Technologie democratiseert energie

Nieuws | de redactie

17 oktober 2012 | De overstap van fossiele brandstoffen naar duurzame energie biedt mensen ruimte eigen keuzes te maken. Het Energie Kenniscentrum van Hanze komt daarom met Flexiheat. “Zo gaan wij intelligent kijken naar het beheer van een warmtenet. Dit project is redelijk uniek in Europa.”

Wim van Gemert is trots op wat er in vijf jaar bij het EnergieKenniscentrum van de Hanzehogeschool  Groningen is bereikt.”Toen ik hier vijf jaar geleden binnenkwam was er nog niet zoveel.”Het toenmalige College van Bestuur  haalde Van Gemert toen vande Gasunie in het vertrouwen dat ze de juiste expertise haddenbinnengehaald. “Ik ben heel blij dat ik juist die vrijheid hebgekregen.”

Open innovatie in RenQi laboratorium

Met die vrijheid heeft Van Gemert inmiddels verschillendeprojecten opgezet. “De regio rond Groningen is bekend als EnergyValley, we willen op dat punt echt het verschil maken.” Centraalbij die ambitie staat de transitie waar de energiemarkt zich voorgeplaatst ziet. “In plaats van de brandstof, is het nu detechnologie die bepalend is geworden in de energiemarkt. Het is infeite gedemocratiseerd. Het is aan ons om de inpassing daarvan inde traditionele infrastructuur te vinden.”

Die inpassing wordt gezocht in verschillendeonderzoeksfaciliteiten in de regio van Groningen. “DeHanzehogeschool Groningen heeft  samen met TNO en KEMA eenlaboratorium overgenomen van de Gasunie dat nu is omgedoopt in RenQi(Chinees voor People in Power). In dit laboratorium vindt die openinnovatie plaats die tot nieuwe start-ups leidt in de nieuweenergiemarkt.”

Een voorbeeld van die innovatie in RenQi is het Flexiheatprogramma, een initiatief van het Hanze Energie Kenniscentrum. “Inplaats van het centrale energienet, staat je koelkast in detoekomst wellicht aangesloten op de zonnecel op je dak. In plaatsvan dat ie ieder half uur aanslaat, wil je dus eigenlijk sturenwanneer de koelkast aanslaat. De technologie die daar voor nodigis, is maar één voorbeeld, van waar je aan kan denken in deinnovaties rond de warmteopslag.”

Nederland loopt voorop in energiemarkt

Dat Nederland al zo bezig is met nieuwe innovaties op dit gebiedheeft volgens Van Gemert te maken met het feit dat we een land zijnmet gas als voornaamste fossiele brandstof. “Als je thuis deverwarming één graad hoger zet, gaat hier de compressor aan.Aardgas bedient, in tegenstelling tot steenkool en olie zo perfectde klant.” Op basis daarvan kan innovatie ook veelal aan deconsumentzijde plaatsvinden en dus voorop lopen, ziet vanGemert.

Die innovatie vindt plaats in laboratoria als RenQi en hetopen-innovatie-centrum EnTranCe (Energy Transition Centre) en moetvia projecten als Flexiheat ook maatschappelijk z’n vruchten gaanafwerpen. Binnen het project Flexiheat hebben zich nu zeventienpartijen uit het Noorden, overheden, kennis- enonderwijsinstellingen en bedrijven, verbonden aan het vinden vanoplossingen voor een efficiënter gebruik van restwarmte.

Wim van Gemert is blij te vermelden dat het benodigde budget van€2,5 miljoen bijeen is om de plannen concreet uit te voeren, maarziet ook obstakels in de forse ambities van zijn HanzeEnergiekenniscentrum. “We staan nu op het punt zo hard te groeien.Het wordt een beetje chaotisch.”

Slimme warmtenetten ontwikkelen

Toch gaan de ontwikkelingen voort, en voelt de lectorEnergietransitie  wel degelijk alle steun binnen deHanzehogeschool voor zijn ambities. Het Energie Transitiepark (ETP)Midden-Drenthe waarin afvalverwerker Attero samenwerkt metmaatschappelijke partners is één van de eerste concrete zakelijkeprojecten waar Van Gemert met zijn Flexiheat mee bezig is.

Zeker de helft van ons energieverbruik gaat op aan verwarming enindustriële processen terwijl tegelijkertijd veel restwarmteonbenut blijft. “Er zijn heel veel plekken waar warmte over is. Wijwillen de infrastructuur creëren om dit beter te sturen. Een slimwarmtenet met slimme aansturing.”

Het Flexiheat-project is volgens Van Gemert “het consortium datals doel heeft een kennisnetwerk te vormen dat de markt op kan metnieuwe innovatieve plannen. Attero is daar een voorbeeld van, maarook in de Eemshaven en de stad Groningen zijn we volop bezig metplannen rond warmtenetten.”

De uitvoering van de Flexiheat-plannen moet gaan leiden totconcrete businessmodellen die inzicht bieden in de kosten vanaanleg van de benodigde leidingenstelsels en de mogelijkerendementen die hiermee zijn te behalen. De ambitie van Van Gemerten de zijnen is systemen te ontwikkelen die werkelijk intelligentzijn.

Master Renewable Energie

Daarbij denkt de lector Energietransitie onder andere aansystemen waarbij warmte, als die even niet nodig is, ook kan wordenomgezet in elektriciteit zodat de energie van de restwarmte nietverloren gaat. “Hoe je dat optimaliseert, is bijvoorbeeld een vraagdie tot nog toe niet beantwoord is. Wij gaan nu samen proberen datintelligente net te ontwikkelen,” aldus een gemotiveerd klinkendeVan Gemert die zijn pijlen tegelijkertijd ook volop op andereinitiatieven gericht heeft.

“Dit jaar zijn we begonnen met de Europese Master Renewable Energy. Tienstudenten uit heel Europa volgen deze Master of Science die gegevenwordt aan de Hanzehogeschool Groningen. Ook zijn we gestart met hetopen-innovatie centrum EnTranCe, waar wij onlangs een grotesubsidie hebben gekregen voor het onderzoeksproject I-Balance, indit project onderzoeken we hoe het evenwicht tussen vraag en aanbodin verschillende energiebronnen bewaard kan blijven. Bij EnTranCekunnen we al die partijen onderzoek en innovatie laten doen onderéén dak. Dat is echt uniek.”

EnTranCe is, als initiatief van de Hanzehogeschool Groningensamen met marktpartijen, de proeftuin van de Energy AcademyEurope.