Het schooltje van Kats
Kats is een klein dorpje in het uiterste oosten van Noord-Beveland. Vroeger was het een “aanzienlijk dorp met aanzienlijke edelen, nu wonen er nog geen 450 mensen,” aldus Jan Schuurman Hess. De PvdA-er, heeft de afgelopen jaren de stand van het land en de sociaaldemocratie gepeild tijdens een voettocht door Nederland. Hij is een groot voorvechter geworden van het behoud van kleine scholen, waaronder het schooltje van Kats.
Uit het dorp is al een hoop verdwenen, het postkantoor, de winkeltjes, alleen het schooltje staat nog. De nu 115 jaar oude Prinses Margrietschool had vroeger veel kinderen die in de winter onderwijs genoten en in de zomer op het veld werkten. Maar zo is het al lang niet meer, het schooltje is te klein geworden en moet dicht. De Onderwijsraad adviseerde de regering scholen met minder dan 100 leerlingen uiterlijk in 2019 te sluiten.
Geen school, geen gemeenschap
De sluiting van deze kleine dorpsschooltjes roept een hoop weerstand op. Dorpsscholen worden veelal gezien als laatste levensader van een gemeenschap. Stopt de school, dan komen er geen gezinnen met kinderen meer en zal de eens bloeiende gemeenschap langzaam uitsterven. Geen wonder dat er een tal van initiatieven is opgestart om de voorgenomen sluiting van ongeveer 900 kleine schooltjes te voorkomen. De opvallendste zijn ‘Behoud kleine scholen’ en het initiatief van Schuurman Hess.
Volgens schattingen worden er in 2028 in Kats nog maar 3 of 4 kinderen geboren per jaar. De krimp in de regio ligt de komende decennia rond de 25 procent. Niet alleen het kabinet, ook de scholenkoepel van Noord-Beveland vindt dit te weinig om het schooltje open te houden. Schuurman Hess is het hier fundamenteel mee oneens: “Zonder school is ons dorpje verstoken van alles”.
Kosten en Kwaliteit
De Onderwijsraad haalt twee hoofdargumenten aan: kosten en kwaliteit. De kosten van een school met 23 leerlingen bedragen, zo stelt de Onderwijsraad, 247.000 euro, terwijl een klas met 25 leerlingen in de Randstad slechts 92.000 euro kost.
Toen eenmaal bekend werd dat de scholenkoepel het schooltje wilde sluiten haalden veel ouders hun kinderen van school. “Nu zitten er nog maar 13 kinderen op deze school, waar het zonder het ingrijpen van de scholenkoepel tussen de 40 en 50 hadden kunnen zijn. Bovendien hebben ze ook nog bijzonder slechte leraren aangesteld om zo het ontmantelingsproces te versnellen”.
De Prinses Margrietschool is altijd erg trots geweest dat ze onderwijs op maat kunnen bieden. Kinderen met leerproblemen zitten in de klas met excellente scholieren. Op deze manier kunnen kinderen van elkaar leren en leren ze meteen dat je elkaar altijd nodig hebt. Op Kats bestaat er geen afstand tussen vmbo-ers en gymnasiasten. ”Dit is bovendien goed voor de gemeenschapszin”, aldus Schuurman Hess. Het schooltje in Kats was jarenlang een van de beste scholen van Nederland, het argument dat kleine scholen niet dezelfde kwaliteit kunnen bieden als kleine scholen gaat hier niet op. Zo menen hij en de voorstanders van het voortbestaan.
Veilig en overzichtelijk
“Als het met kinderen uit de regio niet zo goed ging op school, gingen ze naar het schooltje in Kats. Daar vonden de kinderen de rust en aandacht die ze nodig hadden.” Schuurman Hess wil deze sterke kant van de school nog veel meer gebruiken en het advies van de Onderwijsraad geeft deze ruimte. Zijn plan is om kinderen uit Amsterdam die in de knel zitten in Kats te onderwijzen. Dan zijn de kinderen weg uit hun problematische situatie en kunnen ze met volle aandacht en volle ondersteuning weer hun leven op de rails krijgen.
Het plan voor Kats is als volgt: “We ontwikkelen het voor Kats kenmerkende onderwijs op maat in drie groepen met gecombineerde klassen van gemiddeld zestien leerlingen. We verbinden de Katse school met zes andere nog te zoeken kleine scholen, verdeeld over het land, waar hetzelfde onderwijs op maat van ieder kind wordt gegeven.”
“De nieuwe koepel van zeven scholen verbinden we met pabo’s als praktijkschool voor docenten in opleiding, gespecialiseerd in passend onderwijs. Tegelijk verbinden we de koepel van zeven kleine scholen met de vier grote steden in het land opdat wij voor hen veilige, betrouwbare en herkenbare partners zijn voor die gezinnen die voor langere of kortere perioden gebaat zijn bij een overzichtelijke en veilige leef- en onderwijsomgeving.”
