Mist Nederland de boot?
De British Council had deze Summit georganiseerd in het kader van de komende G8, die in juni in Noord-Ierland plaatsvindt onder Brits voorzitterschap. Sinds enige jaren neemt men de G8-bijeenkomst tot aanleiding om een dialoog te voeren over de rol van hoger onderwijs in de ontwikkeling van de kennismaatschappij. Nederland, hoewel geen lid van de G8, was dit jaar voor het eerst uitgenodigd.
Heel concreet ging het om de bijdrage van transnational education (TNE) aan het verhogen van de welvaart. Deze kan onder andere gestimuleerd worden door een uitwisseling van internationaal kennistalent, zowel in ons deel van de wereld, als met name ook voor landen in ontwikkeling. Het bereiken van de ‘2015 millennium doelstellingen‘ was daarbij het uitgangspunt van de besprekingen.
Gerichter werven
Naast de ’traditionele’ vormen van studentenwerving is het gericht aanbieden van onderwijs voor landen die zeer snel in ontwikkeling zijn een sterk toenemend punt van aandacht geworden. Dit is met name het geval bij universiteiten in Engelssprekende landen.
Zo studeren er nu bijna 600.000 studenten aan Britse universiteiten die afkomstig zijn uit landen van buiten het Verenigd Koninkrijk, waar men Engels spreekt. Ook Duitsland is zeer actief, met inmiddels zo’n 70 TNE-projecten en een speciale TNE-unit als onderdeel van de DAAD, de Duitse evenknie van de Nuffic.
Kogel door Frans hoofd?
In Frankrijk is nu ook de notie opgekomen, dat het zinvol is internationaal talent aan te trekken, vooral uit landen als India, China en Brazilië. Zo heeft het Franse parlement dezer dagen besloten dat op de universiteiten voor bepaalde vakken voortaan ook in het Engels les mag worden gegeven. Volgens de minister van Hoger Onderwijs, Geneviève Fioraso, kiezen er te weinig buitenlandse studenten voor een Franse universiteit vanwege de hindernissen in de taal.
Nu heeft zij de deur op een kier gezet voor vreemde talen op de universiteiten. Want bij niet meer dan 1% van de colleges zal het Engels ook daadwerkelijk de voertaal kunnen zijn. En alleen bij colleges die worden gegeven in samenwerking met buitenlandse universiteiten, of die door de EU worden gefinancierd.
Toch is reeds nu felle kritiek te horen. Zo liet het Centrumrechtse UMP-Kamerlid Jacques Myard weten: “Een volk dat meer en meer een vreemde taal spreekt, verliest beetje bij beetje zijn identiteit. Met dit wetsvoorstel schiet Frankrijk zich een kogel door het hoofd.”
Nederland blijft achter
De belangrijkste drijfveer voor de vernieuwing is de economische factor, toegespitst op de toegang tot het hoger onderwijs en het beter voorbereiden van afgestudeerden op de arbeidsmarkt. Het valt de Nuffic in het licht van de conferentie in Londen wel op dat “in Nederland het debat over TNE nauwelijks gevoerd wordt”. Men zal dit in de komende gesprekken met universiteiten en hogescholen op de agenda zetten, want volgens de Nuffic is het onderwerp complex en is het laatste woord er nog niet over gezegd.
Lector Internationale Samenwerking Jos Walenkamp van De Haagse Hogeschool heeft intussen zelf op basis van zijn onderzoek op dit terrein aanbevelingen gedaan hoe Nederland meer internationaal talent aan kan trekken en vooral ook behouden na het afronden van de studie. Daarbij wijst hij er op, dat het van belang blijkt te zijn, dat studenten tijdens de studie ondersteund worden door de onderwijsinstelling om de Nederlandse taal machtig te worden. Gebrek aan Nederlandse taalbeheersing wordt namelijk vaak gezien als oorzaak om zich hier niet blijvend te vestigen, ook als men uitdagende wetenschappelijk of innovatief werk kan krijgen.
