Geweren en Derivaten

Nieuws | de redactie
14 augustus 2012 | Ook universiteiten blijken fiks in de derivaten te zitten. Is dat dan zo erg? Pieter Omtzigt (CDA) geeft prof. Jaap Koelewijn repliek op diens nogal relativerende analyse. "Vestia is niet uniek, de organisaties die ook aanzienlijke risico’s kennen zijn breed gespreid."

U leest het betoog van ScienceGuide-columnist enKamerlid Pieter Omtzigt hier:

‘Derivaten staan in het brandpunt van de aandacht, en van dekritiek. Op 4 augustus schrijft Jaap Koelewijn daarover in het FD:”Derivaten zijn helemaal niet gevaarlijk. De mensen die zegebruiken, zijn het echte gevaar.” Zijn visie deed me direct denkenaanhet motto van de National Rifle Association,de Amerikaansewapenlobby: “Guns do not kill people, people kill people”. Eenwaarheid als een koe is dat.

Kickboxer met kort lontje

In de handen van integere, verantwoord handelende en bekwamemensen zijn noch geweren, noch derivaten as suchgevaarlijk. Maar daarom zijn wij in ons land ook blij, dat wel eengoed opgeleide politieman en niet de eerste de beste kickboxer meteen kort lontje een wapen mag bezitten en hanteren. De analogie metde derivaten is dan ook wel degelijk relevant, anders dan Koelewijnsuggereert. 

Het gevaar is namelijk de onbekwaamheid of kwetsbaarheid van hetonvolmaakte menselijk gedrag. Voor dat forse dilemma draagtKoelewijn geen oplossing aan in zijn betoog.Hoe lossen we het op?Hoe staat het bijvoorbeeld met de zorgplicht van financiëleinstellingen en tussenpersonen?

Voor mij als politicus is hier wel degelijk sprake van een forsen ingrijpend vraagstuk. Als Vestia een netto swappositie aangaatdie veel groter is dan haar leningenportefeuille, dan is datmaatschappelijk en uiteindelijk politiek een enorm probleempunt.Toen het daar immers misging moest binnen de publieke sector endoor de huurders het verlies opgevangen worden.

Ook kennisinstellingen in beeld 

En Vestia is niet uniek, de organisaties die ook aanzienlijkerisico’s kennen zijn breed gespreid. Een kennisinstelling als de Vrije Universiteit eneen slibverwerkingsbedrijf als dat in Noord Brabant zijn ookconstructies aangegaan die buitengewoon veel verlies opleveren.

De consequenties hiervan zijn groot en komen op veelverschillende terreinen terecht. Ik heb zelf in de Kamerbijvoorbeeld het thema aangekaart dat pensioenfondsen, bij de standvan dit voorjaar, ongeveer €44 miljard winst gemaakt hadden oprentederivaten. Waarom? Zij hebben zich ingedekt tegen een lagerente. Maar dat betekent dat ergens anders verlies zit.

Dat kan in Nederland zitten, maar ook elders. Ook bij banken,als zij hun eigen positie niet hebben afgedekt. Je kunt dan vanuithet publieke belang alleen maar hopen dat derivaten gebruikt zijndoor partijen die wisten wat ze deden. Partijen die zich adequaatindekten.

En waar nog meer? 

Maar mag je daar maar voetstoots van uitgaan, als verantwoordingvan publieke organisaties? Er is meer dan genoeg reden om dat tebetwijfelen. En aangezien de belastingbetaler, de huurders ofstudenten de rekening betalen, wil ik graag weten op welke’verrassingen’ wij ons moeten voorbereiden.

Waar moeten wij onze borst nog meer nat maken? Bij dezorgsector? De binnenscheepvaart? En hoe zit het met die zorgplichtvan financiele instellingen in ons eigen land? De Britse FSA heeftal besloten een aantal banken kleine bedrijven moet compenserenvoor verliezen op derivaten. Kijkt de AFM hier naar de aanpak vande Britse collega?

En wanneer we dat weten, kunnen we ook als politiek namens deburgers op een verantwoorde, geinformeerde manier kijken of enwelke maatregelen nodig zijn. Ik hoop wat dat betreft vooral ookdat relevante, betrokken maatschappelijke sectoren onaangenameverrassingen zelf voor willen zijn en in ieder geval razendsnelinventariseren of zij een (toekomstig) probleem hebben enonmiddellijk vastleggen in bindende gedragscodes geen ongedekteposities in te nemen.’


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK