Big Data als grote woestijn
Louis Vertegaal is als directeur bij NWO verantwoordelijk voor de vakgebieden astronomie, chemie, computer science en de wiskunde. Allemaal disciplines waarbij het werken met grote hoeveelheden en diversiteiten aan data gewoon is. “Met name in de astronomie lopen ze daarin voorop.”
Orde scheppen in de chaos
Vertegaal vertelt in dat opzicht een vergelijkbaar verhaal als ASTRON-directeur Marco de Vos onlangs op ScienceGuide. Juist omdat vanuit het heelal zo gigantisch veel meetgegevens worden gehaald, is de opslag en het werken met die data zeer complex, ziet ook Vertegaal. “Je ziet het nu bij de voorbereiding voor de Square Kilometer Array (SKA) in Zuid-Afrika en Australië, die nieuwe radiotelescopen die ze daar willen neerzetten. Wat daar voor dataverkeer vanaf gaat komen, dat is gigantisch.”
Volgens Vertegaal zijn het de informatici die nu de orde scheppen in de chaos aan data. “Big Data moet je zien als zandkorreltjes in een grote woestijn. We moeten uitvinden hoe je daar de belangrijke gegevens uithaalt. Vervolgens moeten de wetenschappelijke disciplines bekijken wat ze met die data kunnen doen. De vragen die nu bijvoorbeeld uit de astronomie komen in dat opzicht die zijn extreem, antwoorden daarop leveren direct oplossingen op voor andere wetenschappelijke velden.”
Voor die overlap tussen de verschillende velden is het Netherlands eScience Center ook opgericht. “Ik ken de directeur van het eScience Center, Jacob de Vlieg al vrij lang, we hebben eerder samengewerkt. Wat zij doen bij het eScience Center is mensen met de fundamentele wetenschappelijke kennis in samenwerking met het bedrijfsleven heel vraaggestuurd met problemen aan de slag laten gaan.”
We zijn nu veel verder
Een voorbeeld van het werken met Big Data is het DOME project, waarin ASTRON samenwerkt met IBM aan het ontwikkelen van supersnelle energiezuinige computersystemen om de door de toekomstige Square Kilometre Array te verzamelen data te lezen, op te slaan en te analyseren. “We zijn als Nederland in dat opzicht echt goed bezig met hoe we de uitdagingen die Big Data creëert aanpakken, zeker in relatie tot de gebruikerskant, dus hoe wetenschappers met die data aan de slag kunnen.”
“Wij hebben de excellente gebruikers van Big Data in Nederland en we hebben nu ook de excellente informatici nodig om er echt mee aan bezig gaan,” zegt Vertegaal. Het eScience Center speelt daarin een rol, zo ziet Louis Vertegaal.
“Een aantal jaren terug was ik op bezoek bij NASA. Daar konden ze toen met supercomputers, en die waren erg groot, zeer nauwkeurig voorspellen wat de route zou zijn van de orkaan Katrina. Je bent nu natuurlijk veel verder. Als je ziet wat er nu met jungle computing, het aan elkaar schakelen van verschillende type computers, aan rekenkracht kan worden ontwikkeld, onvoorstelbaar!”
Verschuiving in de wetenschap
Vertegaal ziet tegelijkertijd met die groeiende rekenkracht en de opkomst van big data ook een verschuiving in de wetenschap ontstaan. “Er kunnen zulke nieuwe fundamentele vragen gesteld worden dat er gewoon een nieuw soort wetenschap ontstaat volgens mij. Je kunt digitaal bijvoorbeeld allerlei dwarsdoorsneden maken van filosofische boeken en geschriften, dat levert hele andere vragen op.
“Het is moeilijk te voorspellen waar dat heen zal gaan, maar het is duidelijk dat je zo snel gegevens kan bewerken dat je dingen kan doen waar je vroeger bij wijze van spreken jaren mee bezig was. Het kan niet anders dan dat dat nieuwe vraagstukken oplevert die we voorheen nooit zouden hebben bedacht.”
