Bezuiniging via kaasschaaf

Bij de beantwoording van de vragen uit de Tweede Kamer over de voorstellen voor de OCW-begroting 2013 meldt minister Bussemaker, dat uit het Kunduz-akkoord inderdaad nog een aanslag van €340 mln moest worden weggewerkt. Deze werd nog niet volledig ingevuld, maar deels opgevangen door ‘meevallers’ bij studiefinanciering en studentenramingen niet terug te laten vloeien in het macrobudget van de sectoren die het betreft.

Kaasschaaf benut

In de jaren na 2013 resteert er daarom een bedrag van €170 mln, dat oploopt naar structureel €230 mln. Dit is voorlopig gedekt door via de kaasschaaf alle onderdelen van de onderwijsuitgaven aan te slaan. Het HBO moet daarom een bedrag van €15 mln, oplopend tot €21 mln missen uit de lumpsum voor zijn macrobudget. Het WO verliest €24 mln, oplopend naar €33 mln. Ook de wetenschapsuitgaven worden aangeslagen: in 2014 €5,3 mln, oplopend naar €7,2 mln vanaf 2017.

Minister Bussemaker gaat er in haar toelichting van uit, dat het laatste woord hiermee nog niet gezegd is over deze ingreep. De effecten ervan op de werkdruk, groepsgrootte en begeleiding van studenten acht zij nog moeilijk in kaart te brengen, zo meldt zij de Kamer. “Deze taakstelling moet worden bezien in samenhang met de intensiveringen en extensiveringen uit het Regeerakkoord. Pas dan kan worden bezien wat het effect is van de maatregel.” Voor het HO is duidelijk, dat de netto-beperking van uitgaven uit  het regeerakkoord door deze lumpsum-korting nog een extra bezuiniging inhoudt.

Opbrengst nullijn

In de beantwoording wordt ook duidelijk gemaakt hoe groot de bijdrage van het onderwijs is aan de macrobezuinigingen van het kabinet door het beperken van de salarisontwikkeling bij de overheid. De nullijn voor 2012 en 2013 “betekent dat de kabinetsbijdrage aan de contractloonstijging niet wordt uitgekeerd. De besparing die hierdoor optreedt, bedraagt voor de onderwijssector in 2012 en 2013 totaal € 843 miljoen.”

Over meerdere jaren bezien is het beeld eveneens interessant. OCW meldt dat “door het hanteren van de nullijn vanaf 2010 er tot en met 2013 totaal €1,47 miljard [is] bespaard op de sector onderwijs. De totale contractloonstijging over de jaren 2010 tot en met 2012, die door de nullijn niet in de kabinetsbijdrage is verwerkt, bedraagt 4,77 %. In het kader van het “actieplan Leerkracht” is daarnaast voor het aantrekkelijker maken van het beroep leraar in 2012, 3,2% van de loonsom beschikbaar gesteld. Dat geld is aangewend voor beloningsmaatregelen zoals verruiming van de promotiemogelijkheden en verkorting van de salarisschalen. Niet alle leraren zijn overigens hiervoor in aanmerking gekomen.”