Wat doet welk kabinet voor kennis?
De verkiezingsuitslag duidt – voorlopig – op slechts twee reëlecoalities:
-Midden krachten
-Linkse krachten
De doorrekeningen van hun programma’s en de krachtverhoudingenen prioriteiten van de partijen geven grosso modo een goed beeldvan wat voor beleid er bij wat voor combinatie van partijen gaatkomen. Hier ziet u per ‘nieuw kabinet’ de inschatting van hetbeleid, dat voor een dergelijke combinatie voldoende eensgezindheiden voldoende eigen profilering met zich mee zou brengen.
1] Het Midden Kabinet
Dit nieuwe kabinet zal partijen bijeen brengen die flink willeninvesteren in HO, ten koste van de studenten. Het regeerakkoord zouals integrale samenvatting van de betrokken partijprogramma’s devolgende elementen omvatten. PvdA, VVD en CDA of D66 zullen tweemiljard extra investeren in R&D, kwaliteitsprofielen voor HBOen WO.
Dit zal worden gedekt door bezuinigingen via schaalvergrotingen,met name in de ‘groene’ opleidingen, het arbeidsmarkt-zwakke MBO enHBO aanbod en aanbodconcentratie in ‘krimpende regio’s’. in totaal350-500 miljoen euro zal men hiermee ‘realloceren’ binnen hetHO.
De rest komt uit een combinatie van invoering van het sociaalleenstelsel met een mild-sluwe variant van de langstudeerboete. Eenstapsgewijze verhoging van het collegegeld naar rato vanonvoldoende behaalde studiepunten/BSA levert zo’n 150 miljoen op.De OV-kaart wordt versoberd en de opbrengst daarvan gaat naar deonderwijsuitgaven voor het HO.
Van Vught kan door met zijn prestatieafspraken, mits meer ophoofdlijnen en minder en detail. De betrokken investeringen wordenover een langere periode uitgesmeerd. In het kader van stimuleringvan studiesucces en excellentie wordt de Plasterk-bezuiniging optweede studies teruggedraaid en krijgen Sirius, Eerst de Klas,Academische Pabo’s en dergelijke extra armslag.
2] Het Linkse Kabinet
Dit kabinet zal partijen bijeenbrengen die willen investeren inhet onderwijs, maar waarbij het HO maar moet afwachten of het nietin de min gaat komen. PvdA, SP, en CU zullen proberen D66,GroenLinks, de Dierenpartij en zelfs het CDA tot steun of deelnamete bewegen. Het regeerakkoord zou als integrale samenvatting van debetrokken partijprogramma’s de volgende elementen omvatten. Zijzullen ongeveer een half miljard extra investeren in HO enR&D.
De extra uitgaven worden gedekt door bezuinigingen viaschaalvergrotingen, met name in krimpregio’s, groene opleidingen enbij kleine HBO en WO aanbieders. De poging van de SP om zwaar tebezuinigen op ‘managers’ zal niet worden overgenomen, maar eensymbolische bureaucratiekorting à 200 miljoen op de HO-uitgavenwordt ingezet om de extra’s voor het terugdraaien van dePlasterk-bezuiniging op tweede studies en de langstudeerboete medete dekken.
PvdA en D66 laten met pijn het sociaal leenstelsel vallen, om desteun van CU en CDA te winnen en te voorkomen dat de SP verleidwordt tot een breuk uit het linkse verbond. De salarissen vanmensen in het PO en VO zullen verhoogd worden door de geplandeverhogingen uit het Plan Leerkracht van Rinnooy Kan (2007) wat naarvoren te halen. De topsectoren worden gesnoeid ten gunste van meerfundamentele R&D investeringen.
Geen ander alternatief?
Heeft de VVD dan geen enkel ander alternatief dan dealen met dePvdA? Dat zou Rutte’s schijnbaar sterke onderhandelingspositie welerg exponeren en de PvdA zal dat gedurende het formatiespel dan ookuitspelen. Niettemin hebben de liberalen nog een uitweg, als zijtenminste Rutte’s discours serieus nemen, dat het socialisme loodom oud ijzer is bij wie het zich concentreert, PvdA of SP.
3] Het Brabants kabinet
Zo’n kabinet uit VVD, SP en CDA zal tot stand komen nadat deandere combinaties vanwege te instabiele verhoudingen met te veelpartijen niet willen lukken. Door gedoogsteun zou een dergelijkkabinet enige tijd kunnen functioneren, zeker in de Eerste Kamer endat blijkt nu reeds van belang. Het regeerakkoord zou als integralesamenvatting van de betrokken partijprogramma’s de volgendeelementen omvatten. De partijen zullen ongeveer een half miljardextra investeren in HO en R&D.
De extra uitgaven worden gedekt door bezuinigingen à 350 miljoenop ‘bureaucratie’ en ‘de Heren van het Kartel’ waaraan VVD en SPbeide zo’n hekel hebben. Tevens zullen schaalvergrotingen wordendoorgevoerd bij kleine opleidingen en in krimpgebieden, met eenopbrengst van zo’n 150 miljoen.
De basisbeurs blijft gehandhaafd, ook voor de mastersopleidingenin HO-sectoren waar maatschappelijk veel behoefte aan is, zoalsbètatech, lerarenopleidingen en zorg. De overige masters zullen eenleenstelsel krijgen. De opbrengst daarvan wordt ingezet voor deextra investeringen in R&D, waarmee naast de topsectoren ookhet fundamenteel onderzoek een impuls kan krijgen.
Het beleid ten aanzien van de prestatieafspraken wordtvoortgezet, maar meer op hoofdlijnen en met eenontbureaucratiseringspremie in de toewijzing van middelen. De rolvan de inspectie wordt versterkt en ook het toezicht op de Radenvan Toezicht wordt aangescherpt.
