Kijk verder dan de langstudeerboete

Nieuws | de redactie
21 augustus 2012 | De langstudeerboete gaat er aan. “We verliezen allemaal wel eens, take it from me,” zegt Tofik Dibi (GroenLinks) over Zijlstra’s weigering de handdoek te werpen. Maar dan? Hoe moet het hoger onderwijs verder? “Het momentum is er nu om het over fundamentele veranderingen te hebben.”

CDA-aanvoerder Buma zei het al, het einde van delangstudeerboete zet de weg open om het weer echt te hebben overwaar we met de kennissector naar toe willen. Datzelfde beaamt ookGroenLinks-Kamerlid Tofik Dibi die zich heeft opgeworpen om hetthema hoger onderwijs weer echt naar zijn partij te halen. Dat D66altijd gezien wordt als onderwijspartij, kan hij niet begrijpen.”Ik zou eerder PvdA of CDA een onderwijspartij noemen, of zelfsSP.”

Nu de langstudeerboete op de helling staat is het ‘momentum’daar om weer echt vooruit te kijken. Dat deed Dibi al door samenmet Dennis Wiersma van FNV-Jong de problematiek van de snelstijgende jeugdwerkloosheid op de agenda te zetten “Ikschrok echt van de laatste UWV-cijfers. Meer dan 50% stijging isecht heel veel. Die jonge generatie moet niet verloren raken.”

Pure verspilling

Gedegen onderwijs met aansluiting op de arbeidsmarkt is daaromeen belangrijke voorwaarde. Dat is ook waarom volgens Dibi delangstudeerboete niet werkt. “Ik riep altijd al dat we van dielopendebandproductie manier van denken over studeren af moeten. Watde commissie Van Vught ook gaat doen, we moeten studenten niet doorhun opleiding heen jagen. Zeker niet als ze vervolgens geen baankrijgen.”

Want “jeugdwerkloosheid is verspilling van geld,” legt Dibi uit.”Het kost geld op allerlei manieren, van overlast en criminaliteittot gewoon het onbenut laten van talent, dat is pure verspilling.Als je kijkt wat Finland en Zweden doen in de begeleiding van dejeugd en het zorgen dat ze niet afvloeien. Ik zou graag eens naarzo’n land toe om te kijken hoe ze dat doen.”

Bedrijfsleven moet ook investeren

De motie-Hamer is daarom nog steeds zeer actueel en in dieambitie van ‘in de top 5 ter wereld’ moet geïnvesteerd worden, nietalleen door student en overheid. Ook van het bedrijfsleven enandere particuliere partijen mag iets verwacht worden, zegt Dibi.”Je zou kunnen denken aan het fiscaal vergemakkelijken van privateinvesteringen, dat is ook een manier van maatschappelijkverantwoord ondernemen. Maar als ik Wientjes (VNO-NCW) hoor, gaathet nooit over wat zij kunnen doen.”

“Jesse Klaver (GroenLinks) kwam onlangs met het zogeheten’Kwartje van Marja’ een bedrag van 25 cent extra bovenop devennootschapsbelasting speciaal om te investeren in onderwijs. Aanzulke ideeën moet je denken om ons onderwijs structureel testimuleren.”

In ieder geval moet de profileringscommissie Van Vught wakenvoor allerlei bureaucratische maatregelen in het hoger onderwijsstelt Dibi. “Alles wat er mis is met de publieke sector heeft metfinanciële prikkels te maken. Ik ben dan ook kritisch overallerhande prestatieafspraken. Tegelijkertijd vind ik wel dat jeexcellentie moet belonen, zoals ze dat in Duitsland doen. Als debureaucratie geschrapt wordt uit de aanpak rond de plannen van VanVught, kan ik me daar best in vinden.”

Juist het eenzijdige in het bedrijfsmatige aspect wil Dibi uithet hoger onderwijs weren. “Het gaat niet om het meten aan eenmaximaliseren van welvaart. Welke afspraken maak je met elkaar,daar gaat het om. Als ik kijk naar de lijstjes, de rankings, danvind ik het best wel tragisch dat we daar niet hoger staan quakwaliteit van onderwijs.”

