In 25 jaar buitenaards leven in beeld

Nieuws | de redactie
15 februari 2013 | Een nieuwe telescoop moet ons binnen 25 jaar in staat stellen buitenaards leven waar te nemen. Dat stellen sterrenkundigen van de Universiteit Leiden en het Netherlands Institute for Space Research. Een nieuwe waarnemingstechniek met grote spiegeltelescopen moet dit mogelijk maken.

De onderzoekers doen hun idee deze week uit te doeken in een publicatie in The Astrophysical Journal. Met de nieuwe waarnemingstechniek is het namelijk mogelijk om zuurstof te detecteren in de atmosfeer van een aardachtige exoplaneet. Een groot percentage zuurstof (20% voor de aarde) zou daarmee een eerste aanwijzing voor buitenaards leven zijn.

Tot nu toe dacht men dat zulke waarnemingen alleen met ruimtelescopen zouden kunnen worden gedaan. De zuurstof in onze eigen aardatmosfeer zou een te groot storend effect geven om die waarnemingen vanaf de grond te doen.

De plannen van Europese en Amerikaanse wetenschappers voor een grote ruimtemissie met dit doel, zoals Darwin en de Terrestrial Planet Finder (TPF), staan al enkele jaren in de ijskast, wat het onwaarschijnlijk maakt dat zo’n telescoop in de komende 25 jaar wordt gelanceerd.

Zuurstof onderscheiden

De sterrenkundigen van de Universiteit Leiden en Netherlands Institute for Space Research (SRON laten nu zien dat met een speciale techniek waarnemingen vanaf de grond hetzelfde kunnen bereiken. “De manier om zuurstof in een exoplaneetatmosfeer te onderscheiden van die in onze eigen dampkring, is heel precies de golflengtes van de absorptielijnen meten”, vertelt Ignas Snellen van de Universiteit Leiden.

“Door de hoge snelheid van zo’n planeet ten opzichte van de aarde zullen de zuurstoflijnen Doppler-verschoven zijn, en daardoor niet samenvallen met die van onze eigen atmosfeer. Op deze manier hoeft de telescoop niet buiten onze dampkring te zijn, wat een enorme kostenbesparing oplevert.”

Het team laat zien dat zuurstof in de dampkring van een hypothetische tweeling-aarde, gezien tegen het licht van een rode dwergster – koeler  en kleiner dan onze zon – mogelijk al met de geplande Extremely Large Telescope (E-ELT) gezien kan gaan worden. “Maar dan  moeten we wel geluk hebben”, zegt medeonderzoeker Remco de Kok (SRON).  “Alleen als buitenaards leven veelvuldig voorkomt en daardoor relatief dichtbij gevonden zal kunnen worden, kan deze telescoop dit doen. Zelfs de E-ELT is waarschijnlijk niet groot genoeg.”

Zo veel mogelijk licht opvangen

Het team stelt daarom voor om zogenaamde flux-collectoren te ontwikkelen. Voor spectroscopische metingen van heldere sterren en hun planeten is het niet nodig om een telescoop zoals de E-ELT te bouwen die heel scherpe foto’s kan maken. Het is alleen belangrijk om zoveel mogelijk licht op te vangen, wat kan worden gedaan met grote telescoopspiegels van veel lagere kwaliteit, die tegen veel lagere kosten kunnen worden vervaardigd.

“Met een aantal flux-collectoren, samen ter  grootte van een paar voetbalvelden, kunnen we een statistische studie gaan doen naar buitenaards leven op de planeten bij onze buursterren. Er is nog een hele weg te gaan, maar dit zou wel binnen 25 jaar moeten kunnen”, aldus Snellen.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK