Cloud criminaliteit op komst
Cloud computing stelt de opsporing en vervolging van misdaad voor uitdagingen. Er moet nog wel het een en ander gebeuren, stelt een onderzoeksrapport van het Tilburg Institute for Law, Technology, and Society, opgesteld in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. In cloud computing worden gegevensopslag en dataverwerking uitbesteed, vaak aan buitenlandse partijen. Het is daarbij vaak moeilijk te bepalen waar gegevens precies liggen opgeslagen. De wetgever en beleidsmakers zullen daar snel op moeten inspelen.
Verlies van locatie
Dataopslag in de cloud is verdeeld over verschillende locaties en dynamisch. Het ‘verlies van locatie’ vormt een fundamentele uitdaging voor de territoriaal georiënteerde strafvordering. De problemen die dat creëert voor opsporing zijn op zich niet nieuw, maar krijgen wel een nieuwe dimensie door de fundamentele verschuiving die ontstaat wanneer burgers en bedrijven grootschalig data ‘in de cloud’ plaatsen.
De wetgever moet zich bezinnen op de systematiek van het strafrecht in relatie tot Internetaanbieders. De aanbieders van clouddiensten vallen niet naadloos in het bestaande begrippenkader van communicatie- en telecommunicatieaanbieders. Ook vervaagt het onderscheid dat de wet maakt tussen stromende en opgeslagen gegevens.
Criminaliteit ‘in de wolken’
Voor het beleid liggen er uitdagingen om een barrièremodel te ontwikkelen voor cloud-gerelateerde criminaliteit, de beveiliging van cloud computing te stimuleren, en om een strategie te ontwikkelen voor het omgaan met het ‘verlies van locatie’. Naast investeren in samenwerking met buitenlandse overheden en cloudaanbieders, vraagt cloud computing ook om een herbezinning op wat soevereiniteit betekent in een netwerkende samenleving.
De praktijk zal beter moeten leren omgaan met computerdoorzoekingen en Internettaps in een tijdperk waarin gegevens niet meer op de harde schijf maar ‘in de wolken’ liggen opgeslagen. Dat vergt kennis en expertise, en investeringen in het soepel laten verlopen van rechtshulp met andere landen.
Het rapport concludeert dat cloud computing vooralsnog meer knelpunten dan kansen oplevert voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten. Als wetgeving, beleid en praktijk echter een nieuwe, systematische en uitgebalanceerde regeling en praktijk ontwerpen voor opsporing in de wolken, kan van deze nood alsnog een deugd worden gemaakt.
