Vooruit met scholing
“Het aantal volwassenen dat deelneemt aan onderwijs en trainingblijft steken. Dit is een van de zorgpunten die de coalitie Kennisen Innovatie Agenda (KIA) heeft bij de – overigens positieve -constatering dat de Nederlandse ambitie om bij de top 5 van dekenniseconomieën te behoren, een stap dichterbij is gekomen. Dedeelname aan postinitiële scholing krijgt daarom (weer) de coderood.
Zorgelijke stagnatie
Ook de SER noemt de stagnatie op het gebied van scholingzorgelijk. Niet alleen vanwege de effecten van globalisering en denoodzaak voor bedrijven om met nieuwe ontwikkelingen te kunnenomgaan. Ook de verwachte krapte op delen van de arbeidsmarkt(techniek, zorg), vraagt om om- en opscholing. Maar denk ook aanhet later met pensioen gaan. Dan moeten oudere werknemers duslanger gekwalificeerd blijven. Bijblijven en bijleren is dus geenluxe maar een must.
Scholing moet, zo benadrukken bedrijven keer op keer. Zijbetalen het overgrote deel van de kosten van scholing en training,veelal op basis van afspraken in de cao. Slechte economische tijdenkunnen dan een verklaring zijn voor de stagnatie van de deelnameaan scholing en training; er moet immers op de centen gelet worden.Daarbij is het wel de vraag of er geen sprake is van een verkeerdezuinigheid die uiteindelijk de toekomstige positieondergraaft.
Sturen op vraag bij deeltijd
De rol van de overheid op de scholingsmarkt is beperkt, maarzorgt vaak wel voor het meeste rumoer. Het gaat dan vooral ommbo-onderwijs aan ‘ouderen’ en deeltijd hoger onderwijs. Voor hetmbo voor 30-plussers ligt nu een voorstel bij de Tweede Kamer dathet lesgeld verhoogt en het aantal beschikbare plaatsen beperkt enkoppelt aan bepaalde sectoren. Daarbuiten wordt mbo voor 30+ nietmeer bekostigd.
Voor het deeltijd hoger onderwijs heeft het kabinet recent latenweten dat het de huidige aanbodbekostiging wil vervangen doorvraagsturing via beurzen die ingezet kunnen worden voor opleidingenbinnen bepaalde sectoren. Daarnaast zijn eerderekabinetsmaatregelen als de langstudeerdersmaatregel en het (heelveel) duurder maken van een tweede studie geen stimulans voor dedeelname van volwassenen aan onderwijs.
Aan het eerste voorstel (mbo 30+) ligt kostenbeperking tengrondslag (omdat de deelname door volwassenen snel steeg). Het isbovendien een plan dat in de plaats komt van een eerder plan om debekostiging voor 30-plussers helemaal af te schaffen.
Veel vragen onbeantwoord
Met het tweede plan, vraagfinanciering, wil het kabinet deteruglopende belangstelling voor deeltijd hoger onderwijs keren.Bij dit plan moeten echter nog veel vragen beantwoord worden. Devraag is hoe het precies ingevuld gaat worden, en ook hoe debelangstelling voor deeltijd hoger onderwijs door deze manier vanfinanciering gaat toenemen. Wel is duidelijk dat er tot 2017 (debeoogde invoering) onduidelijkheid zal bestaan die in ieder gevalgeen stimulans is voor deelname aan deeltijd hogeronderwijs.
Gelet op het voorgenomen beleid en de financiële doelstellingenvan het kabinet zal de groei van scholing van de private sectormoeten komen. Dan gaat het vooral om aanbieders en meer nog devragers, om de economische mogelijkheden en om wat er isafgesproken in cao’s. Een efficiënt werkende en effectievescholingsmarkt is dan belangrijk. Zaken waar het SER-advies
Yvonne van Rooy is kroonlid van de Sociaal-Economische Raaden collegevoorzitter van de Universiteit Utrecht
