Open Wat?

Nieuws | de redactie

17 juli 2012 | Wie zich interesseert voor online ontwikkelingen in de onderwijswereld, loopt tegen termen als 'open access', 'open education' en 'open courseware' op. Willem van Valkenburg (TU Delft) zet alle begrippen op een rijtje.

Willem van Valkenburg is E-Learning consultant aan de TU Delft.Hij merkte dat een heel aantal termen door elkaar worden gebruikt,zoals OER, OpenCourseWare, Open Courses (MOOCs), Open Education,Online Distance Education en greep op zijn blog de gelegenheid aan om duidelijkheid in determinologie te scheppen. 

Open Educational Resources (OER)

Deze term gaat over individuele leereenheden of leerobjecten. Erzijn verschillende definities in omloop. Het SURF Trendrapport schreef hierover:

De definitie die anno 2011 wereldwijd het breedst wordt gedeeld,en waarin rekening is gehouden met de licentieverschillen, kan alsvolgt worden geformuleerd: “Open Educational Resources (OER) zijngedigitaliseerde leermaterialen die vrij toegankelijk zijn voorgebruik door docenten en studenten, zonder dat daarvoor royalty’sof licentiegelden betaald hoeven te worden. De digitaleleermaterialen kunnen worden gedeeld via het internet of anderedigitale media. OER worden meestal, maar zeker niet uitsluitend,gepubliceerd onder Creative Commons-licenties. Zowel deoorspronkelijke eigenaren als de latere gebruikers van hetleermateriaal moeten een helder begrip hebben van delicentievoorwaarden om te kunnen bepalen op welke manier deleermaterialen mogen worden gedeeld en gemixt.” (Vertaald uit:West, P. en Victor, L. (2011), Background and action paper onOER.)

Een kortere definitie luidt: “Open Educational Resources zijnopen leermaterialen die online beschikbaar zijn voor (her)gebruik.Het kopiëren, bewerken en verspreiden van het materiaal is ondervoorwaarden toegestaan.”

OpenCourseWare (OCW)

OpenCourseWare gaat om een complete cursus met allerleiverschillende soorten materialen erin. De TU Delft neemt alsuitgangspunt de Blackboard-cursus van een vak en zet vervolgens alhet materiaal in de OpenCourseWare vak, zolang daar geenrestricties op zitten qua privacy, copyright, vertrouwelijkheid, enwensen van docent. Belangrijk is dat de course beschikbaar is ondereen gratis en open licentie (bijv. Creative Commons).

Het OpenCourseWare Consortium gebruikt de volgende definitie:

An OpenCourseWare (OCW) is a free and open digital publicationof high quality college and university-level educational materials.These materials are organized as courses, and often include courseplanning materials and evaluation tools as well as thematiccontent. OpenCourseWare are free and openly licensed,accessible to anyone, anytime via the internet.

Belangrijk hierbij is dat een OpenCourseWare vak gaat om hetmateriaal, dus je krijgt geen begeleiding en er is geenmogelijkheid om een geaccrediteerde credit ervoor te halen. Wel kaneen course een volledig tentamen bevatten, maar dat zal je zelfmoeten nakijken.

Open Courses (OC)

Open Courses gaat een stap verder dan OpenCourseWare. Hierbijkrijg je niet alleen het materiaal, maar ook de mogelijkheid om hetvak echt te volgen. Dit betekent interactie met de docent(en) enandere studenten. Bekende voorbeelden hiervan zijn de MOOCs, hoeweldeze niet allemaal voldoen aan de openheid die erbij hoort(zie blog David Wiley). De courses van Coursera en Udacity maken niet gebruik vanmateriaal dat is voorzien van een Open Licentie. MITx doet datnu gedeeltelijk al wel door het materiaal van MIT OCW te gebruiken.Ze hebben toegezegd dat ze de volledige course beschikbaar gaanmaken met een Creative Commons-licentie.

Als je de cursus hebt volbracht krijg je vaak een certificaat. Sommigen cursussen geven alleeneen certificaat van deelname, anderen vermelden ook heteindresultaat. Weer anderen gebruiken bijvoorbeeld ‘badges‘ (PDF).

Open Education (OE)

Open Education is eigenlijk het gehele ecosysteem van OER, OCWen OC. Het gaat om gratis en open toegankelijk materiaal en tools,gratis en open virtuele communities om te leren, les te geven,kennis uit te wisselen. Afhankelijk van het business modelkunnen bepaalde diensten aangeboden worden waarvoor je betaalt,zoals certificeren of begeleiding.

Online (Distance) Education (ODE)

Hier gaat het over Online Distance Education, hoewel het in depraktijk vaak Online Education wordt genoemd. Het betreft formeelonderwijs, waarvoor je je moet inschrijven en waar je aan het eindeen diploma voor krijgt. Het bekende voorbeeld hiervan zijn de OpenUniversiteiten en de commerciële tegenhangers zoals LOI en NCOI.

Recent heeft de TU Delft aangekondigd dat zij voor 3masterprogramma’s ook een Online variant gaan aanbieden.Uitgangspunt is dat de student niet in de buurt (in NL) hoeft tewonen om het onderwijs te volgen en uiteindelijk zijn diploma tehalen.

ODE gaat dus een stap verder dan OE doordat je er echt eendiploma mee kan halen. Open Education kan wel een onderdeel zijnvan het curriculum. Dus ze kunnen gebruiken van OER. Een mooivoorbeeld hiervan is het OpenU-project bij de OU NL.

Vergelijking

Hieronder zijn de verschillende varianten van open onderwijs opeen aantal criteria vergeleken met elkaar. Deze tabel is gebaseerdop tabel van Timo Kos.