Slimme dominante auto’s

Nieuws | de redactie
7 mei 2013 | In luxe Duitse wagens zit steeds meer slimme Nederlandse technologie. Persuasieve technologie zorgt ervoor dat auto’s steeds veiliger en duurzamer worden. Het Rathenau Instituut dook in zulke sturende toepassingen en zag dat bestuurders steeds meer autonomie inleveren.

Mobiliteit is een van de belangrijkste pijlers van onze moderne economie. Velen kunnen niet meer zonder auto’s, maar toch is er een schaduwkant. Files, verkeersongelukken, luchtverontreiniging en klimaatsverandering zijn allemaal het gevolg van deze toegenomen mobiliteit.

Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid berekende dat files jaarlijks meer dan 3 miljard euro kosten, en de milieuschade door mobiliteit wordt geschat tussen de 2 en 8 miljard. En daar komen de kosten van verkeersongevallen van ongeveer 12 miljard euro nog boven op. Dat moet anders kunnen.

Slimme auto creëert banen

Het Rathenau Instituut publiceerde het rapport ‘Op advies van de Auto’ waarin persuasieve systemen het rijden makkelijker, veiliger, goedkoper en duurzamer moeten maken. Deze slimme auto’s gebruiken technologie die “ontworpen is om het gedrag of de attitudes van de gebruiker te veranderen”. Dit kan door middel van advisering en beïnvloeding, maar de auto grijpt niet actief in in het gedrag van de bestuurder.

Deze technologie die het eerst wordt toegepast in luxe sleeën, wordt veelal in Nederland ontwikkeld. Het Centre of Expertise van de HAN en Fontys richt zich naast alternatieve brandstoffen en nieuwe materialen op deze technologieën. Ook het Nederlandse bedrijfsleven is volop hiermee bezig, vaak in samenwerking met hogescholen. Op dit moment werken er 45.000 mensen in deze sector. In de komende acht jaar komen er 10.000 extra banen bij in de automotive industrie.

Koraalriffen bij zuinig rijden

Persuasieve technologie in auto’s kan vele vormen aan nemen. Een bekend voorbeeld is het eco-feedback systeem dat ervoor moet zorgen dat de bestuurder zuiniger gaat rijden. De feedback is niet alleen evaluatief, dat de auto laat zien hoe je rijdt ten opzichte van andere bestuurders of eerdere momenten, maar werkt ook motiverend. Zo kan je bij sommige auto’s mooie koraalriffen of bomen op het dashboard krijgen als je zuinig rijdt.

Ook qua veiligheid denken auto’s tegenwoordig uitgebreid mee. Als de bestuurder veel kleine stuurbewegingen maakt kunnen de vele hypergevoelige sensoren in de auto voelen dat je moe bent en zal de auto een pauze aanbevelen. Er zal dan bijvoorbeeld een kop koffie op het scherm naast de kilometerteller verschijnen.

Steeds slimmer, steeds dominanter

De afgelopen jaren heeft deze technologie een enorme vlucht genomen. Eind jaren negentig introduceerde Mercedes voor alle modellen Brake Assist dat helpt met het doseren van remkracht tijdens een noodstop. Een paar jaar later kwam er een systeem bij dat mogelijke ongelukken kan voorspellen en de bestuurder waarschuwt terwijl de remmen worden voorbereid. Tegenwoordig zijn er systemen die zelf een noodstop kunnen maken als de bestuurder niet meer reageert. Er is volgens het Rathenau een evolutie van brake assist, naar collission avoidance, naar collision prevention.

De vraag rijst dan onmiddellijk welke taken mag of moet de auto overnemen van de bestuurder? En wie is er verantwoordelijk “als bestuurder en technologie samen achter het stuur zitten”? Technologie die in staat is eerder in te grijpen zou een gevaarlijke verkeerssituatie waarschijnlijk veiliger en beter kunnen vermijden, maar perkt ook de autonomie van de bestuurder in. In hoeverre mag iemand afwijken van het ideale rijgedrag voor de auto mag ingrijpen?

Man versus Machine

Nu grijpen systemen vaak in als het eigenlijk te laat is, als de situatie door ingrijpen in elk geval niet erger zal worden. Misschien zullen automakers, als de betrouwbaarheid van technologie in de toekomst toeneemt, steeds meer systemen gaan plaatsen die ingrijpen in plaats van proberen te beïnvloeden. Ook in de luchtvaart zit men met dit dilemma. “Take Boeing and Airbus for example. They have diametrically different design philosophies. Boeing will leave the pilot in control, because he is always more intuitive and create than a machine. Airbus will let the plane take over control in emergency situations”, legt Paul Verhoef van de Europese Commissie uit.

In auto’s vult slimme technologie de menselijke waarneming aan en geeft het de bestuurder advies en grijpt pas in als het niet ander kan. Persuasieve technologie kan een rol spelen in gebieden waar technologie (nog) niet over kan nemen, bijvoorbeeld het invoegen op drukke snelwegen. Waar technologie (nog) niet mag overnemen, bijvoorbeeld het ingrijpen in de snelheid. En om de bestuurder te waarschuwen voordat technologie moet ingrijpen.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK