Praktijkonderzoek leert anders kijken
Van Staa deed afgelopen jaren
Daag jongere meer uit
“Ouders onderschatten vaak de mate waarin hun kind alzelfstandig is, en dat kan een aanknopingspunt zijn om in gesprekte gaan met elkaar,” legt Van Staa uit. In de kinderzorg wordt, ookdoor verplegers en artsen toch nog vaak gewerkt vanuit het idee datde discussie over de behandeling vooral met de ouders gevoerdwordt. Op het moment dat jongeren naar de volwassenenzorg gaan,wordt er veel meer zelfstandigheid geëist. “D at gaat heelabrupt.”
De overgang kan veel soepeler, door kinderen eerdermede-eigenaar van hun eigen behandelproces te maken, stelt VanStaa. “Jongeren moeten meer worden uitgedaagd om mee te denken inhun behandelingsproces.” Dat vraagt van artsen enverpleegkundigen een andere werkwijze in hun dagelijksepraktijk.
Het Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! was het vervolg op hetonderzoek, waarbij de resultaten direct werden omgezet inzorgvernieuwing. Na 5 jaar is dat afgerond, tegelijk met hetproefschrift van AnneLoes van Staa. Haar programma ziet ze als eenschoolvoorbeeld van de meerwaarde van praktijkgericht onderzoek inhet HBO .
Praktijkgericht onderzoek extra uitdagend
“Het onderzoek is gestart op basis van een praktijkprobleem,terwijl in wetenschappelijk onderzoek het vertrekpunt vaker eenwetenschappelijke vraag is. En, het onderzoek houdt niet op bij depublicatie in een wetenschappelijk tijdschrift, maar gaat verder:je moet de resultaten vertalen naar praktijkverandering.
Daarmee maak je het je zelf een slag moeilijker. Praktijkgerichtonderzoek is dus zeker niet makkelijker, omdat je door diepraktische benadering voor de uitdaging staat iets met dieresultaten te doen.”
Om dat transitieproces te bevorderen is een
“Die aandacht voor hoe je zelfmanagement bij patiëntenbewerkstelligt, vereist een omslag in het denken bij studenten inde zorg. De patiënt is eigenlijk de expert over het dagelijksleven, terwijl de arts of verpleegkundige de patiënt ondersteunt indit proces.” De patiënt wordt op deze manier partner in dezorg.
De Toolkit, de publieksboekjes en de aanbevelingen van hetproefschrift Op Eigen Benen laten zien dat er inderdaad sprake isvan een concrete toepassing van de onderzoeksresultaten. Dit allesbevestigt volgens Van Staa, “dat je hoogwaardig én nuttig onderzoekkan doen in het HBO, waar patiënten, artsen, verpleegkundigen enstudenten concreet wat mee kunnen. “
De eigen praktijk verbeteren
Dat is volgens Van Staa een goede illustratie van de meerwaardedie het HBO-onderzoek heeft voor de ontwikkeling van de professie.Onderzoek kan professionals bewuster maken van hun eigen handelenen hen handvatten bieden om hun praktijk te veranderen. Terillustratie noemt ze de verdediging van een masterscriptie van éénvan haar studenten waar ze tijdens het gesprek naar op weg is.
“Deze verpleegkundig specialist werkt al enkele jaren in de zorgvoor diabetespatiënten. Veel patiënten hebben grote moeite om eengoede instelling van hun diabetes te bereiken. Ze lopen dus hetrisico complicaties op te lopen. Haar onderzoeksvraag was hoe zedeze mensen tot betere therapietrouw kon verleiden.
Door het onderzoek dat ze nu heeft gedaan heeft ze inzichtgekregen dat de bloedwaardes voor patiënten iets anders betekenendan voor zorgverleners. Zij heeft geleerd wat deze patiënten echtbezighoudt en ook dat zij met die werkelijkheid te weinig bezighield wat haar zorg minder effectief maakte.
Onderzoek kan je dus helpen je eigen praktijk te verbeteren. Diereflectie op de eigen praktijk op alle niveaus is wat dit soortonderzoek zo belangrijk maakt.”