Vrienden van het grootkapitaal

Maar investeren in kennis is niet alleen een Nederlandseaangelegenheid, ook Europa speelt daarin een grote rol en kanvolgens Dibi een nog grotere rol spelen. “Het negatieve frame vanEuropa is onterecht. We moeten inzien dat Europa ook in jeinvesteert als je met ideeën op het gebied van kennis komt.Bovendien, investeren in en via Europa heeft wat mij betreft ookmet internationale solidariteit te maken. Die benadering vaninvesteren in de kwaliteit van kennis en van mensen moet beschermdworden. “

Een positief beeld van Europa staat GroenLinks voor, ingaandtegen het discours dat met name SP en PVV voorstaan. “Europa kanheel veel voor ons betekenen, dat moet in  de beeldvorming vanEuropa wel gekenterd worden.” Als voorbeeld noemt Dibi de weerstandbij de SP voor financieel Europees toezicht. “Juist door het gebrekdaaraan is er bij die banken zo’n chaos ontstaan. Je zou kunnenzeggen dat de SP goede vrienden is van het grootkapitaal.”

Brandjes blussen en dan?

Het initiatief www.stopjeugdwerkloosheid.nl moet ook daarom ineen Europees licht gezien worden. Nederland is niet het enige landin Europa dat te maken heeft met oplopende jeugdwerkloosheid. Lerenvan elkaar is dan ook geboden. “Ons plan is daarom ook vooral eenoproep, een beetje zoals de Kinderpardon-actie.  We hopen datrelevante maatschappelijke partijen als de HBO- en MBO-raad en deVSNU, maar ook uit het bedrijfsleven zich aansluiten en we op zo’nmanier relevant worden in het debat.”

“Deze actie is een uitnodiging om mee te denken en metvoorstellen te komen. Oud MKB-voorzitter Hans de Boer was onlangsal positief over ons plan voor een jeugdgarantie, maar hij maandeons wel dan ook met concrete praktijkvoorbeelden te komen. Ik zouer dan ook voor pleiten om met een lijst van succesvolleinitiatieven te komen, die al aanwezig zijn in het onderwijs, zodatje deze extra in het zonnetje kunt zetten en kopiëren.”

Positieve aandacht voor nieuwe en succesvol bewezen initiatieventegen jeugdwerkloosheid, structurele investeringen in hoger enmiddelbaar onderwijs en meer gebruik maken van Europa. Het gezichtmoet vooruit en voorbij kleine issues. “We zijn continu brandjesaan het blussen, maar wat doen we daarna? We redden banken, maarwat je daarna doet blijft onderbelicht.”

“We moeten erkennen dat de zekerheden die de oudere generatiehad op zoveel terreinen heel anders zullen worden. Niemand weet hoedat gaat zijn, maar het minste dat je kan doen, is jongeren zoopleiden dat ze zo goed mogelijk geëquipeerd zijn om die toekomsttegemoet te gaan.”

Verjaardag op het Malieveld

Met het nakende afscheid van de langstudeerboete is ruimtegecreëerd om op die manier over het onderwijs het debat aan tegaan. “Ik ga er vanuit dat de langstudeerboete verdwijnt. Zijlstrais een hele slimme staatssecretaris. Hij kan als goed politicustellen, hij heeft gezien wat het losmaakt. Toch lijkt hij nu blindvoor de realiteit en zet zijn hakken in het zand.”

Het waarom van die hardnekkigheid intrigeert Dibi ook. “Het ispersoonlijk geworden voor hem, volgens mij. Hij heeft tegen deverdrukking in deze maatregel verdedigd als een compromis uit degedoogcoalitie, hij heeft op heel veel podia gestaan, op hetMalieveld op zijn verjaardag. Hij heeft in die helevoorgeschiedenis z’n nek uitgestoken. En nu wil niemand er meer vanweten. Nu wil hij z’n verlies niet nemen en is hij de kwadepier.”

“Ik snap dat wel, maar dan heb je toch een probleem. Weverliezen allemaal wel eens, take it from me,” zegt Tofik Dibi metenige zelfspot. “Er zijn nu echter belangrijkere issues in hethoger onderwijs. Laat dit punt nu gewoon vredig voortijdigsterven.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK