Hartonderzoek tegen Alzheimer
Rembrandt en Tesla
Door de vergrijzing zijn Alzheimer en andere vormen van dementieeen groeiend probleem. In Nederland verdubbelt het aantal mensenmet Alzheimer de komende veertig jaar tot een half miljoen.Tegelijkertijd verdubbelen de kosten die de ziekte met zichmeebrengt tot 15 miljard euro per jaar. Nederland telt op ditmoment 235.000 mensen met dementie. De verbeterdeonderzoeksmethodiek moet bijdragen aan verbeterde en nieuwebehandelmethoden.
Het LUMC en het AMC werken samen binnen het Rembrandt Instituutvoor onderzoek naar hart- en vaatziekten. Dit wordt mogelijkdankzij een nieuwe, krachtige digitale MRI-scanner van Philips: deIngenia 3 Tesla MRI. Deze kan in één onderzoek de lichaamsfunctiesmet betrekking tot het hart, de vaten en de hersenen gedetailleerdmeten. Het LUMC beschikt als eerste ziekenhuis in Nederland overdit systeem.
Prof. Mark van Buchem, hoofd Neuroradiologie van het LUMC,spreekt van een baanbrekend onderzoek. “Het idee was lang dat hetachteruitgaan van hersenfuncties bij oudere mensen, waarvandementie de meest ernstige vorm is, een gevolg is van eenonomkeerbare afbraak van de hersencellen. Daar zou weinig tegen tedoen zijn. Uit steeds meer onderzoeken blijkt nu echter datvaatafwijkingen een belangrijke bijdrage leveren aan het helespectrum van geheugenstoornissen: van dementie totleeftijdgerelateerde kwalen als geheugenverlies.”
De kracht van samenwerking
“Met dit Rembrandt-onderzoeksprogramma Go with the flow, waarinwe de relatie tussen het hart, de grote vaten en de hersenen gaanonderzoeken, koppelen we de expertise van het AMC op het gebied vanhart- en vaatziekten met die van het LUMC op het gebied van MRI enneuroradiologie,” zegt zijn collega Mat Daemen, hoogleraarPathologie van atherosclerose in het AMC. “Dat is een uniekecombinatie in een tot nu toe verrassend weinig onderzochtonderzoeksveld. Omdat het zo voor de hand ligt dat hartfunctie enhersenfunctie veel met elkaar te maken hebben en we in hetRembrandt Instituut de expertise en technologie voorhanden hebben,verwachten we veel van deze aanpak.”
Er zijn aanwijzingen dat achteruitgang van hersenfuncties tengevolge van hart- en vaatziekten in bepaalde gevallen omkeerbaaris, aldus Van Buchem. “Bij hartfalen pompt het hart bijvoorbeeldminder bloed naar de hersenen, waardoor hersencellen minderzuurstof krijgen. Dat kan leiden tot een verminderde functie zonderdat de hersencellen verloren gaan. Als je de hartfunctie verbetert,komt er weer meer zuurstof naar de hersenen en kunnen dehersencellen weer beter gaan functioneren. Zo zou je mogelijkpatiënten met dementie kunnen helpen met medicatie tegen hartfalen.We willen dat nu verder onderzoeken.”
Hart en hoofd tegelijk gemeten
De nieuwe digitale MRI-scanner kan de bloedstroom uit het hart,in de aorta, in de nekvaten en in de hersenen in één onderzoek inbeeld brengen. Zo kunnen onderzoekers bijvoorbeeld het effect vaneen verstijfde aorta of vernauwde halsslagader op de bloedstroom inde haarvaten van de hersenen meten. De scanner die een beterebeeldkwaliteit en kortere scantijden biedt dan voorgangers wordtdaarnaast ingezet voor de dagelijkse diagnostiek binnen het LUMC,zodat zo veel mogelijk patiënten baat hebben van de voordelen diehet apparaat biedt.
MRI-scanners leveren gedetailleerde beelden van het menselijklichaam, in de regel met behulp van analoge technieken. Het nieuwePhilips Ingenia-systeem werkt digitaal en kan door een nieuwemanier van signaalverwerking het hele lichaam bestrijken. Bovendienis het systeem in staat beelden van een scherpere kwaliteit tegenereren, die meer informatie bieden. Daarnaast kost hetvoorbereiden van patiënten minder tijd, waardoor tot 30% meerpatiënten kunnen worden geholpen in dezelfde tijd.
