke stress verhoogt cortisol
De ervaring van lichamelijke stress veroorzaakt het vrijkomenvan het hormoon cortisol, maar dit komt ook vrij in reactie op eenbedreiging voor de sociale status van een persoon. Uit deze studieblijkt dan ook dat de cortisolspiegel hoger was op de dag van dewedstrijd dan op een controledag.
De onderzoekers suggereren dat de finale van het WK voetbal eenbedreiging was voor de sociale status van de fans, aangezien voorfans hun sociale status afhankelijk was van de prestaties van hunnationale team. Van der Meij: “Het lijkt erop dat een verhoging vancortisol bij fans tijdens de wedstrijd een voorbereiding is op hetomgaan met negatieve reacties uit hun omgeving als hun clubverliest.”
Kijken naar de wedstrijd was waarschijnlijk stressvoller voormannen dan voor vrouwen: mannelijke fans scheidden meer cortisol aftijdens de wedstrijd dan vrouwelijke fans. Mannelijke fansvoorspelden ook een groter doelsaldo, waren grotere voetbalfans enervoeren de wedstrijd als meer frustrerend dan vrouwen.
Fanatisme van de fan is doorslaggevend
Uit de resultaten bleek echter dat het geslacht van de fans nietde belangrijkste voorspeller was van de cortisolstijging: hetverschil kon volledig worden verklaard door de mate van fanatismeonder de voetbalfans. De studie toonde ook aan dat jongere fansmeer cortisol afgaven op de dag van de wedstrijd dan oudere fans.Een mogelijke verklaring is dat oudere fans beter om kunnen gaanmet de stress van een belangrijke voetbalfinale dan jongerefans.
Vóór het begin van de wedstrijd verwachtten alle Spaanse kijkersdat de Spaanse nationale ploeg zou winnen van het Nederlandselftal. Een dergelijke mate van consensus is vrij uitzonderlijk ensuggereert dat de Spanjaarden het volste vertrouwen hadden in deuitkomst van de wedstrijd. Maar de hormonale gegevens doen andersvermoeden.
Zelfbescherming tegen teleurstelling
De cortisol- en testosteronspiegels waren immers aanzienlijkverhoogd tijdens de wedstrijd, wat suggereert dat mensen zichlichamelijk voorbereiden op het tegengestelde. De onderzoekersvermoeden dat het uiten van vertrouwen in de winst zou kunnendienen als bescherming tegen de onzekerheid en het risico opverlies.
Van der Meij: “Misschien, in uitzonderlijke omstandighedenwaarin de resultaten niet echt voorspelbaar zijn, kunnen we nietaltijd volledig rekenen op wat mensen zeggen.” De wetenschapperspubliceerden hun resultaten onlangs in het open source tijdschriftPLoS ONE. De resultaten zijn
