Jongensprobleem HO aangepakt
Jongens blijven in vele opzichten ‘achter’. De meisjes hebben in kwalitatief opzicht op bijna alle punten hun mannelijke collega’s ingehaald. Ze stromen vaker door naar het hoger onderwijs, halen betere cijfers, vallen minder vaak uit en halen bovendien sneller een diploma.
Het spoor bijster
De signalen dat het met de onderwijs-carrière van veel jongens niet goed gaat worden ook internationaal sterker en komen uit verschillende hoeken. Uit onderzoek blijkt dat veel jongens ondermaats presteren. Hierdoor dreigen ze ook maatschappelijk buiten de boot te vallen. In ons land is deze trend zelfs markant aan het worden, zo liet recent ‘De Staat van Nederland Innovatieland 2012′ zien.
“Jongens blijken niet alleen trager, maar kennen ook een hogere uitval.” De verstrakkingen in de studieloopbanen in MBO, HBO en WO zijn juist voor hen daarom extra nadelig. Hun achterstanden zijn al groot aan het worden en worden “zo goed als onoverbrugbaar,” noteert deze studie van TNO.
Een zeer opvallend signaal in dit verband is het gegeven dat een vijfde van de mannelijke studenten inmiddels een lagere opleiding heeft dan zijn ouders. Vooral studenten van hoger opgeleide ouders lijken het spoor eerder bijster te raken en zich te verliezen in blowen of gamen, blijkt uit een analyse van het Instituut voor Interdisciplinaire Studies van de UvA/HvA.
Actieplan in gang gezet
Er is uitgebreid onderzoek naar de oorzaken van deze ontwikkelingen naar meer achterstand van mannelijke studenten en ook naar wat er aan gedaan kan worden. Het palet aan mogelijke oorzaken is groot. Het Nederlandse HO zou te ‘talig’ zijn voor mannen, er zou teveel nadruk liggen op emotionele communicatie. Het gebrek aan mannelijke rolmodellen zou ook een rol spelen, net als de postmodernistische samenleving waarin mannelijke waarden uit de gratie zijn geraakt. Gelukkig zijn er intussen ook aanwijzingen dat mannelijke studenten hun achterstand op de dames inmiddels beginnen in te lopen.
De UvA/HvA wil daar niet op wachten en komt met het actieplan “Jongens wat is er aan de hand?” Met dit plan willen de universiteit en de hogeschool het onderpresteren van mannelijke studenten aanpakken. Tijdens het debat over het actieplan zette publicist Dorien Pessers de uitdagingen voor HBO en WO scherp neer. “Er ís een jongensprobleem en het heeft zin dat te problematiseren. We zijn de beste kwaliteiten van mannen in onze samenleving aan het verliezen.”
“Welke kwaliteiten dat zijn? Impulsiviteit bijvoorbeeld, maar ook moed, heldhaftigheid. Bij mannelijke studenten valt me geregeld op dat ze minder stabiel zijn dan de vrouwen, maar hoger pieken àls ze een briljante ingeving hebben. Die mannelijke eigenschappen hebben we als maatschappij heel hard nodig.”
Pas op voor negatieve feedback
Wetenschapsjournalist Asha ten Broeke schreef in 2010 het boek ‘Het Idee M/V’ over sekseverschillen. Zij stelt dat het jongensprobleem overschat wordt en dringt aan op enige relativering. Het is vooral de opmars van de meisjes die de indruk van neergang bij jongens zou wekken. “Meisjes hebben enorm van de emancipatie geprofiteerd en zijn veel beter gaan presteren, maar jongens zijn het nauwelijks slechter gaan doen”.
En er is nog een risico dat hier kan gaan spelen. Het problematiseren van jongens en een continue negatieve beeldvorming kan leiden tot een self fulfilling prophecy, vindt Louis Tavecchio, Emeritus Hoogleraar Pedagogiek. “Jongens hebben evenveel behoefte aan een positieve benadering als meisjes. Juist daarom is het funest dat ze in het onderwijs zoveel negatieve feedback krijgen. Er gaat op die manier talent verloren.”
