Reclassering 2.0 bij verstandelijke beperking
Er is de laatste tijd steeds meer aandacht voor delinquenten meteen licht verstandelijke beperking (LBV). De nieuw aangetredenlector LVB en jeugdcriminaliteit, Hendrien Kaal, realiseert zichdat deze groep waarschijnlijk in hoge mate aanwezig is onderjustitiabelen. “Maar hoe groot de groep precies is weten we niet,want het is niet eenvoudig te meten.”
Een licht verstandelijke beperking wordt niet alleengedefinieerd door cognitieve beperkingen, maar óók doorgedragsproblemen. Het is niet direct aan iemand te zien, dat hij ofzij een licht verstandelijke beperking heeft, maar het heeft wélgrote consequenties, bijvoorbeeld in de aanpak door dereclassering.
Financiële huishouding een ramp
“Iemand met een licht verstandelijke beperking heeft opverschillende terreinen in het leven moeite om goed tefunctioneren. Zo iemand is bijvoorbeeld niet in staat om zijnfinanciële huishouding op orde te houden of begrijpt niet goed water van hem verwacht wordt. Sociale contacten verlopen vaakproblematisch: hoe reageer je wanneer je baas kritiek op je werkheeft bijvoorbeeld.”
Een deel van deze groep heeft problemen met schrijven, lezen,rekenen of klokkijken. En dat terwijl de maatschappij volgensHendrien Kaal steeds hogere eisen aan mensen stelt. “Is er in desamenleving eigenlijk nog wel plaats voor mensen die niet zo goedkunnen meekomen?”
Extra faalervaring
Kaal ontwikkelt samen met Henk Nijman (Altrecht) en XavierMoonen (UvA) op dit moment eenScreener LBVwaarmee mensen met eenLVB kunnen worden opgespoord die een andere benadering nodighebben. De interesse bij de Dienst Justitiële Inrichtingen voordergelijk onderzoek, is groot.
Kaal: “Onderzoek heeft laten zien dat gedetineerden met een LVBvaker in de knel komen. Ze hebben bijvoorbeeld meer moeite zich tehandhaven omdat ze minder in staat zijn om problemen met die enemedegedetineerde te ontlopen, of die ene penitentiairinrichtingswerker te benaderen die hen kan helpen. De reclasseringmerkt tegelijkertijd bijvoorbeeld dat trainingen die zij aancliënten aanbieden, vaak te hoog gegrepen zijn. Als zoiets danmisloopt, dan is dat een extra faalervaring voor zo’n cliënt, metalle negatieve effecten van dien. Als je dergelijke ervaringen doorde beperking tijdig te herkennen kan voorkomen is dat winst.”
Zinvol werk
Het lectoraat van Hendrien Kaal is een co-creatie van deHogeschool Leiden en de William Schrikker Groep (een instellingvoor jeugdbescherming, jeugdreclassering en pleegzorg). De driehoekonderwijs-werkveld-onderzoek bepaalt mede welk onderzoek Kaalprecies gaat doen met haar lectoraat. “De ideeen worden gevormd insamenspel met het veld. Dat is ook goed, want ik zal het onderzoekook in de praktijk moeten uitvoeren. Ik kan niet losgezongen vanhet werkveld aan de slag.”
Het werk van Hendrien Kaal, en de taakomschrijving van hetlectoraat, gaan ervan uit dat jeugddelinquenten met behulp van dejuiste interventies op het goede spoor kunnen worden gebracht.Kaal: “Ik denk helemáál niet dat we mensen ontslaan van hunverantwoordelijkheid. Integendeel: er wordt juist steeds meer eigenverantwoordelijkheid gevraagd. Mensen die iets niet kunnen, hebbendat zelf gedaan. Terwijl we de maatschappij zó inrichten dat jeecht heel wat in je mars moet hebben, om mee te kunnen komen.”
Hendrien Kaal is blij met het thema van haar lectoraat, waarrelatief nog erg weinig onderzoek naar is gedaan. “Er zijn nog zoontzettend veel vragen op dit gebied. Er is nog heel veel zinvolwerk te doen.”
