Leraar als vaandeldrager
Excellente studenten vragen om excellente docenten. Het is van belang dat docenten betrokken zijn bij vorming van het excellentiebeleid en de doorvertaling naar de onderwijspraktijk.
Volgens de Sirius-audit zijn “de docenten de vaandeldragers van de excellentiecultuur, omdat zij ervaringen in werkvormen en didactische concepten ook in het reguliere onderwijs toepassen. Daarmee reikt de waarde van excellentie verder dan alleen voor de categorie excellente studenten.” Voor de agenda van de ISTP 2013 is deze audit en rapportage dan ook vruchtbaar en inspirerend te noemen.
Essenitiële voorwaarde
Professionalisering is een essentiële voorwaarde. Docenten moeten de mogelijkheid krijgen om een bepaald aantal uren zich in te zetten voor scholing, maar ook moeten ze de ruimte krijgen om te experimenteren met onderwijsvormen. Zo adviseert de audit van het Siriusprogramma en de groep leading experts daarvan onder leiding van Hans Adriaansens.
Bij excellentieprogramma’s wordt veel verwacht van docenten. Ze moeten allereerst over voldoende vakkennis beschikken. Excellente docenten zijn rolmodellen in out of the box denken, creativiteit en samenwerken met andere disciplines. Het is daarom van belang dat instellingen ook de onderwijsprestaties van de docenten “herkennen en erkennen én belonen.”
Scouting en selectie
Het rapport concludeert: “Voor docenten geldt eigenlijk hetzelfde als voor studenten. In de startfase van het Siriusprogramma komen de pioniers bovendrijven. Docenten die altijd al naar creatieve manieren zochten om talentvolle studenten uit te dagen kunnen juist in dit excellentieprogramma dit verder uitbouwen.”
Nu het traject nog vrij jong is en ook opgeschaald en verder verbreed wordt, is het zaak om die juiste docenten te traceren. Daartoe behoren docenten die het leuk vinden met excellente studenten te werken en er ook de skills voor hebben, maar misschien minder in het oog springen. Daarom is nu scouting én selectie van docenten essentieel. Daar hoort ook bij dat: “docenten de mogelijkheid krijgen om zichzelf te kunnen ontplooien en daar ook de ruimte voor krijgen vanuit het management”.
Interactie en eigenaarschap
Interactie blijkt daarbij een kritische succesfactor. Docenten die ook aandacht hebben voor studenten, hen begeleiden tijdens het proces door in het gesprek te gaan met studenten bij teruglopende participatie. Voor docenten kan het ook heel verrijkend zijn zo leert de ervaring om in een community. Zij treffen daar docenten en studenten die gemotiveerd zijn het beste uit zichzelf te halen, ten behoeve van deze studenten.
Wanneer het werkveld ook nog participeert in deze communities wordt de effectiviteit van docenten, studenten en het werkveld alleen maar groter. Ook is het belangrijk dat docenten van verschillende faculteiten één module of opdracht ontwikkelen. Daarmee voelen docenten zich ook eigenaar van het traject.
