Financiële risico’s onhelder
Al langere tijd groeit de onrust in het parlement over de riskante financiële producten, waarmee allerlei instituties hun begrotingen hebben belast. Het regeerakkoord laat dit ook zien, want VVD en PvdA hebben afgesproken dat zulke organisaties geen gebruik meer mogen maken van zaken als derivaten. Toch blijft het kabinet zeer terughoudend met het verstrekken van feitelijke informatie over de stand van zaken en ontwikkelingen op dit terrein.
Inzicht blijft uit
Dat sprake is van grote risico’s bleek uit de situaties die zich bij woningbouwcorporatie Vestia en een slibverwerkingsbedrijf in Brabant voordeden. Zij dreigden kopje onder te gaan doordat hun begrotingen onder de effecten van derivaten uit het lood waren geraakt. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt verdiepte zich in deze ontwikkelingen en vroeg de regering om inzicht in de gegroeide praktijk en mogelijke risico’s in de (semi)publieke sfeer, ook bij het hoger onderwijs.
Na een serie vragen naar en overleggen over deze materie blijkt het kabinet nog steeds niet in staat het benodigde inzicht te verschaffen. Tegelijkertijd verschijnen in de pers regelmatig nieuwe berichten over de situatie rond de begroting van verschillende organisaties en gemeenten. Vanuit OCW werd de Kamer toegezegd een overzicht te leveren van de risico’s die op de begrotingen van de instellingen in het HO en elders.
Druk op onderwijssector
Inmiddels is duidelijk, dat het ministerie niet dan met grote vertraging in staat zal blijken deze gegevens aan de Kamer te leveren. Tegelijkertijd komen signalen naar buiten uit het MBO, dat bij verschillende ROC’s grote problmen zijn ontstaan, onder meer door het gebruik van prodcuten als derivaten op de balans.
Deze week zal door Omtzigt en zijn collega’s daarom helderheid van de bewindslieden worden gevraagd over de feitelijke omstandigheden op dit terrein. Juist nu het regeerakkoord een strikt verbod op derivaten en dergelijke heeft vastgelegd, wil de Kamer inzicht in de situaties en risicoanalyses die voor de onderhandelaars en het ministerie van Financiën aanleiding waren tot een dergelijke scherpe ingreep.
In de antwoorden op de OCW-begroting 2013 melden de bewindslieden overigens, dat zij geen problemen verwachten bij de garantstelling. “Schatkistbankieren kan een vervanging zijn voor derivatenconstructies. Deze keuze is aan de betreffende onderwijsinstelling. Het staat de onderwijsinstellingen vrij om een leenaanvraag bij de schatkist in te dienen.”
“Leningen die via de schatkist worden afgesloten hebben een (substantieel) lagere rente voor de lange termijn (zonder het gebruik van derivaten) dan leningen die via de markt worden afgesloten. Op de beleidsartikelen staan – bij de verplichtingen – de garantieverplichtingen die OCW is aangegaan in het kader van schatkistbankieren. De kasuitgaven worden op 0 geraamd, omdat OCW niet verwacht in het kader van de garantstelling te moeten uitbetalen.”
