Sylvester@Harvard, Week 1

De eerste dagen in Cambridge, Massachusetts waren meteen druk bezet, met inwerken, inruimen en bijpraten. Eijffinger had meteen een afspraak met Greg Mankiw, auteur van klassieke economieboeken en ooit chef van de adviesraad voor de economie van het Witte Huis. Mankiw is nu zijn ‘gastheer’ en ook een beetje zijn chef, als baas van de economiefaculteit.

U leest hier Eijffingers indrukken en eerste conclusies uit ‘week 1’ van zijn verblijf.

MAANDAG 4 MAART 2013

Vroeg ontbijt in mijn hotel en daarna snel naar het Harvard International Office om mijn Harvard ID Card af te halen. Deze pas is nodig voor het aanvragen van mijn Harvard emailadres tot en met de toegang tot de Harvard Faculty Club. Mijn nieuwe ID loopt tot en met oktober 2018 en gaat dus nog wel even mee. Daarna naar het Littauer Center waar het Harvard Economics Department gevestigd is om de sleutel van mijn office (#323) af te halen. 

Bij aankomst zie ik dat het gebouw is nog niets veranderd ten opzichte van mijn laatste sabbatical in het voorjaar van 2008 en staat al jaren op de nominatie om gerenoveerd te worden. Nog steeds dezelfde houten deuren met op de deuren geschilderde kamernummers. Op weg naar mijn office op de derde verdieping passeer je de portretten van de beroemde Harvard-professoren als Joseph Schumpeter, Gottfried Habeler, John Kenneth Galbraith, Richard Musgrave, Wassily Leontief, Simon Kuznets, Hendrik Houthakker tot Janos Kornai. In Tilburg hangen er geen portretten van onze emeriti hoogleraren, maar die van bestuurders en anonieme studenten. Dat zal wel te maken hebben met onze calvinistische mentaliteit om niet trots te zijn op onze voorgangers.

Vervolgens haast ik mij naar de Harvard Faculty Club (HFC) voor een lunch met Rob Riemen die toevallig bij Harvard op bezoek was voor het voorbereiden van de volgende Nexus-conferentie met Michael Ignatieff. Tijdens de lunch lopen wij de vroegere Harvard-president en ex-minister Larry Summers, die wij goed kennen, tegen het lijf.

Rob en ik praten veel over de verschillen tussen Harvard en Tilburg. Bij Harvard worden kandidaat-studenten zeer streng geselecteerd niet alleen op GRE en andere toetsen, maar ook op hun leiderschapskwaliteiten. Daarom volgen de geselecteerde studenten eerst een heel brede Bachelor om zich daarna in hun Master te specialiseren. Hier begrijpt men echt niet dat Nederlandse universiteiten zoals Tilburg niet mogen selecteren. Rob en ik concluderen dat een breed University College met een strenge selectie het beste perspectief biedt.

DINSDAG 5 MAART 2013

Vanochtend de hele ochtend bezig geweest om mijn Harvard email account aan te maken met behulp van de IT-desk. Eind van de ochtend is het gelukt. Het Economics Department is een onderdeel van de Faculty of Arts and Sciences (FAS) van Harvard. Daarna de Faculty Lunch op dinsdag waarbij het gesprek vooral ging over de standaardisatie van de website van het Economics Department die eind van deze maand in zou moeten gaan.

Het Central Office meent dat de websites van de verschillende Harvard-professoren er uniform uit dienen te zien in verband met branding van Harvard University. Waar heb ik dat eerder meegemaakt? Ook hier zit de bureaucratie vooral bij het centrale apparaat van de universiteit. 

In de middag uitgebreid bijgepraat met de huidige Chairman Greg Mankiw, die net zes maanden in office is. Greg Mankiw is voor mij een van de beste macro-economen ter wereld. De Chairman is echt de baas van het Economics Department, maar overlegt altijd met zijn senior collega’s en heeft een termijn van drie jaar. Het is altijd een moeilijke functie, omdat de Chairman de buffer is tussen het Economics Department enerzijds en  de Dean van de FAS en het Office of the President en Provost anderzijds. De Chairman fungeert dus als een soort ‘shock absorber’ tussen zijn senior collega’s en het centrale apparaat. 

Mankiw was een belangrijk adviseur van presidentskandidaat Mitt Romney en bij een verkiezing van Romney wellicht de opvolger van Ben Bernanke als Chairman van de Federal Reserve System geworden. Greg en ik praten vooral over de huidige problemen om het Amerikaanse overheidstekort terug te brengen en wij zien de mogelijkheid van een compromis tussen President Obama en de Republikeinse leider Boehner van het Congress somber in.

Na het passeren van de fiscal cliff doet nu de sequester (kaasschaaf) zijn werk en dat betekent dat elke overheidsdienst een budgetvermindering opgelegd krijgt. Bezichtigingen van het Witte Huis zijn stopgezet vanwege de bezuinigingen op de veiligheidsdiensten. Obama kan bijna geen beleid meer maken, omdat hij voor elke beleidswijziging de Republikeinen in Congress nodig heeft. [Zie hier de effecten voor onderwijs en de reactie van minister Duncan daar op]

Misschien dat Obama erop gokt dat hij bij de mid-term elections in november 2014 gaat winnen en met een Democratisch Congress de laatste twee jaar van zijn presidentschap heeft om beleidswijzigingen door te voeren. Mijn conclusie is dat de VS door de toenemende polarisatie nu onregeerbaar is geworden.

