Lenen en werken tegelijk
Het percentage lenende studenten is bij lagere inkomensgroepen en onder allochtonen niettemin wat hoger. Tevens gebruiken deze studenten hun lening vaker alleen voor hun studie en veel minder voor consumptieve doeleinden, zo blijkt uit onderzoek van ResearchNed, dat OCW aan de Kamer heeft gestuurd
Liever geen grote schulden
Er zijn ook studenten die kiezen voor werken naast of in plaats van lenen. Studenten in de nominale fase uit lagere inkomensgroepen geven vaker aan niet te lenen omdat men werkt. Een groot deel van de studenten die niet lenen doet dit omdat ze liever geen grote schulden maken én omdat ze het niet nodig hebben (p.134 van het rapport).
Het aandeel studenten dat alleen werkt en niet leent, neemt na de nominale fase af ten gunste van de groep die tegelijkertijd leent en werkt of alleen leent. Daarbij kent het HBO (25%) minder lenende studenten dan het WO (32%).
In de onderzochte periode zijn studenten meer tijd aan hun studie gaan besteden en wat minder tijd aan een bijbaan naast de studie. Studenten met een bijbaan besteedden in 2011 gemiddeld 37 uur aan de studie en bijna 12 uur aan de bijbaan. Het percentage studenten met een bijbaan, rond de 70%, veranderde nauwelijks.
De breuklijn bij het verrichten van betaalde arbeid zonder gevolgen voor de studie ligt op ongeveer tien uur per week. Bij een bijbaan van niet meer dan 10 uur per week rapporteren studenten nauwelijks effecten.
Boeggolfeffect
Studenten die wat grotere bijbanen hebben rapporteren in eerste instantie dat hun werk tot minder studietijd leidt zonder dat het ten koste gaat van de studieresultaten. En studenten die veel werken (meer dan 16 uur per week) zeggen vaker dat ook de resultaten eronder gaan leiden. Dat onderschrijft het belang van goede ondersteuning van studenten in hun beslissing over de combinatie van studeren, lenen en werken. Het rapport bevestigt de rol van ouders.
Uit het rapport van ResearchNed komt ook naar voren dat alleen al het debat over bijvoorbeeld de langstudeermaatregel gevolgen kan hebben gehad. Het kan ertoe hebben geleid dat studenten anticiperend gedrag zijn gaan vertonen. ResearchNed noemt dat een mogelijke verklaring voor het feit dat in veel onderzoeken een algehele verbetering van studiekeuze en studiegedrag zichtbaar wordt. Een dergelijk ‘boeggolfeffect’ kan ook van het debat over het sociaal leenstelsel verwacht worden.
