Niets doen levert ook gedoe op

Nieuws | de redactie
3 januari 2012 | “Het kabinet moet niet gaan bezuinigen als een ondoordachte kaasschaaf. Dat is de dood in de pot. En het helpt ook de economie en de begroting uiteindelijk niet.” UvT-professor Sylvester Eijffinger is een bedrijvig econoom, in Brussel, Frankfurt en Den Haag gevraagd en gehoord. Zijn advies voor 2012 is scherp.

Nederland is één van de rijke noordelijke Euronaties en zoude dreigende recessie met gelijkgezinden moeten helpen keren. Degroei komt niet terug als zulke landen nu gaan beknibbelen, zowaarschuwen sommige van uw vakgenoten. U ook?

“Meteen toen het CPB en de Nederlandsche Bank met hun nieuwstecijfers kwamen in december heb ik gezegd: “Ga nu niet als reflexbezuinigen.” Zelfs als we nu de 3% schuldgrens  zoudenoverschrijden zonder extra ingrepen. Zo’n kaasschaaf-reflex zou dedood in de pot zijn voor de economie en daarmee ook voor debegroting.

Dat betekent niet dat Rutte en De Jager nu op hun handen moetengaan zitten. Alsjeblieft niet! Ze kunnen de begroting en deoverheidsfinanciën wel degelijk gezond helpen maken door op driegrote dossiers belangrijke ingrepen te doen. Ik noem dan hetpensioenstelsel, de arbeidsmarkt en de woningmarkt.

Bij de pensioenen is een doorbraak bereikt. Er is een akkoordmet de maatschappelijke partners. De politiek moet zich nu in iedergeval als een betrouwbare stuurman laten zien. Dus ook als bij debonden elementen daarvan moeilijk liggen, moet men dit niet alsargument tevoorschijn halen om in te breken in de afspraken. Weesbetrouwbaar als kabinet dat geen sterke meerderheid in de Kamersheeft.

Minister Kamp treedt hier goed in op. Die ziet dat openbrekenvan zo’n cruciaal akkoord stupide zou zijn. Bovendien wat leverthet op? Het iets eerder verhogen van de AOW-leeftijd zou een paarjaar versnelde opbrengsten bieden, maar de omvang daarvan isgering.”

Bij de arbeidsmarkt en woningmarkt hebben VVD en CDA pas opde plaats gemaakt in het gedoogakkoord. Daar nu doorbrekennastreven zal grote spanning opleveren.

“Tja, maar niets doen niet minder. Je kunt in de huidigeschuldencrisis niet om de hypotheekrenteaftrek heen. En feitelijkis dat ook allang gebeurd, maar niemand mag dat blijkbaar zeggen.De aflossingsvrije hypotheken zijn fors ingeperkt, de voorschriftendoor AFM zijn aangescherpt. Als je geen hypotheek meer verschaffenkunt die de facto  meer dan 50% renteaftrek oplevert danhebben we het H-woord dus allang uitgesproken. De aftrek is dus alaanzienlijk ingeperkt. Alleen durft niemand dat openlijk teerkennen.”

Zou dat wel gebeuren dan was dat trouwens wel goed voor dereputatie van ons land op de financiële markten en hun zorgen overde grote schuldenlasten in Europa.

“Dat lijkt mij ook. Je ziet dat het CDA hier nu durft tebewegen, daar zien ze het. Het voorstel om het eigenwoning forfaitte verhogen bewijst dat. Want dat stimuleert het sparen en moedigthet aflossen aan en daarmee het omlaag brengen van dehypotheekschulden. Zo kun je de woningmarkt dus wel degelijkgezonder maken via doordachte hervormingen.

De PVV staat op deze thema’s met de SP aan de zijlijn, dus moetde beweging nu van de VVD komen. Het is hun kabinet, met hunpremier.  Zij zullen voor zijn succes ook eens offers moetenbrengen, zeker als we feitelijk de hypotheekrenteaftrek al fors aanhet inperken zijn. Zeg dat dan maar liever hardop.”

