Arts geeft weinig om geldprikkels

Nieuws | de redactie

18 juni 2012 | De manier waarop huisartsen worden betaald heeft beperkt effect op de betaalbaarheid en kwaliteit van de zorg. Ethiek en richtlijnen lijken grote verschillen daarin tegen te gaan, blijkt uit proefschrift van Christel van Dijk (UvT).

De Tilburgse promovenda nderzocht het effect van veranderingenin het honoreringssysteem voor huisartsen. Met dezorgstelselwijziging in 2006 is het onderscheid tussen particulieren ziekenfondsverzekerden afgeschaft en werd een nieuwhonoreringssysteem ingevoerd voor huisartsenzorg. Hetinschrijftarief voor ziekenfondspatiënten en de betaling percontact voor particulier verzekerden werden vervangen door eengecombineerd system met een inschrijftarief en betalingen percontact voor iedereen.

Van Dijk: “Bij voormalig ziekenfondsverzekerden en particulierverzekerden zien we dezelfde trends in geleverde zorg. Deverandering in honorering leidt niet tot grote verschillen in hetaantal contacten, de toegankelijkheid, de lengte van de contactenen het volgen van de richtlijnen.”

Prikkels en moraal

In de wetenschappelijke literatuur en theorie wordt ervanuitgegaan dat de reactie van huisartsen op veranderingen inhonorering wordt beïnvloed door hun inkomen, vrije tijd en devoldoening die zij halen uit hun vak, kortom ‘het goede doen voorde patiënt’ of de professionele moraal. 

“Het beperkte effect van het honoreringssysteem wijst erop datde professionele moraal, ‘het goede doen’, de overhand heeft in dekeuzes die huisartsen maken in Nederland. Er zijn echter ookaanwijzingen in de internationale wetenschappelijke literatuur datsterke financiële prikkels, zoals betalingen per contact of voorkwaliteit, de motivatie van huisartsen om ‘het goede te doen’ voorde patiënt kunnen gaan tegenwerken. Het is belangrijk dit soortonbedoelde gevolgen van prikkels mee te wegen bij het ontwerpen vannieuwe honoreringssystemen voor huisartsen.”

Voor haar het onderzoek heeft Van Dijk gebruikgemaaktvan gegevens van 2002 tot en met 2008 uit elektronischepatiëntendossiers van huisartsenpraktijken die deelnamen aan hetLandelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg (LINH). DeLINH-database beschikt over gegevens over diagnoses, voorgeschrevengeneesmiddelen, verwijzingen en declaraties van ongeveer 90huisartsenpraktijken en 350.000 patiënten.