Valt Annette Schavan?
De golf plagiaatonderzoeken naar dissertaties van Duitse politici is dan nu definitief aangespoeld bij het symbool van het krachtige kennis- en onderwijsbeleid bij onze oosterburen: Annette Schavan. De beschuldiging dat zij in haar proefschrift van 30 jaar geleden van alles overgeschreven zou hebben zorgt al maanden voor fel debat. Haar universiteit zou vandaag tot een besluit komen om een formele procedure tegen haar te starten, of niet.
Pijnlijke lekken
Heel dit gebeuren is extra pijnlijk geworden, omdat uit de vooronderzoeken gelekt is en voorbarige conclusies op tafel werden gelegd, die onvoldoende onderbouwd bleken te zijn. De universiteit en haar commissie komen dan ook alles behalve positief uit deze hele affaire, los van de uiteindelijke uitkomst voor minister Schavan.
Tegelijk zijn de procedurele blunders voor velen reden om juist nu achter de minister te gaan staan. Haar is in dit geheel bepaald onrecht gedaan en haar goede naam als wetenschapper werd besmeurd zonder dat zij zich nog kon verdedigen, zo zeggen velen. Men gaat er van uit, dat Merkel haar als minister niet zo maar zal laten vallen, maar de vraag van de politieke geloofwaardigheid gaat natuurlijk toch opdoemen.
Scherpe afkeuring
Meest opmerkelijk is de verklaring die de federatie van alle grote wetenschapsorganisaties heeft afgegeven. De Allianz der Wissenschaftsorganisationen kwam met een gezamenlijk statement over “de principes van wetenschappelijke garanties van kwaliteit.” Daarin werd de wijze waarop Schavan was behandeld in zeer scherpe bewoordingen afgekeurd. Het ontnemen van de doctor-graad kan niet op rommelige en weinig adequaat onderbouwde gronden, waarschuwen de organisaties dringend.
“Letzteres setzt vielmehr auch in der Wissenschaft übliche Verfahrenselemente wie das Mehraugen-Prinzip, die Trennung von Begutachten, Bewerten und Entscheiden sowie eine angemessene Berücksichtigung des Entstehungskontextes voraus, dessen inhaltliche Bewertung nur auf der Basis einschlägiger fachwissenschaftlicher Expertise vorgenommen werden kann.” Dat deze beginselen met voeten getreden lijken te worden, was uit deze kritiek wel duidelijk.
UPDATE
De universiteit heeft een formele procedure gestart tegen Annette Schavan. Maar benadrukt wordt, dat hierin geen inhoudelijk oordeel moet worden gezien. De kritiek op deze aanpak zwelt intussen aan in Duitsland. Velen vinden, dat men de minister op onheldere gronden laat ‘bungelen’ en dat het eigenlijk niet kan, dat er geen eenduidige, breed gedragen criteria zijn voor een zo ingrijpend proces van besluitvorming als het na 30 jaar ontnemen van een academische graad.
Schavan zei zelf over het besluit van de universiteit: Ik hoop “dass mit der Eröffnung eines ergebnisoffenen Verfahrens jetzt auch verbunden ist, externe Fachgutachten einzuholen”. Zij is in dit verband ervan overtuigd, “dass die unbegründeten Plagiatsvorwürfe ausgeräumt werden”. De president van de Humboldt Universiteit zegt het tegen ‘die Zeit’ aanzienlijk minder diplomatiek. De nu geopende procedure biedt een kans alsnog een onafhankelijke weging te laten verrichten en “vielleicht nimmt es damit den geordneten Verlauf, den ich bisher nicht habe erkennen können”.