WOENSDAG 6 MAART 2013

Mijn goede vriend Ben Friedman heet mij zoals gebruikelijk zeer welkom met de woorden: “Welcome to your home in America!”. Ben is voor mij een van de meest gerespecteerde monetaire economen en een echte kenner van centrale banken in de wereld. Hij is het tegendeel van een studeerkamergeleerde en heeft een lange staat van dienst bij het adviseren van ministers van financiën, centrale bankpresidenten, IMF, Wereldbank en andere internationale organisaties.

Na een uitgebreide toelichting door mij op de eurocrisis, waarin ik de tegenstellingen tussen de Noordelijke en Zuidelijke eurolanden probeer toe te lichten, komen wij vanzelfsprekend op de fiscaal cliff en de sequester te spreken. Ben ziet de sequester niet als een probleem voor de overheidsuitgaven – die hiermee met 3 tot 5 procent teruggebracht worden – maar als een fundamenteler probleem binnen de Republikeinse partij zelf.

De Republikeinse partij is een “party with an empty core” en bestaat uit verschillende facties die in beginsel niets met elkaar gemeen hebben en dus moeilijk op één noemer gebracht kunnen worden: Libertarians, Business Conservatives, Religious Right en de Tea Party. Vooral de laatste beide facties maken het onmogelijk voor de partij onder leiding van Boehner om een compromis over de begroting met Obama te sluiten. Ik concludeer dat de VS door instabiliteit binnen de republikeinse partij ook op lange termijn onregeerbaar zijn.

DONDERDAG 7 MAART 2013

Eerst bezoek van mijn collega Ken Rogoff op mijn kamer om over mijn boek met Edin Mujagic te overleggen. Gisteren verscheen mijn Project Syndicate artikel ‘Independence Lost’ over de teloorgang van centrale bankonafhankelijkheid met Edin Mujagic. Veel reacties van collega’s hier bij Harvard gehad en nauwelijks reacties van Nederlandse collega’s ontvangen. Collegialiteit is bij Harvard heel belangrijk. Men is trots op de prestaties en successen van directe collega’s. 

Ken heeft het gelezen en merkt terecht op: “First, we’re busy to get the central bank out of the Treasury, now we’re busy with getting the Treasury out of the central bank”. Hij is het met ons eens dat het fenomeen van de financiële repressie ten minste nog vier tot vijf jaar gaat duren en misschien nog wel veel langer dan dat.

Daarna gaan wij samen naar de Speciale Faculty Lunch in de Hansen-Mason Room op de derde verdieping. Op donderdag is er altijd een Faculty Lunch van het Economics Department voor de (visiting) faculty members. Meestal wordt er alleen over het onderzoek gesproken en ontstaan er tijdens de lunch vaak ideeën voor nieuwe papers, waarbij economen vanuit hun subdiscipline discussiëren over modellen en vraagstukken. Ook dat is een eigenschap van de echte onderzoeker. Men is dag en nacht bezig met het vak. It never stops!

Deze Faculty Lunch is bijzonder vanwege het bezoek van de Provost van Harvard University, Dr. Alan M. Garber. De functie van Provost is een beetje vergelijkbaar met die van Deputy-President. De huidige President, Dr. Drew Faust, is voor de buitenwereld wellicht het meest bekend, maar de Provost vervult een belangrijke functie en houdt zich vooral met de interne communicatie en organisatie van de universiteit bezig.

Hij geeft ook leiding aan de Deans van de FAS en de verschillende schools, zoals de Harvard Law School, en de Chair Persons van de departments. Aangezien de discussies bij de Faculty Meetings vertrouwelijk zijn, kan ik de lezers helaas geen verslag doen van wat er besproken werd, maar ik kan verzekeren dat dergelijke discussies niet veel verschillen van universiteit tot universiteit. Blijkbaar lijken verschillende universiteiten meer op elkaar dan zij denken!

VRIJDAG 8 MAART 2013

Gisteravond en vanochtend is er hier in Cambridge en Boston weer een flink pak sneeuw gevallen, zeker vier tot vijf inches. Als het niet meer is. Ondanks de sneeuwschuivers waren de wegen en straten onbegaanbaar (‘very heavy traffic’). Dat betekent dat de meeste collega’s ofwel een vrije dag hebben opgenomen, ofwel thuis werken indien zij geen colleges geven.

De winters in Cambridge en Boston duren veel langer dan bij ons. Vaak zijn er eind maart of begin april nog ‘blizzards’ die vanuit Canada komen en het auto- en vliegverkeer onmogelijk maken. De lente begint hier meestal veel later dan in Nederland en duurt vrij kort. Spoedig daarna begint een lange en hete zomer die maakt dat een ieder weer de koelte opzoekt.