Meetbare biodiversiteit als doorbraak

Een groep wetenschappers heeft een voorstel gemaakt om wereldwijd veranderingen in biodiversiteit te kunnen volgen. Vandaag wordt dit voorstel in het wetenschappelijke tijdschrift Science gepubliceerd. Eind januari zal het tijdens een bijeenkomst in Bonn worden gepresenteerd. Rob Jongman van Alterra Wageningen UR en Carlo Heip van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee hebben aan dit voorstel meegewerkt.

Geen globaal meetsysteem

Een  wereldwijd meetsysteem van op elkaar afgestemde observaties om veranderingen in biodiversiteit te meten bestaat nog niet. Wetenschappers werken vaak elk op hun eigen manier en in veel gebieden wordt het helemaal niet gemeten. Een internationaal team van 30 wetenschappers pleit nu voor één meetsysteem, dat overal toegepast kan worden. Deze wetenschappers werken samen in de ‘Group on Earth Observations – Biodiversity Observation Network’ (GEO BON). Zij hebben een lijst gemaakt van 50 essentiële meetvariabelen, die nodig zijn om een goed beeld te krijgen van eventuele veranderingen in biodiversiteit.

Deze lijst met meetvariabelen kan als leidraad dienen bij het op elkaar afstemmen van bestaande monitoring programma’s en bij het opzetten van nieuwe onderzoeks¬programma’s. Voorbeelden van deze meetvariabelen zijn aantallen van bedreigde soorten, genetische variatie binnen soorten en het behoud van voedingsstoffen binnen een ecosysteem. Voor een goede ruimtelijke dekking dienen veldwaarnemingen te worden aangevuld met informatie van satellietbeelden.

Neergang biodiversiteit halveren

Het wereldwijd goed monitoren van de veranderingen in biodiversiteit is noodzakelijk om de doelstellingen van de Convention on Biological Diversity (CBD) in 2020 te halen, waaronder het op zijn minst halveren (en liefst tot staan brengen) van de huidige snelheid van de achteruitgang van de natuurlijke leefomgeving. Als de biodiversiteit niet goed gemeten kan worden, kan de verandering hiervan ook niet gerapporteerd worden.

Tijdens de eerste bijeenkomst van het Intergovernmental Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES), dat van 21 tot 26 januari in Bonn wordt gehouden, zal dit voorstel worden gepresenteerd. Henrique M. Pereira, leider van de onderzoeksgroep, benadrukt het belang hiervan: “Het grootste gemis in het monitoren van biodiversiteit ligt in de ontwikkelingslanden, in regio’s waar de milieudruk het grootst is. Een groot deel van deze milieudruk wordt veroorzaakt door de Westerse landen. Daarom is het essentieel om deze verantwoordelijkheid internationaal op te pakken door een wereldwijd systeem op te zetten.”