De Top 10 van Yvonne

Wie hebben UU-voorzitter Yvonne van Rooy als topvrouw van hethoger onderwijs het meest geïnspireerd? Wie vond zij de voorbijejaren écht van betekenis? En waarom? Haar persoonlijke Top 10 bevatdenkers en doeners, internationaal en nationaal, een minister, eenoud-minister, een President en heldere, authentieke inzichten inhet waarom van Van Rooy’s keuze en de diepere gronden daarvan.

1.)   Cees Veerman

“Hij hoort echt op één. Zijn advies is van zo fundamentelebetekenis. Verscheidenheid heeft hij als thema voor de toekomstuitgediept op een manier die verrijkend is voor ons allemaal. Hetis “differentiatie in drievoud”, niet eenzijdig, eenvormig.

Dat heel het hoger onderwijs nu concreet werkt met deze visie endie ook vertaalt in heel het bestel, dat is heel bijzonder. Eldersin Europa dringt dit nu door. Ik was laatst in Duitsland, daar ismen nog lang niet zo ver, met 16 deelstaten die een eigen beleidvoeren. Nederland loopt hier echt voorop, de Engelse vertaling vanhet rapport-Veerman verschijnt via Europa nu op veel tafels.

Veerman moedigt ook aan: “durf te kiezen”. Want dat isprofilering en verscheidenheid waar maken. Dit is een groteinspiratie en ook een opdracht. Verheugend dat zoveel instellingendifferentiatie nu hoog op hun agenda hebben staan, omdat zij hetbelang ervan inzien Het moet nu ook wel echt gaan gebeuren.”

2.)   Robert Jan Smits

“Europa, Europa, Europa. Het dringt echt door hoe belangrijk datis voor ons als kennisland en voor ons als universiteiten. Smits is’onze man’ daar, die als Directeur Generaal Research  eenbuitengewoon belangrijke en wezenlijke positie inneemt. Het is inbelangrijke mate aan hem te danken dat de ERC zulke omvangrijkeresearchgrants toekent en excellentie als enige maatstafhanteert. 

Hij heeft het Europese Kennisbeleid met veel elan op de kaartgezet en is ons als Nederlandse universiteiten blijven stimulerenen uitdagen. Daarom is hij een groot inspirator gebleken. En datEuropa van cruciale betekenis is, dat zal ik blijven zeggen, zovaak als nodig is om het te laten doordringen.”

3.)   Jo Ritzen

“Het mag wel eens gezegd worden: zonder Jo hadden wij nooit deautonomie en bestuurskracht gekregen die ons HO-bestel nu dewereldtop heeft gebracht. En dat lukt ons toch maar als ‘kleinland’. Hij heeft als minister de wet Modernisering UniversitaireBestuursstructuur doorgezet en dat maakte dit concreet mogelijk.Met het oude ‘medebestuur’ als organisatiemodel was dit met onzeuniversiteiten nooit gelukt, daar moeten we eerlijk in zijn.

Die wetswijziging heeft goed doorgewerkt, we hebben minderbureaucratie en detailsturing gekregen. De wettelijke autonomie uitde WHW kon hierdoor ook in de dagelijkse aanpak en besturing van deinstellingen concreet gemaakt worden. We kunnen hem daar nietgenoeg voor bedanken, vind ik.”

4.)   Marja van Bijsterveldt

“Zij ‘deed’ als minister niet de portefeuille hoger onderwijs,maar zij heeft voor ons grote dingen gedaan. Zij heeft echtguts! Devernieuwingen die zij durfde in gang te zetten , riepen niet meteengejuich op…

‘Moet dat?’ hoorde ook ik in mijn omgeving, bij collega’s ophoog niveau. De Academische Pabo. Eerst de Klas, de EducatieveMinor. Marja zette zich daar vol voor in, als staatssecretaris enals minister. Het zijn stuk voor stuk concrete maatregelendie  aanslaan.

De Educatieve Minor is bijvoorbeeld een majeure doorbraakgeworden. Voor het stimuleren van het leraarsvak, juist bijacademisch opgeleide talenten, zijn haar initiatieven echt eenreeks successen. Dat zorgt voor meer academisch opgeleide leraren,het soort jonge mensen waar het VWO en de rest van heel onsonderwijs zo’n behoefte aan hebben.”

5.)   Hans Adriaansens

“Wat een pionier! Praten over excellentie, dat is zo moeilijkniet. Doorbraken realiseren, dat is een topprestatie. Durvenkiezen, selectie was in de jaren ’90 ‘not done’. Tegen demaatschappelijke stroom van de tijd in heeft hij zijn ideaal vanhet University College volgehouden en door weten te zetten. Het isongelooflijk knap dat hij daarin geslaagd is.

En het gaat hier bij Adriaansens en ‘zijn’ university collegesom zowel ‘durven’ als ‘doen’. Hij is velen gaan inspireren. Dievele navolgers zijn het beste bewijs, dat zijn durf is beloond,meer dan voor mogelijk gehouden werd.”

6.)   Geri Bonhof

“De universiteit en het HBO stonden heel lang met de ruggen naarelkaar. Die cultuur speelde ons parten, we kenden elkaar niet, ookin dezelfde stad nauwelijks.

Dat is voorbij. Hier bij ons in Utrecht hebben we op dit puntecht doorbraken bereikt. Ik heb voor de rol van mijn HU-collegaGeri Bonhof hierbij grote bewondering. Ook voor haar geldt: wemoesten durven kiezen.

Onze samenwerking heeft heel veel opgeleverd, het UtrechtScience Park heeft ook voor en door het HBO een cruciale betekenisgekregen. Kennisvalorisatie werkt ook voor de bedrijven beter alsuniversiteit en hogeschool samen opereren. Daarmee hebben we inUtrecht prima ervaring.”

7.)   Emmo Meijer

“In hem zie je hoe goed het is als iemand een echte brug istussen de wetenschap, de academie en het bedrijfsleven. Een beterebrug kun je je niet voorstellen. Hij snapt beide kanten, zietscherp de sterktes en weet als geen ander hoe je de samenwerkingtussen bedrijven en wetenschap concreet en profijtelijk voor beidepartijen invulling kunt geven.

Hij heeft als voorzitter van AcTI  die brug met veel gezagvorm gegeven en een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkelingvan de topsectoren. Terecht heeft hij de Akademiepenningontvangen.

8.)   Robbert Dijkgraaf

“Ja, hij is een uitstekend wetenschapper en hij was absoluut eenbijzondere Akademie President. En toch staat hij daarom niet inmijn Top 10. Hij hoort daarin om zijn gave tot communicatie. Zijngrootste talent bleek toch zijn vermogen wetenschap toegankelijk temaken, een breed publiek te fascineren voor wat de wetenschap doet,kan en uitdaagt.

Maar het heel boeiend uitleggen en mensen laten genietendaarvan, dat is één ding. Vooral was het bijzonder hoe hij terwijlhij dat deed overal sympathie wist te kweken en te wekken voor dewetenschap en voor wetenschappers. Dat is nog veel knapper dan datje het goed weet te vertellen. Dat is werkelijk een gave.”

9.)   Louise Fresco

“Haar vind ik het voorbeeld van een echte wetenschapper, van eenechte intellectueel. Zij combineert haar academische werk met eengrote maatschappelijke betrokkenheid en een hoog internationaalniveau van functioneren. Dat is een combinatie van kwaliteiten diebewondering afdwingt.

Bovendien slaagt zij erin het thema duurzaamheid  concreette maken door de  academische  kennis te koppelen aan eenbeleidsmatige invalshoek. Ze heeft overtuigingskracht en beschiktover een mooie pen. Daardoor weet ze de academische wereld en dievan het bedrijfsleven rond dat thema met elkaar te verbinden. Heelbijzonder en zinvol.”

10.) Halbe Zijlstra

“Ondanks alles, ondanks gedoe als rond zo’n langstudeerboetenoem ik Zijlstra in mijn lijstje. Hij zat niet zo lang alsbewindsman op hoger onderwijs, maar heeft zich wel onderscheiden.Op een goede manier, vind ik.

Hij bleek namelijk iemand die goed kan luisteren. Zijlstra kwammet zijn eigen plannen, zoals elke bewindsman, maar hij was oprechtbelangstellend naar wat een ander daar van vond, naar wat wij daarbijvoorbeeld tegenover zetten. En hij bleek betrouwbaar als je dandaaruit met elkaar conclusies trok.

Dat is niet vanzelfsprekend en zeker niet iedere bewindspersoongegeven. Halbe Zijlstra was eerlijk en als je iets afsprak, danstond dat ook. Dat schept een sfeer van vertrouwen.”