Nederland minder bewolkt met meer CO2
De stijgende concentratie koolzuurgas (CO2) in deatmosfeer brengt met zich mee dat planten minder water gaanverdampen.Warme lucht kan meer water bevatten dankoude lucht dus wanneer de temperatuur van de atmosfeer onderinvloed van het broeikaseffect stijgt zal ook de vochtcapaciteitvan de atmosfeer toenemen. Planten vormen een grote leverancier vandat vocht. Maar hun bijdrage is bij een hogerCO2-gehalte van de atmosfeer lager dan verwacht.
Warmere lucht, meer turbulentie
De bladeren die van minuscule huidmondjes zijnvoorzien, sluiten zich namelijk wanneer het koolzuurgasgehalte inde omringende lucht stijgt. Het sluiten belet het water in debladeren te verdampen. In een bosgebied met de miljarden enmiljarden zich sluitende huidmondjes blijft het vochtgehalte zolaag dat de overdag opstijgende lucht minder wolken zal vormen.Wolken kaatsen zonlicht gemakkelijk terug, zodat bij een opklarendehemel meer zonlicht de aardbodem bereikt en die zalopwarmen.
Doordat warmere lucht nabij het aardoppervlak ook meeratmosferische turbulentie veroorzaakt wordt er per saldo meerwarmte, maar minder vocht getransporteerd. De aarde en de atmosfeerwarmen dus op door hun reactie op de hogere CO2-niveaus,concluderen de onderzoekers die voor dit onderzoek gebruikmaaktenvan een nieuw computermodel CLASS.
Computermodel voor wolken
Het onderzoeksteam komt tot dit resultaat bij hun pogingom het effect van de voorziene CO2-stijging op dewolkenvorming in gematigde streken, zoals Nederland, in kaart tebrengen. Met name keken de geofysici naar de rol van de vegetatie.Het team gebruikte daartoe het in Wageningen ontwikkeldecomputermodel CLASS dat rekening houdt met de bodem,waterkringloop, atmosfeer en de groei van planten.
Het team stopte drie scenario’s in het computermodel. Eenverdubbeling van CO2 in de atmosfeer (ten opzichte van2003) tot 0,075 %; een wereldwijde temperatuurstijging van 2 gradenCelsius en een scenario met de verhoging van zowel hetCO2-gehalte en de temperatuur, zoals het IPCC dieverwacht voor het jaar 2100. Het model brengt in beeld hoe geringewijzigingen op lokale en dagelijkse schaal, via een cascade aanprocessen uitmondt in invloed op grote schaal.
Onschuldige cascade
Het scenario met een verdubbeld CO2-niveautoont hoe de cascade vrij onschuldig begint met de fysiologischereactie van planten op het hogere CO2-gehalte: dehuidmondjes sluiten zich om het proces van fotosynthese in de plantte optimaliseren. In het scenario met alleen een hogere temperatuurgebeurt dat niet, zodat de tempartuurstijging alleen geen extraopwarming veroorzaakt. Het team heeft dus een feedbackmechanismevan het klimaatsysteem gevonden dat zichzelfversterkt.
Het derde scenario met een hogere temperatuur en eenverdubbeld CO2-gehalte geeft aanleiding te verwachtendat planten sneller groeien en de atmosfeer meer water bevat. Tochzijn beide effecten slechts ten dele in staat de reductie van dewolkenvorming te compenseren, zegt de Wageningse onderzoeker JordiVilà. Uit berekeningen volgt dat de verdamping met 15 % daalt,zodat de onderste luchtlaag van de atmosfeer waarin zich alle levenbevindt enigszins uitdroogt en zich minder wolkenvormen.
