De scherpe kantjes van een virus
Biofysici van de Stichting FOM, de VU en UCLA hebben een negenjaar oude voorspelling bevestigd over de vqraag naar het ‘waarom’van hoekige virussen. De meeste virussen zijn namelijk niet rond,maar hebben een icosaëdrische structuur, zoals een twintigzijdigedobbelsteen.
Het virusomhulsel bestaat uit eiwitten die in eenhoningraatachtig patroon zijn geordend. Doordat deze eiwitten zichin elkaar vouwen ontstaan er spanningen op de hoekpunten. Deonderzoekers hebben nu laten zien dat die ervoor zorgen dat eenvirus zo hoekig wordt.
Nanodeeltjes vol materieel
Virussen zijn in de natuur voorkomende nanodeeltjes gevuld meterfelijk materiaal. Biofysici proberen hun structuur op tehelderen, als inspiratiebron voor de ontwikkeling van anderenanodeeltjes. Bijvoorbeeld voor ziekenhuizen of de industrie, waarnanodeeltjes worden gebruikt om bepaalde stoffen te transporterenen op een specifieke plaats af te leveren.
Er zijn al veel modellen die de vorm van virussen kunnenverklaren, maar kloppen die ook? De onderzoekers richtten zich opeen veelbelovende, maar nooit geteste theorie uit 2003, dievoorspelt dat de hoekpunten van virale nanodeeltjes onder spanningstaan en ervoor zorgen dat de virussen hun karakteristiekeicosaëdrische vorm krijgen.
Virale voetballen
De onderzoekers moesten een indirecte methode ontwikkelen omdeze spanning aan te tonen, omdat die niet direct te meten is. Zevergeleken de hoekige virussen met virussen zonder hoekjes (eensoort voetballen), die ze maakten door met biochemische techniekende scherpe kantjes er als het ware af te vijlen. Om de stijfheidvan deze virusmantels te testen, drukten ze de virusdeeltjes platmet een minuscuul naaldje van een tastmicroscoop.
Bij de onbehandelde virussen kostte dat meer moeite, die blekenveel steviger. Dit mechanische verschil is alleen te verklaren dooraan te nemen dat de virussen onder spanning staan.
Hiermee hebben FOM-werkgroepleider prof.dr. Gijs Wuite envoormalig FOM-postdoc dr. Wouter Roos, ondersteund door desimulaties van hun Amerikaanse collega, aangetoond dat bestaandeconcepten heel goed toepasbaar zijn om virussen te beschrijven. Eenbelangrijke stap vooruit, want nu kan die kennis direct wordentoegepast op virussen en andere nanodeeltjes.