Moet niet eveneens openlijk erkend worden dat we nu inEuropa echt grote stappen gaan zetten naar één economischebesturing?

“De Eurotop in december heeft gewoon besloten wat al wasvastgelegd. Het zogeheten six-pack van het Europees Parlement en deCommissie is in feite door de regeringsleiders bevestigd, in diezin was het niets nieuws. Meer kregen ze ook niet voor elkaarnu.

In Brussel zeggen we altijd dat de Frans-Duitse as in zulkeonderhandelingen nodig is voor twee doelen tegelijk: hij moet deDuitse kracht voor de rest verhullen en de Franse zwakte voor debuitenwereld verhullen. Vandaar dat deze twee samen de afsprakentussen de regeringsleiders zo willen voorkoken. Dat bleek ook nuweer. Uit hun koker kwam het voorstel om de six-pack aanpak in eennieuw verdrag vast te leggen, precies weer om die twee doelen.

Dat verdrag komt er, dat staat voor mij vast. Van Rompuy neemtals EU-president op dit soort punten steeds het initiatief. Hijdoet dit echt heel goed, de man is allerminst de grijze muis waarvelen hem voor hielden. Hij vult die functie van Raadspresidentkrachtig in met zijn initiatieven. De Commissie onder Barrosoverliest hier merkbaar gewicht door.”

Wat gaat het verdrag doen? Lost zoiets de eurocrisisop?

“Dat verdrag gaat veel verder strekken dan de eurocrisis. Hetgaat de machtsbalans in Europa actualiseren ten opzichte van deafspraken in het verdrag van Lissabon, de oude ‘Europese Grondwet’.De ‘Economic Governance’ van Europa zal het gaan regelen en dat isvoor het voortbestaan van de euro cruciaal.

Ik verwacht dat de Europese Centrale Bank en de Europese Raadonder Van Rompuy een sterkere rol krijgen. De Commissie zal meer detaak van uitvoerend orgaan krijgen. Het Parlement zal vasthoudenaan de rol die het via dat six-pack-pakket heeft bedongen.”

Voor Nederland rijst nu de vraag of wij deze lijn moetenvolgen of Britten erbij moeten zien te houden. Wat is hierwijsheid?

“Voor Nederland en de andere kleinere EU-landen is het zaak degezamenlijke aanpak, het zogenaamde communautaire model, voorop tezetten. Frankrijk koerst altijd op afspraken tussen regeringen,eerst met de Duitsers, zodat ze die kunnen doorzetten tegenover dekleinere naties. Ook dat verhult weer de zwakte van Frankrijk.

De opstelling van Cameron is daarom echt onmogelijk. Enerzijdsweigert hij in de gezamenlijke aanpak mee te doen – wat voorNederland positief zou zijn – en vervolgens vetoo’t  hij datde anderen dan samen wel tot afspraken kunnen komen. Hij gaat hiermet lege handen mee thuis komen.

Nu al wordt in Brussel duidelijk merkbaar dat men de Britsebudgetkorting nu zal laten vervallen als men geen andere vorm vanmedewerking kan verwachten. Dat dwingt Cameron gewoon tot een’U-turn’ waarin hij zijn veto moet intrekken door het te maskerenals een opt-out. Dat is in het verdrag van Maastricht ookdoorgevoerd.

Het is toch te gek voor woorden dat de Britten ons zoudendwingen tot nog meer Brusselse bureaucratie door hun veto? Wezouden immers naast de Europese organen als de Commissie en de Raadeen tweede reeks organen moeten inrichten voor de landen die deeuro samen willen versterken. Je krijgt dan een soort Franswegenstelsel met een route nationale naast elkeautoroute. Dit is bespottelijk. Nederland zal dit nietkunnen steunen, alleen al vanwege de onnodige bureaucratischekosten niet.”

Sylvester Eijffinger is hoogleraar financiële economie enJean Monnet hoogleraar Europese financiële en monetaire integratieaan de Universiteit van Tilburg. Daarnaast adviseert hij onderandere de Europese Centrale Bank. Lees zijn blog hier.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK