Gerard Mols: innemend en ruimte gevend
De Observant, het onafhankelijk weekblad van de UniversiteitMaastricht, kopte vorige week een uitspraak van scheidend rectorGerard Mols: “De kans dat ik ooit de erepenning van de stadMaastricht krijg, acht ik nihil.”
Tóch de Erepenning
Natuurlijk was dit voor de Maastrichtse wethouder Cultuur,Jacques Costongs, de ultieme uitnodiging om Mols alsnog teonderscheiden. En dat nog bovenop de dr. J.G.H. Tanspenning, dehoogste onderscheiding van de UM, vernoemd naar de grondlegger vande universiteit, Sjeng Tans.
Terwijl wethouder Costongs in een hoek van de druk bevolktebinnenplaats van het bestuursgebouw van de UM onopvallend zijnambtsketen omhangt (hij is tevens locoburgemeester), filosofeerthij over de relatie tussen de gemeente Maastricht en deUniversiteit Maastricht: “In Tilburg bijvoorbeeld is vrijwel hetgehele gemeentebestuur aan de Tilburgse universiteit opgeleid, daarheb je een heel natuurlijke samenwerking. Beide organisatiesspreken dezelfde taal. De Universiteit Maastricht is nog maar 36jaar oud, eigenlijk te jong dus om bestuurders te kunnen afleveren.Dat loopt af en toe iets minder makkelijk. Maar het wordt steedsbeter.”
Moeilijke kwesties
Die spanning tussen stad en universiteit kwam bijvoorbeeld aanhet licht tijdens ‘de zaak Peter Debye’. Deze MaastrichtseNobelprijswinnaar bleek in 1938 Joodse wetenschappers te hebbenaangespoord om hun lidmaatschap van het Deutsche FysikalischeGesellschaft op te zeggen. Ook toen het NIOD laterNobelprijswinnaar Debye eerherstel verleende, bleef rector GerardMols bij zijn beslissing om universitaire ‘Debye-prijs’ af teschaffen. De affaire maakte de relatie met de stad Maastricht erbepaald niet soepeler op.
In zijn rede bij de rectoraatsoverdracht onderstreepte GerardMols de rol die een universiteit heeft bij het handhaven vandemocratische waarden. “Universiteiten zijn bij uitstek de plaatsenwaar de vorming van jonge mensen tot wereldburger dient plaats tevinden. Veel globale ongemakken zoals extremisme, discriminatie,andere vormen van onverdraagzaamheid, gebrek aan gerechtigheid, omer maar eens een paar te noemen, zijn vaak te wijten aan onkunde,aan onwetendheid, aan gebrek aan kennis en vaardigheden.”
Diversiteit en leeromgeving
Specifiek vanuit deze gedachte, heeft Gerard Mols tijdens zijntermijnen als rector aangestuurd op een uitdrukkelijk diversestudentenpopulatie. “Niet alleen divers naar nationaliteit maarvooral ook naar cultuur, godsdienst, politiek, gender, welvaart eneerder opgedane kennis en vaardigheden. Het leren omgaan metdiversiteit in het verband van kleine onderwijsgroepen in eensamenwerkende stimulerende leeromgeving is essentieel onderdeel vande academische vorming.”
“De universiteit is de plaats bij uitstek waar wereldburgersworden gevormd en waar belangrijke democratische waarden wordenaangeleerd en aangescherpt. Ook dat is een wezenlijk onderdeel vande maatschappelijke betekenis van de universiteit. Ik heb deafgelopen jaren zeer tot mijn spijt niet steeds de indruk gehad datdeze wezenlijke onmisbare functies van de universiteit steeds doorexterne partijen, waar onder de overheid, op hun juiste waardewerden geschat. En ik zie nog niet dat dat in de nabije toekomstwezenlijk gaat veranderen.”
Waar Gerard Mols het bij zijn afscheid vooral sprak over de’grote democratische waarden’, roemden de mensen uit zijn naasteomgeving vooral de ‘menselijke waarden’ die hij uitdroeg.Van emeritus hoogleraar huisartsgeneeskunde Harry Creboldertot CvB-secretaresse Patrice Keijzer, allen waarderenin rector Mols vooral de ruimte die hij anderen bood. “Hij isinnemend en ruimte gevend.”
U leest de volledige afscheidsrede van Gerard Mols
