Is Zijlstra de weg kwijt?

Nieuws | de redactie
27 juni 2012 | De visie van Halbe Zijlstra op de HO-deeltijdsector is funest voor studenten. Hij lijkt echt de weg kwijt, zegt de HBO-raad. “Als het puntje bij paaltje komt, wordt opnieuw de rekening bij de student en/of zijn werkgever neergelegd,” stelt directeur Ad de Graaf.

Afgelopen week organiseerde de HBO-raad een debat over devoorstellen van staatssecretaris Zijlstra om deeltijd opleidingenniet meer te bekostigen. Daarvoor in de plaats komen beurzen, maardeze komen er alleen voor opleidingen die de overheid belangrijkvindt. Die beurzen kunnen worden besteed bij zowel bekostigde alsprivate opleidingen, als deze tenminste geaccrediteerd zijn.

Het was een interessant debat, om wat er gezegd werd. Maarvooral om wat er niet gezegd werd! 

Wat is eigenlijk een deeltijd opleiding?

Volgens Zijlstra stond er in de jaren tachtig in de wet datopleidingen met minder dan  20 uur contacttijd per weekdeeltijds zijn. En dat is nu wel anders, zo heeft hij al eerderlaten weten.  

Echter, het graven in de archieven levert de volgende wetstekstuit het midden van de tachtiger jaren op: “Deeltijd onderwijs isonderwijs dat ‘s avonds, overdag dan wel ‘s avonds en overdag wordtgegeven en dat naar karakter en omvang is gericht op studenten vanwie in het algemeen de voor werkzaamheden beschikbare tijdgrotendeels in beslag wordt genomen door andere activiteiten danonderwijsactiviteiten” (art 12, WHBO). 

De wettelijke bepaling over die 20 uur contacttijd (dus met eendocent) heb ik niet kunnen vinden. De staatssecretaris vergist zichblijkbaar. 

Waarvoor kunnen de beurzen worden gebruikt?

In het debat was Zijlstra helder. Het moet wel worden aangewendvoor opleidingen die tot een diploma leiden. Dat ligt voor de handwant in het vorige decennium heeft het Schutte-onderzoek naar de’hbo-fraude’ geleid tot de conclusie, dat hogescholen geenbekostiging mogen gebruiken voor het aanbieden van delen vanopleidingen die niet gericht zijn op het behalen van een diploma.Dan is het nu niet logisch om te zeggen dat publiek geld hier wèlvoor mag worden gebruikt. Overigens, het Schutte-onderzoek is eenbelangrijke oorzaak van de afname van het aantal deeltijdstudenten. 

Dit leidt tot de volgende conclusie. Er is sprake is van eenopvallende beleidswijziging van Zijlstra. In zijn brief hieroverschreef hij nog, dat beurzen ook konden worden aangewend voordeelname aan onderwijsonderdelen. Dat trekt hij nu in. 

Aangenomen wordt dat hij niet de deur wil openzetten voorpublieke financiering van losse modules, die nu privaat wordengefinancierd. Dat zou ook de wereld op zijn kop zetten in deze tijdvan budgettaire krapte! 

Maar… wat is het track-record van het particulieronderwijs?

Er is iets geks aan de hand met de logica van hetbeleidsvoornemen van de bewindsman.    

1) Tijdens het HBO-debat benadrukte de staatssecretaris tot tweekeer toe, dat de beurzen natuurlijk alleen bestemd zijn vooropleidingen die tot een diploma leiden. 

2) In zijn brief van 30 maart schrijft hij:  “Demeerderheid van de deelnemers  aan niet-bekostigde opleidingenhoger onderwijs volgt, volgens de NRTO, onderdelen van opleidingenin de vorm van (clusters) van modules”  En behaalt dus geendiploma!

3) Daaruit volgt een volgens de staatssecretaris logischeconclusie: hij  zet zijn kaarten op het niet-bekostigdeonderwijs om te komen tot meer gediplomeerden in het hogeronderwijs. 

De staatssecretaris beschikt hetzij over geheime gegevens, diein tegenspraak zijn met zijn eerdere uitspraak dat de meestestudenten van de  niet-bekostigde opleidingen maar een deelvan een opleiding volgt. Hetzij de staatssecretaris is volstrektonnavolgbaar. 

En à propos: nu deze discussie speelt, zou het dan niet logischzijn, dat de niet-bekostigde hogescholen het publiek informatieverschaffen over hun rendementen op dezelfde wijze als debekostigde hogescholen dat doen? Hebben ook hun studenten hier geen recht op? 

Wie betaalt de rekening?

Vanuit zijn optiek bezien is bittere noodzaak dat Zijlstra kiestvoor beurzen die niet voor iedereen zijn weggelegd. Er komt eenmaximum budget. Bij een te grote toeloop van studenten naar de alsprioritair benoemde opleidingen moet de hoogte van de beurs gewoonomlaag. Dat effect is begrijpelijk, omdat de overheid anders een’open einde’ schept in de bekostiging. 

Dat laat zien wat een systeem inhoudt van vouchers, die je bijzowel  bekostigde als niet-bekostigde, geaccrediteerdeopleidingen kunt besteden. Zo’n systeem wordt onbetaalbaar en danhaakt of wel de minister van Financiën af, of het bedrag pervoucher gaat fiks omlaag! 

Het gevolg van het geprivatiseerde bestel van destaatssecretaris is dat slechts een deel van de studenten die eengeaccrediteerde deeltijdopleiding  volgt een beurs of voucherkrijgt. Dat zal geschieden, zelfs als deze student zijn of haarBa-Ma leerrecht nog niet volledig heeft geconsumeerd. Als hetpuntje bij paaltje komt, wordt opnieuw de rekening bij de studenten/of zijn werkgever neergelegd.

Moet er dan niets gebeuren met het deeltijd onderwijs?Natuurlijk wel, maar dit is niet de routekaart die hiervoor leidendkan zijn. De logica van de staatssecretaris is in elk gevalonnavolgbaar. Het updaten van zijn TomTom is geen overbodigeluxe. 

Ad de Graaf, directeur HBO-raad


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK