Kennissector centraal bij ontwikkelingshulp
Bedrijven en kennisinstellingen krijgen een nieuwe rol, zo schrijft de minister in de langverwachte nota ‘Wat de wereld verdient, Een nieuwe agenda voor hulp, handel en investeringen’. “Het handels en investeringsdomein geeft kansen voor duurzame en inclusieve groei in lage en middeninkomenslanden. Bedrijven en kennisinstellingen zijn een onmisbare partner in ontwikkeling om hun kennis, technologie en netwerken.”
Topsectoren gaan internationaal
Daarbij spelen volgens de minister de topsectoren een belangrijke rol. “De zogenoemde internationaliseringsinitiatieven van de topsectoren laten zien dat het bedrijfsleven wil ondernemen in ontwikkelingslanden en in sterk gereguleerde sectoren als energie, logistiek, water, tuinbouw, uitgangsmaterialen en agrifood.
De kennisplatforms en de Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI’s) moeten een belangrijke rol gaan spelen als aanjagers van grensverleggend onderzoek op het gebied van hulp en handel. In deze kennisplatforms werken overheid, nationale en internationale kennisinstellingen, denktanks, universiteiten en maatschappelijke organisaties aan een gezamenlijke onderzoeksagenda op het gebied van ontwikkelingsvraagstukken.
De NWO zet een inschrijvingsprocedure uit, waar kennisinstellingen op kunnen inschrijven als deel van een consortium met andere deelnemers. De overheid maakt hier extra onderzoeksgeld voor vrij.
Onderwijs voor ontwikkelingslanden
Nederlandse kennisinstellingen spelen volgens Ploumen een sleutelrol in dit beleid, als aanbieders van hoger onderwijsprogramma’s aan studenten uit lage en middeninkomenslanden. Het gaat hier om de Nederlandse hogescholen en universiteiten, maar ook om de zes instellingen voor internationaal onderwijs en onderzoek.
Via onderwijsprogramma’s worden de tekorten aan geschoold personeel in lage en middeninkomenslanden tegengegaan. Met de steun van beurzenprogramma’s gefinancierd door de Nederlandse overheid, worden professionals uit verschillende landen in Nederland opgeleid.
Het aanbieden van hoger onderwijs is tevens een belangrijke manier om emancipatie in lage en middeninkomenslanden te bevorderen. “We doen dit onder andere door quota voor vrouwelijke deelnemers aan beurzenprogramma’s te hanteren”.
Toch wordt er tot 2017, 1 miljard gekort op de ontwikkelingssamenwerking. Zo wordt er 5 miljoen euro tot 2016, oplopend tot 10 miljoen euro per jaar in 2017 bezuinigd op de bijdrage van OCW. Deze subsidie is bestemd voor internationale onderwijsinstellingen die op ontwikkelingssamenwerking zijn gericht.
Verdeelde reacties
De VSNU laat in een reactie weten dat ze graag de handschoen oppakken voor de sterke rol van universiteiten. De vereniging is wel van mening dat de overheid zich teveel concentreert op maatregelen die betrekking hebben op het bedrijfsleven.
Ook laat de VSNU weten dat er toch nog fors bezuinigd wordt op ontwikkelingssamenwerking en dat laat de universiteiten ook niet ongemoeid. “De minister kort opnieuw op internationale kennisinstellingen. Deze samenwerkingen zijn het resultaat van jarenlange investeringen in hoger onderwijsinstellingen in ontwikkelingslanden”.
De Nuffic, de organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs is verheugd dat kennisinstellingen een prominente plaats hebben gekregen in de nota. “De minister onderstreept de belangrijke rol die universiteiten, hogescholen en andere kennisinstellingen spelen in de relatie van Nederland met het buitenland.
Ook de Nuffic hecht hier veel belang aan. Kennisinstellingen zullen hun instrumentele rol echter minder kunnen vervullen wanneer bewezen effectieve programma’s die deze rol mogelijk maken, worden getroffen door substantiële bezuinigingen”.
