Rekenwerk CPB over doen
Volgens economen van het Planbureau zouden de leenaversie en haar gevolgen voor de deelname aan het hoger onderwijs niet dramatisch zijn. “De kost gaat voor de baat uit en de opgebouwde kennis garandeert geen zekere opbrengst. Hierdoor zien banken een studielening mogelijk als een te groot risico. Een sociaal leenstelsel, waarbij de overheid als bank optreedt, ondervangt leenrestricties en bewaakt zodoende de toegankelijkheid tot het hoger onderwijs.”
Het aantal scholieren dat niet door zou gaan naar HBO en WO zou uiteindelijk erg beperkt blijven. Bovendien blijft de publieke investering in de toegankelijjkheid en deelname van het HO zeer aanzienlijk. Bas ter Weel van het CPB en de Universiteit Maastricht en Debby Lanser van het CPB rekenen voor dat “op dit moment de overheid jaarlijks 86% van [de] materiële onderwijskosten [van een student] betaalt, waarvan 6.000 euro in de vorm van een rijksbijdrage. Na invoering van het sociaal leenstelsel betaalt de overheid 72% van deze materiële kosten.”
Feitelijke onderbouwing versterken
Gelet op eerdere cijfers en analyses van zowel het CPB als organisaties als de HBO-raad acht Jasper van Dijk (SP) het zeer wenselijk, dat de mogelijke effecten veel grondiger worden uitgezocht en scenario’s daarvan op tafel worden gelegd. Minister Bussemaker had al aangegeven, dat ook zij de effecten van een leenstelsel zal willen monitoren, zodat de Kamer daar volgens Van Dijk goed op kan aansluiten, maar dan wel al in de fase voordat tot invoering zou zijn overgegaan.
Naast het CPB zijn er bovendien nog enkele zeer deskundige ‘rekenmeesters’, die de gegevens en aannames rond de voorstellen voor een leenstelsel zouden moeten kunnen analyseren en narekenen. Van Dijk denkt daarbij aan zowel de Algemene Rekenkamer als het IOO. Zij kunnen de Kamer voorzien van goed onderbouwde data om de discussie over de verschillende mogelijkheden van een leenstelsel of de zorgen daaromtrent, ook ten aanzien van de toegankelijkheid van HBO en WO, feitelijk en grondig van informatie te voorzien.
