Fittie en feiten
Op social media ontstond zo waar een bescheiden HaagseTwitterfittie over die cruciale vraag bij de plannen voor detoekomst en het ‘level playing field’ in het HO van na 2017.Immers, alleen volstrekte helderheid daarover zou duidelijk makenwat de ware HO-strategie van Rutte en Zijlstra inhoudt voor de fasena ‘Veerman’. Is het einddoel ‘privatisering’ of’voucherbekostiging’? Vraaggestuurd via ‘de markt’ of vraaggestuurdvia de deelnemer en zijn leerrechtbekostiging?
Halbe zat klem
Het ‘discours’ van de HBO-raad op 21 juni liet de einduitkomstnog in de lucht hangen. De scherpe vragen van ISO-voorzitterSebastiaan Hameleers kregen zelden het heldere antwoord datgespreksleider Thom de Graaf de andere deelnemers trachtte teontlokken. Halbe Zijlstra zat namelijk klem die avond, zobleek.
De bewindsman moet zich positie verwerven tussen tweeprincipiële stellingnames die hem als liberaal beide ook nog tendiepste moeten aanspreken. Beide verwerpen echter zijnbeleidsvoorstel voor 2017 en verder. De ‘particulieren’, alsLOI-chef Kuipers, willen liefst helemaal geen vouchers en andere’verdachte’ middelen om toch beleidssturing te plegen viabekostigingsinstrumenten. Zij vinden Zijlstra eigenlijk
De overige hogescholen houden vast aan de gedachte datoverheidsbekostiging alleen rechtmatig is in een ‘level playingfield’ als deze kwalitatief volwaardige, volledigeopleidingstrajecten faciliteert. Voor je het weet gaat OCW beurzenuitdelen aan modules of brokken van marktconform aanbod, dat nietleidt tot opleidingsrendement. Zulke studies ziet men vooral bij decommerciële trajecten opdoemen. Zij vinden Zijlstra dus niet’Ordnungsliberal’ genoeg.
Visgraatje in keel HBO-raad
De bewindsman moest zijn beleid dan ook op twee frontenverdedigen tegen het ‘too little, too late’ verwijt. Hij hieldbeide bezwaren op een misverstand. De HBO-raad was paniekerigerdan nodig.
Bovendien verweet Zijlstra de huidige HO-instellingen datzij als voltijdsaanbod tegenwoordig opleidingen aanbieden die quastudie-intensiteit in de HO-wetgeving van Deetman nog als deeltijdingeboekt zouden staan: minder dan 20 uren contacturen perweek. Impliciet was de dreiging, dat voltijdse studie ook wel alsdeeltijdse bekostigd zouden kunnen gaan worden.
Dat bleef als een visgraatje steken in de keel van gastheerHBO-raad. De reactie van secretaris-directeur Ad de Graaf opScienceGuide was niet mals: “Het graven in de archievenlevert de volgende wetstekst uit het midden van de tachtiger jarenop: ‘Deeltijd onderwijs is onderwijs dat ‘s avonds, overdag dan wel’s avonds en overdag wordt gegeven en dat naar karakter en omvangis gericht op studenten van wie in het algemeen de voorwerkzaamheden beschikbare tijd grotendeels in beslag wordt genomendoor andere activiteiten dan onderwijsactiviteiten,’ (art 12,WHBO). De wettelijke bepaling over die 20 uur contacttijd (dus meteen docent) heb ik niet kunnen vinden. De staatssecretaris vergistzich blijkbaar.”
Lees bladzijde 13
Bovendien draaide hij rondjes rond de verdedigingslinies inde tweefronten oorlog van de staatssecretaris. Zijn “logica wasonnavolgbaar.” Daar
Daar staan als toekomstige uitwerkingen onder meer:
“- afstemming van de omvang van de beurs op die van de opleiding(in credits),waarbij flexibele, gefaseerde inzet van beurzen c.q.deelname aan opleidingsonderdelen mogelijk is;
– doelmatige besteding van beurzen, bijvoorbeeld door voorwaardente hanteren ten aanzien van geldigheidsduur van de beurzen;
– inzet van beurzen ten behoeve van afronding met een diploma vangeaccrediteerde programma’s en opleidingen hoger onderwijs(Associate degree, Bachelor en Master), voor deelnemers voor wiedit een eerste studie is;”
Wat zijn ‘onderdelen’?
OCW geeft dus de volgende richting aan: de toekomstige beurzen -in de vorm van vouchers – kunnen worden benut voor diplomagerichte’onderdelen’ van studies, onder meer het afronden van een ‘eerste’bekostigde studie. Bijvoorbeeld kan zo een laatste studiejaarvoltooid worden na uitschrijving als voltijdstudent enherinschrijving in deeltijdaanbod. Dat zou kunnen om de techniek-of lero-studie te combineren met werk in de tekortvakken in diesectoren.
Maar houdt dit ten principale dan geen inperking van het rechtop publieke bekostiging van zo’n eerste studie in? En dat juistin vakken waar de samenleving en de industrie naar zitten tesnakken? En wat zijn ‘onderdelen’ eigenlijk, als het noch eenmodule, noch een volledige studie betreft?
Het Hellas van het HO?
Het is nog geen 2017, dus Zijlstra’s opvolger kan de hoofdlijnenvan de gegeven beleidsrichting nog nader verhelderen. Voor deinstellingen van zowel WO, HBO als NRTO is 2017 echter allesbehalve’ver weg’. Zij moeten immers tussen nu en 2016 – en dat is de factoeen jaar of 3 slechts, minder dan een curriculum van een student -hun prestatieafspraken invullen en waarmaken. In dat pakket vanafspraken naar aanleiding van ‘Veerman’ en ‘Dijkgraaf’ zit dedeeltijdingreep van OCW alleen niet verwerkt. Deze kwam immersals een duiveltje uit het beleidsdoosje, nadat men over Veermanovereenstemming had bereikt.
Grote hogescholen en ook universiteiten lopen nu aanzienlijkerisico’s. Zij moeten incalculeren of hun lange termijn aanpak – eenjaar na het afrekenmoment in 2016 voor die prestatieafspraken -niet tot grote financiële klappen zal leiden. Als ze niet oppassengaan ze kopje onder dankzij goede voornemens.
Er zijn instellingen die meer dan 15-20% van hun studenten in dedeeltijdsector hebben zitten. Inzet voor LLL-trajecten tot in 2016zou in 2017 en volgende jaren dan vele tientallen miljoenen aanverlies van bekostiging opleveren. Fontys, Avans, Inholland en veleanderen moeten hier rekenen op klappen die hen het Griekenland vanhet HO zouden maken.
Het lijstje meest in gevaar komende instellingen leest u
