Brein versus geest?
Onderzoekers van het Maastricht Universitair Medisch Centrum+ (Maastricht UMC+) gaan met behulp van scans in kaart brengen wat er gebeurt in de hersenen van mensen bij wie het vermogen om te leren van (omgevings)ervaringen verstoord is. Op deze manier willen ze een verband aantonen tussen veranderingen in de manier waarop ze op die (omgevings)ervaringen reageren en beginnende symptomen van angst, depressie en psychose.
Vroegst mogelijke behandeling
Tevens wordt onderzocht wat de impact is van psychotherapie op mechanismen van verstoord leren in deze vroege stadia van angst, depressie en psychose. Dit gebeurt in het project Novel Self-management Techniques for Early Expression of Psychopathology: An Experimental Study Linking Neural and Mental State Reactivity Phenotypes. De hierin opgedane kennis is nodig om de neurale basis van psychische problemen beter te begrijpen en effectief te kunnen behandelen in de vroegst mogelijke fase.
Het project introduceert een nieuwe methodologie om het verband tussen hersenfuncties en psychische problemen te begrijpen. Het mondiale classificatiesysteem van psychische problemen (DSM-IV) beschrijft bijna 400 diagnoses, maar het nut van deze labels wordt betwijfeld. In toenemende mate groeit het besef dat onderzoek in de biologische psychiatrie geen doorbraken heeft gebracht – er bestaat nog geen enkele diagnostische test voor gebruik in de psychiatrie.
Echte verbinding brein, omgeving en ervaring
De reden hiervoor is dat het genoemde type onderzoek geen rekening houdt met wat de hersenen eigenlijk doen: leren van omgevingservaringen, zodat adequaat kan worden gereageerd op nieuwe uitdagingen in de omgeving. Psychopathologie zoals angst, depressie en psychose kan worden geïnterpreteerd als een verstoring in dit leerproces. Er ontstaat verstoorde omgevingsreactiviteit. Therapie dient dan ook gericht te zijn op herstel van verstoringen in leren en omgevingsreactiviteit.
Projectleider prof. dr. Jim van Os, hoofd Psychiatrie van het Maastricht UMC+: “De beste manier om diagnostiek en behandelingen in de psychiatrie te verbeteren is om een echte verbinding te zoeken tussen brein, omgeving en ervaring. Het debat blijft nu nog te vaak hangen in ‘we zijn ons brein’ versus ‘we zijn onze geest’.” Onlangs schonk Nature ook aandacht aan dit onderwerp en ook hierin komt prof. Van Os aan het woord komt over dit onderzoek.
