Universiteit, red Europa

Nieuws | de redactie

5 juni 2012 | De universiteiten kunnen Europa redden en een belangrijke bijdrage leveren aan duurzame economische groei. Zij moeten daartoe hun leiderschapsrol op zich nemen en innovatiekracht en ondernemerschap versterken. Dat zegt Jo Ritzen in zijn oratie te Maastricht.

Het hoger onderwijs moet in dit verband ondernemerschapstimuleren en onderzoek meer richten op maatschappelijke problemen.Universiteiten hebben de opdracht zich actiever bemoeien met degrote maatschappelijke kwesties van dit moment, aldus deoud-minister in zijn inaugurele rede als hoogleraar ‘Internationaleconomics of science, technology and higher education’ aan ‘zijn’Universiteit Maastricht op 8 juni.

Innovatief leren denken

Europa kampt met een economische crisis en drastischemaatregelen zijn nodig om duurzame economische groei te realiserendoor versterking van de kenniseconomie. De kwaliteit van academischafgestudeerden dient te verbeteren, met meer aandacht voor de enormveranderende arbeidsmarkt.

In het academisch onderwijs blijven cognitieve ontwikkeling enkennis van het vakgebied de hoogste prioriteit, maar er moet ookaandacht komen voor ondernemerschap, werken in teams, mondelinge,schriftelijke en digitale communicatievaardigheden,oplossingsgericht en innovatief denken, leren werken in eeninternationale omgeving en grotere jobmobiliteit.

Andere manier van werken

Dit vraagt een andere manier van werken door universiteiten.Volgens Ritzen kunnen universiteiten deze veranderingen alleendoorvoeren wanneer de verschillende Europese lidstaten van elkaarwillen leren. Daarvoor heeft hij de Foundation Empower EuropeanUniversities (EEU) opgericht, waarin correspondenten van alle 27lidstaten deelnemen. De EEU verzamelt en analyseert data over de impact van hogeronderwijsbeleid op de prestaties van universiteiten, gemeten aan dehand van hun maatschappelijke bijdrage.

Bovendien is het nodig dat universiteiten op Europees niveaugaan concurreren en één hoger onderwijsruimte vormen, waarbijstudenten op basis van goede informatie kunnen kiezen aan welkeEuropese universiteit ze willen studeren. Onderzoek zou op Europeesniveau gefinancierd moeten worden, ter verhoging van de efficiëntieen verlaging van de kosten die gemoeid zijn met selectie enevaluatie. Tevens maakt dit specialisatie op een hogerkwaliteitsniveau mogelijk.

Ook de sociale voorzieningen moeten op Europees niveau geregeldworden. Dit vereist overigens een andere interpretatie van hetEuropees beginsel van subsidiariteit. Ritzen erkent datuniversitair onderwijs en onderzoek beter op nationaal niveaugeimplementeerd kunnen worden, maar een Europees raamwerk is nodigom de kwaliteit naar een hoger niveau te tillen.

Bekroond boek

Over het thema van zijn oratie schreef Ritzen in 2010-2011 ookhet boek ‘A chance for European Universities’. Dit is recentbekroond door de Academie van Wetenschappen in Korea als  ’thebest international book of 2011′.

Ritzens analyse in zijn boek is gebruikelijk scherp “The presentposition of Europe’s universities is something like a bronzeOlympic medal: very well represented among the world’s top 200universities, but almost absent in the top 50.” Meer over dezeprestigieuze Aziatische prijs en een pdf van dat boek leest u hier op ScienceGuide.