Leraar van koning naar Obama
Terry Aladjem, de directeur van het Derek Bok Center forTeaching and Learning van Harvard, gaf ons heel onlangs de driesleutelingrediënten van excellent leraarschap. Op de Dag van deExcellentie en via
1) het hebben van een oprechte interesse in wat er om gaat inhet hoofd van studenten en een manier vinden om dat tebegrijpen.
2) het ontwikkelen van opdrachten die het uiterste vergen vanstudenten.
3) het invullen van het curriculum in samenspraak metstudenten.
Deze drie onderdelen van excellent leraarschap zijn sterkgeformuleerd. Ik denk dat de meeste mensen in en rond het onderwijshet er mee eens zullen zijn. Tegelijkertijd zijn deze drie nietgenoeg, op zichzelf. Er is namelijk nog een factor die heel hetonderwijs en het leraarschap als professie en uitdaging in zijngreep heeft.
Het is niet overdreven om te stellen dat het leraarschap eenparadigmashift doormaakt. De it-revolutie die kennis steeds verderdemocratiseert en ‘openbaart’, stelt meteen de vraag waar de leraarvoor staat in onze tijd en de komende jaren. Wie is een goedeleraar en waarom? Of anders gezegd: wat leert hij/zij wie, waaromen vooral hoe?
De excellente leraar is een netwerkendeleraar
Eén van de grootste verschuivingen binnen die paradigmashift is – in mijn visie op leraarschap – de noodzaak om tenetwerken en samen te werken. Waar docenten lange tijd te vaakkoning in eigen rijk waren is er nu een generatie leraren op komstdie juist sterk op zoek zijn naar verbinding.
Deze verandering in houding, aanpak en werk levertregelmatig botsingen op, ook tussen de generaties ‘voor de klas’.Dit voorjaar zat ik in een werkgroep op een conferentie over lerenexcelleren en wat dat betekende voor je werk en je taak als docent.We kwamen met elkaar te spreken over het gebruik van sociale mediaen de toegevoegde waarde ervan voor de lessen.
Ik weet dat generalisaties de realiteit geweld aan doen, maartoch. De algemene teneur daarover kun je toch als volgt samenvatten: de oudere generatie docenten zag het over het algemeengenomen als een hype, vooral gericht was op het promoten vanjezelf. Het dient alleen om te laten zien hoe hard je wel (niet)werkt. “Ik heb nu 37 jaar zeker al meer dan 50 uur per weekgewerkt. Dat hang ik toch ook niet aan de kerkklok?”
Egotripperij of delen?
De jongere docenten zagen het als een manier om te delen waar zemee bezig waren, om feedback en inspiratie voor zichzelf teorganiseren. Kort gezegd: om te leren. Die benadering vergt veel,dat beseffen jonge docenten ook wel. Joitske Hulsebosch heeft inhaar artikel ‘Iedere docent zijn eigen leernetwerk’bijvoorbeeld laten zien welke betekenis een online leernetwerk voordocenten kan hebben bij de ontwikkeling van hun professionaliteiten inhoudelijke inspiratie in dat vak. Vier wezenlijke aspectenstaan daarbij centraal: het bijblijven in je vakgebied, het samenleren en netwerken, het profileren door delen van expertise, en hetsamen werken aan projecten.
Is het dus egotripperij versus je eigen online leernetwerkcreëren? Er was in elk geval sprake van twee visies op hetzelfdegedrag van leraren. Visies die sterk uiteen liepen al naar gelangde vooronderstelling over de vraag wat je verstaat onder ‘eenexcellente leraar’. Dat zijn wel vragen waar we het als docenten,opleiders en onderwijsmensen in den brede met elkaar over doormoeten gaan, verdiepen ook. Met ‘de Denkfiguren’ zijn we dit vanuitonze ervaringen in het Eerst de Klas project nadrukkelijk aan hetdoen.
Op agenda Obama Summit
Bijvoorbeeld met onze nieuwe website om het “DNA van hethedendaagse leren met een focus op docent, student en media” tedoordenken. Samen met medeoprichter Eke Rebergen, docentcommunication en multimedia design, heb ik me tot doel gesteld omhet komende academische jaar zoveel mogelijk zicht te ontwikkelenop de kwaliteiten van de hedendaagse leraar. Op
Met de Obama Summit in Amsterdam in het vooruitzicht kunnen wedit soort vragen en onderwerpen nog waardevoller maken. Zij staanwereldwijd op de agenda als het gaat om het leraarschap. Op diesummit zullen we dan ook ongetwijfeld een centrale rol spelen envanuit ons land als gastland kunnen we dat aanmoedigen en impulsengeven. De ontmoeting en wederzijdse inspiratie die dezeinternationale meeting mogelijk maakt, moeten we niet latenschieten of passeren.
Doe mee op 9 september
Op zondagmiddag 9 september organiseren ‘De Denkfiguren’in samenwerking met Studelta in Amsterdam een bijeenkomst met alshoofdonderwerp het opzetten, onderhouden en vergroten van je eigenonline leernetwerk. Joitske Hulsebosch, consultant op het gebiedvan social media , auteur van het genoemde
Deelname is gratis na aanmelding via info@denkfiguren.nl /www.denkfiguren.nl / @Denkfiguren. Er is een ondergrens van 20deelnemers om de workshop te laten plaatsvinden, daarom wordtaanmelding vooraf zeer op prijs gesteld. En bij alle waarde vanonline kennisdelen: tijdens de aansluitende borrel is er alleruimte om offline ervaringen te delen.
Simon Verwer is leraar en was ScienceGuide Student van2011
