Eiwit rem tegen uitzaaiing kanker

Nieuws | de redactie
20 augustus 2012 | Eiwit TripM7 maakt borstkankercellen mobiel. Zet je het uit gaat het uitzaaien ineens veel minder vlot. Het effect is spectaculair. UMC Radboud onderzoekers zien “een opmerkelijke relatie” die uitzicht biedt op “remmers” voor vrouwen met hoog risico.

Onderzoekers van het UMC St Radboud en het Nederlands KankerInstituut (NKI) melden in Cancer Research dat het TRPM7 eiwit[spreek uit: Trip M7] een essentiële rol speelt bij het uitzaaienvan borstkanker. In twee groepen patiënten constateerden ze datveel TRMP7 in de primaire borsttumor een grotere kans geeft opterugkeer en uitzaaiing van de ziekte. Veel TRMP7 geeft dus eenslechtere prognose.

Migratiehulp van eiwit

Onderzoek bij muizen met menselijke borstkankercellenondersteunt het onderzoek: wordt het eiwit uitgeschakeld, danverliezen de borstkankercellen het vermogen om uit te zaaien. Hetuitzaaien van kankercellen krijgt de laatste jaren steeds meeraandacht in het kankeronderzoek. Niet zonder reden. Patiëntenoverlijden meestal niet aan de primaire tumor, maar aan deuitzaaiingen.

“Van het TRPM7 eiwit wisten we al dat het een rol speelt bijcontacten tussen cellen onderling en met hun omgeving, maar ook bijde migratie, de bewegelijkheid van cellen”, zegt celbioloog Frankvan Leeuwen van het UMC St Radboud. “Maar het was niet duidelijk ofhet eiwit ook een rol speelt bij kanker. Dat aspect zijn we gaanonderzoeken met collega’s van het NKI, met wie we al jarenlangsamenwerken.”

Het onderzoek, dat online is gepubliceerd in Cancer Research,leidt zowel bij het patiëntonderzoek als het celbiologischeonderzoek tot nieuwe inzichten. Van Leeuwen: “Bij tweeafzonderlijke groepen patiënten met borstkanker zagen we eenopmerkelijke relatie tussen de hoeveelheid TRPM7 en het verloop vande ziekte. Hoe meer TRPM7 in de primaire tumor, hoe groter de kansop terugkeer en uitzaaiing van de ziekte. Grofweg geldt: hoeactiever, hoe slechter de prognose. TRPM7 zet cellen kennelijk aantot reislust.”

Traceren en remmen

Voordat TRPM7 daadwerkelijk als voorspellende factor is tegebruiken, moet het resultaat eerst door andere onderzoeksgroepenworden herhaald. Als dat lukt, kan TRPM7 – eventueel in combinatiemet enkele andere prognostische factoren – gebruikt worden ompatiënten te traceren die een hoog risico hebben op uitzaaiingen.Deze patiënten zijn dan ook specifieker te behandelen.

“Komt het zover,” zegt Van Leeuwen, “dan is de stap naar eenmedicijn misschien snel te maken. TRPM7 behoort namelijk tot eengrote groep eiwitten – de ionkanalen – waarvoor nu al medicijnen opde markt zijn. Met ionkanaalremmers worden tegenwoordig al diversehartaandoeningen behandeld.”

Spectaculair effect

Samen met de groep van Kees Jalink van het NKI werd de functievan TRPM7 nader onderzocht. Zo werd niet alleen het gedrag vanmenselijke borstkankercellen in de muis bekeken, maar ook heteffect van TRPM7 op celbiologisch niveau onderzocht. Van Leeuwen:”Schakel je het eiwit al uit in de hele vroege ontwikkeling van eenorganisme, dan is het niet levensvatbaar, zo blijkt uit eerderonderzoek.

Het effect van TRPM7 verlies op de tumorcellen is spectaculair.Van Leeuwen: “Bij muizen met menselijke borsttumoren blijven deborsttumoren wel groeien, maar ontstaan nauwelijks uitzaaiingen.Kennelijk is TRPM7 een noodzakelijk onderdeel van demetastasering.”

Daarmee is volgens Van Leeuwen niet meteen gezegd dat remmingvan het eiwit ook bij de mens uitzaaiing voorkomt. “Tumorcellenzijn enorm flexibel en passen zich snel aan nieuwe omstandighedenaan. Om uitzaaiing te voorkomen heb je waarschijnlijk eerder eencocktail van verschillende medicijnen nodig.”

De botten van cellen verstijven

Van Leeuwen wil weten wat de exacte rol is van TRPM7 bij deuitzaaiing van kankercellen. “Het ‘bemoeit’ zich in elk geval metde beweging”, zegt hij. Als mens bewegen we door het aanspannen vanspieren die aan onze botten vastzitten, maar onze cellen bewegen opeen andere manier.

Cellen zitten in een ‘biologische steiger’, de extracellulairematrix. Dat is min of meer het bottenstelsel waaraan cellen zichkunnen vasthaken om zich te verplaatsen. Maar cellen gebruiken ookelkaar om te bewegen. Bovendien kunnen cellen zich ook verplaatsendoor interne bewegingen. De vraag is, wat voor rol TRPM7 preciesspeelt in dat hele complex van celbewegingen.

Van Leeuwen: “Vangen we TRPM7 weg, dan worden cellen heel stijfwaardoor ze niet goed meer kunnen bewegen. Zorgen we daarentegenvoor heel veel TRPM7, dan kunnen cellen ook niet goed meer bewegenmaar nu omdat ze te slap zijn. Voor beweging – en dus ook vooruitzaaiing – heeft de cel kennelijk de juiste hoeveelheid TRPM7nodig. We hebben laten zien dat verstoring van die balans leidt toteen rem op het uitzaaien van borstkankercellen.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK