Investeren in lange termijn

Nieuws | de redactie
15 november 2012 | Voor het eerst sinds 1998 investeert OCW in grote kennisprojecten met een zeer lange adem. Zes excellente groepen krijgen €167 mln om tien jaar lang echt de diepte in te kunnen gaan op centrale thema’s uit de ‘EU grand challenges’ en topsectoren. Zo kunnen onder meer ‘de majorana-jagers’ door.

“Met dit onderzoek stimuleren wij onderzoek dat tot de wereldtop behoort of de potentie ervoor heeft,” zegt minister Bussemaker. “Vrij en onafhankelijk onderzoek is van groot belang om doorbraken te kunnen forceren in grote maatschappelijke vraagstukken.”

Internationaal geselecteerd

Deze investering is deel van het programma ‘Zwaartekracht’ van OCW. NWO adviseert over de selectie van de teams van wetenschappers. Binnen de consortia werken wetenschappers van verschillende universiteiten samen om excellente wetenschappelijke onderzoeksprogramma’s op te zetten. Zwaartekracht is de opvolger van de ‘Dieptestrategie onderzoeksscholen’, waarvoor in 1998 de laatste toekenningen zijn gedaan.

Doel van de investering is vooral een nieuwe impuls te geven aan samenwerking op het hoogste wetenschappelijke niveau. De excellente consortia moeten leiden tot profilering van universitair toponderzoek en leveren daarmee ook bijdragen aan de topsectoren en de ‘grand challenges’ van het EU Kaderprogramma. In 2013 zal een tweede toekenningsronde voor Zwaartekracht plaatsvinden.

Voor de selectie van de beste voorstellen van consortia stelde NWO een internationale commissie in. Deze bestond uit toponderzoekers met een brede kennis van wetenschappelijke ontwikkelingen en ervaring met grotere wetenschappelijke consortia. OCW heeft hun advies overgenomen en besloten tot toekenning van middelen aan de volgende zes consortia:

Cancer Genomics Centre Netherlands (CGC.nl)

Hoofdaanvrager: Prof. dr. R. Bernards

Medeaanvragers: Prof. dr. J.L. Bos, Prof. dr. H. Clevers, Prof. dr. R.H. Medema, Prof. dr. R. Kanaar, Prof. dr. A. van Oudenaarden

Penvoerende instelling: UU; toekenning: 30,7 miljoen

Kanker is doodsoorzaak nummer één in Nederland, met jaarlijks meer dan 40.000 sterfgevallen. De huidige medicijnen zijn niet effectief genoeg. Dat geldt met name voor uitgezaaide kankers. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat tumoren heel verschillende genetische eigenschappen kunnen hebben, die ook nog eens snel kunnen veranderen. Wij zullen onderzoeken waarom de huidige therapieën niet goed werken, en gaan op zoek naar nieuwe manieren om patiënten effectiever te behandelen. Ons onderzoek zal bijdragen aan een betere levensverwachting en een betere kwaliteit van leven voor kankerpatiënten.

Frontiers of Nanoscience (NanoFront)

Hoofdaanvrager: Prof. dr. C. Dekker

Medeaanvragers: Prof. dr. C.W.J. Beenakker, Prof. dr. ir. L.P. Kouwenhoven, Prof. dr. J.W.M. Frenken, Prof. dr. M.A.G.J. Orrit,  Prof. dr. H.W. Zandbergen

Penvoerende instelling: TU Delft; toekenning: 35,9 miljoen

Stel, je zou kunnen kijken, controleren en bouwen op de ultieme schaal van de tastbare materie: atoom voor atoom! Met nanotechnologie kan dit nu en dat leidt tot nano-devices met revolutionaire eigenschappen. Wij zullen de meest veelbelovende grenzen van de nanowetenchap verkennen: 1. Wij zullen nanodevices gebruiken om de kwantummechanica te onderzoeken én te gebruiken, om het uiteindelijk toe te passen in kwantumcomputers. 2. Wij onderzoeken én bouwen met de bouwstenen van levende cellen om leven te begrijpen en ziektes te bestrijden. 3. We ontwikkelen heel nieuwe nanotechnologie: nieuwe nanodevices en gereedschappen voor het maken van video’s van de nanowereld in real time.

Language in Interaction

Hoofdaanvrager: Prof. dr. P. Hagoort

Medeaanvragers: Prof. dr. J.F.A.K. van Benthem, Prof. dr. A. Cutler, Prof. dr. G. Fernandez, Prof. dr. P.C. Muysken, Prof. dr. H. Bekkering

Penvoerende instelling: RU; toekenning: 27,6 mln

Menselijke taal is het meest krachtige communicatiesysteem dat de evolutie tot nu toe heeft geproduceerd. Het is in al zijn verschijningsvormen – wereldwijd worden er meer dan 6000 talen gesproken – de basis van ons sociale en culturele leven. Tegelijkertijd is taal diep verankerd in ons brein. Om deze unieke eigenschap ten volle te begrijpen, moeten we taal onderzoeken van het niveau van genen en het brein tot het niveau van sociale interactie en linguïstische structuren. Dat is het doel van het consortium Language in interaction.

Individual development: Why some children thrive, and others don’t.

Hoofdaanvrager: Prof. dr. C. Kemner

Medeaanvragers: Prof. dr. M.H. van IJzendoorn, Prof. dr. P.M. Valkenburg, Prof. dr. M. Joëls, Prof. dr. S. Durston, Prof. dr. D.I. Boomsma

Penvoerende instelling: UU; toekenning: 27,6 mln

De meeste kinderen ontwikkelen zich goed en vinden hun plek in de maatschappij zonder al te veel problemen. Maar niet alle kinderen slagen hierin. We weten dat dit verschil gerelateerd is aan een combinatie van de eigenschappen van een kind en de omgeving waarin het kind opgroeit. Wij onderzoeken de rol van de ontwikkeling van het brein in dit proces, hoe de kansen van een kind worden beïnvloed door de (groot)ouders, en hoe we kinderen beter kunnen helpen om zich goed te ontwikkelen.

Research Centre for Functional Molecular Systems

Hoofdaanvrager: Prof. dr. E.W. Meijer

Medeaanvragers: Prof. dr. B.L. Feringa, Prof. dr. ir. R.A.J. Janssen, Prof. dr. R.J.M. Nolte, Prof. dr. ir. J.C.M. van Hest, Prof. dr. S. Otto

Penvoerende instelling: RU; toekenning: 26,9 mln

De organische chemie-onderzoeksgroepen van de Radboud Universiteit, Rijksuniversiteit Groningen en TU/Eindhoven starten een onderzoekscentrum voor functionele moleculaire systemen. Het doel is om de grenzen van moleculaire zelf-assemblage op te rekken om multi-component systemen te bouwen waarbij we plaatsing van de moleculaire bouwblokken in de tijd en ruimte in detail kunnen controleren. Daarbij wordt de natuur gebruikt als inspiratiebron. In vier onderzoeksprogramma’s verkennen we belangrijke concepten en passen ze toe in de ontwikkeling van functionele materialen, moleculaire motoren en efficiënte getrapte katalytische processen, waarbij niet-evenwichtsprocessen een essentiële rol zullen spelen.

Delta-Institute for Theoretical Physics: Matter at all Scales

Hoofdaanvrager: Prof. dr. E.P. Verlinde

Medeaanvragers: Prof. dr. G. ’t Hooft, Prof. dr. J.J. Zaanen, Prof. dr. C.W.J. Beenakker, Prof. dr. ir. H.T.C. Stoof, Prof. dr. J. de Boer

Penvoerende instelling: UvA; toekenning: 18,3 mln

Theoretische natuurkunde gebruikt de wiskunde als universele taal om de oorsprong en opbouw van materie te beschrijven – op lengteschalen van atomen en moleculen tot sterren en sterrenstelsels. Er zijn echter nieuwe vormen van materie ontdekt die niet passen in het bekende theoretische raamwerk van de 20ste eeuw, zoals onzichtbare ‘donkere materie’, supergeleiders bij hoge temperatuur,  en bouwstenen voor een kwantumcomputer. Het nieuwe Delta-Institute for Theoretical Physics verenigt wetenschappers uit verschillende disciplines met als doel gezamenlijk deze nieuwe toestanden van materie te onderzoeken.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK