Nieuw inzicht in stress

Nieuws | de redactie
3 januari 2013 | Hoe meet je of iemand gebukt gaat onder stress? Door het hormoon cortisol in het hoofdhaar na te gaan, kan tot jaren terug precies gemeten worden in plaats van de momentopnames en incidenten waar men nog aan vast zit. En dat blijkt van groot belang voor nieuwe kennis, onder meer over overgewicht.

NWO-onderzoeker en internist-endocrinoloog in het Erasmus MC Liesbeth van Rossum heeft in het Journal of Endocrinology and Metabolism laten zien hoe met haar nieuwe methode de stress gemeten kan worden die het resultaat is van werken in ploegendiensten. Zij ontwikkelde deze om terugkijkend in de tijd het stressniveau van een individu te bepalen door het stresshormoon cortisol in hoofdhaar te meten. Hoofdhaarcortisol weerspiegelt cortisolniveau in het lichaam. Afhankelijk van de lengte van het haar kan tot maanden of zelfs jaren terug gemeten worden.

Nieuwe meting, dieper inzicht

De tot nu toe veel gebruikte methode voor stressmeting is een meting van cortisol in bloed of speeksel. Deze kent echter de nodige nadelen en beperkingen voor het doen van onderzoek. Zo ontstaat hiermee alleen een momentopname en fluctueert de uitkomst van een meting sterk over de dag. Bovendien wordt deze ook nog beïnvloedt door – bijvoorbeeld – de stress door het afnemen van bloed of speeksel.

Van Rossum: “Het is al langer bekend dat mensen die in ploegendienst werken gemiddeld ongezonder zijn dan mensen die dagdiensten draaien. Zij hebben vaak een dikkere buik en een hogere bloeddruk dan mensen met hetzelfde beroep die geen ploegendienst draaien. Uit ons hoofdhaaronderzoek blijkt dat medewerkers in ploegendienst veel grotere hoeveelheden stresshormoon in hun haar hebben dan degenen in dagdienst.”

Aan het begin van het onderzoek

Deze stress brengt zij nu in verband met een verstoring van het natuurlijke aanmaakritme van cortisol. Normaliter piekt de aanmaak van cortisol aan het begin van de dag, en daalt de aanmaak tegen het einde van de dag. Mogelijk leidt de verstoring van dit proces tot een continue extra aanmaak van het stresshormoon cortisol. Een van de bekende effecten van een hoog cortisol is gewichtstoename.

Van Rossum past de meetmethode breder toe in de klinische praktijk. Bij overgewicht en de negatieve gevolgen daarvan (hoog cholesterol, suikerziekte, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten) zou het hormoon cortisol een belangrijke rol kunnen spelen. De eerste resultaten van de haarmetingen laten inderdaad zien dat er een verband is tussen overgewicht en cortisol. “We staan nu nog aan het begin van dit onderzoek, maar de methode heeft tot nu toe hele waardevolle resultaten opgeleverd,” aldus Van Rossum.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK