Beleid Wouter Bos dominant

Nieuws | de redactie

19 september 2012 | Informateur Wouter Bos is voor het HO-beleid een signaal-benoeming. Geen PvdA’er stuurde zijn partij zo doelbewust aan op het sociaal leenstelsel. Met de VVD zal hij er dus snel uit zijn: beide willen zijn beleid immers.

Als fractieleider zette Wouter Bos zijn partij op een heelnieuwe, sociaal-liberale koers op HO-terrein. Terwijl zijnwoordvoerder Jacques Tichelaar Nijs en Rutte stevig aanpakte op metname het liberale leerrechtenconcept, gaf Bos een ander signaalaf.

Vertrouwde argumentatie

Hij omarmde een SF-systeem dat volledig op leningen gebaseerdzou zijn, zonder prestatienormen en zonder extra garanties voor detoegankelijkheid en tegen leenaversie. Zijn rede bij de opening vanhet collegejaar aan de Hanzehogeschool zette hiervoor de toon.

De argumentatie van Bos komt nu vertrouwd over. Tachtig procentvan de beursstudenten komt uit gezinnen die ‘het best kunnenbetalen’ en de bakker betaalt de studie van de welvarende dochtervan de advocaat.

Het zou uitgegeven geld voor levensonderhoud van één jeunessedorée kan beter elders ingezet worden. In 2010 bleek dat het doorBos opgestelde PvdA-verkiezingsprogramma er zelfs vanuit ging, datde opbrengsten van een leenstelsel niet volledig teruggeploegdzouden worden in het hoger onderwijs.

Bos bleek zo’n vurig aanhanger van de vervanging van de beursdoor leningen, dat hij hierover kwam te botsen met zijn opvolgerals fractieleider, HO-specialist Jacques Tichelaar. Deze was eind2007 niet zo onder de indruk van de beleidsvisie en ambities van denieuwe PvdA-minister op OCW, Ronald Plasterk. Hij porde Bos enPlasterk openlijk op meer strategisch en minder kaasschaaf-beleidte voeren.

Verschraling en publieke armoede

Tichelaar herinnerde hen er op ScienceGuide bovendien aan, dat zij een langetermijn keuze hadden gemaakt voor kennisinvesteringen via ondermeer dat sociaal leenstelsel van Wouter Bos. Plasterk had eenvoorzet daartoe echter in kabinet en Kamer zien stranden. Bos hadhem vanuit het ministerie van Financiën daarbij niet kunnen’redden’.

Dit bracht Tichelaar ertoe om de dreigende “verschraling” en”publieke armoede” van zowel het beurzenstelsel als de uitgave aanHBO en WO aan de kaak te stellen. Juist een steeds verderafgeknepen studiefinanciering en een trend naar steeds hogerecollegegelden zouden volgens hem de toegankelijkheid van het HOernstig bedreigen. Een woedende WouterBos was Tichelaar’s deel.

Kort daarna trok hij zich terug als fractieleider, nadat zijngezondheid aangeslagen bleek door de spanningen. Mariette Hamervolgde hem op. Zij pakte Bos anders aan. Toen deze in dekredietcrisis geen beleid à la Obama en Merkel wilde voeren vankennisinvesteringen als demper en groeiversneller uit de crisis,diende zij bij de Algemene Beschouwingen van 2009 haar bekende Top5 motie in. Kamerbreed gesteund corrigeerde zij daarmee het beleidvan Bos en Plasterk de facto.

Doorbraakgedachte doorzetten

In 2010 en 2012 kon de lijn van Wouter Bos voor een sociaalleenstelsel binnen zijn partij op steun blijven rekenen. Ook debijtende kritiek op het weinig sociale karakter daarvan doorbijvoorbeeld Sywert van Lienden van G500 daarop, nam deattractie van de ‘herverdeling van kennis en inkomen’-redenering erachter niet weg.

Bos zal nu met de VVD in hoog tempo zijn doorbraakgedachte van2004 willen doorzetten. Waarschuwingen van de HBO-raad en het CPBdat dit tot zo’n 35.000 minder studenten uit ‘arme gezinnen’ en’eerste generatie studeerders’ zal leiden ten spijt.