Forschung und Bildung
“Duitsland wordt vaak genoemd als innovation leader in Europa. Wat kan Nederland van Duitsland op het gebied van onderzoek leren?” vraagt de VSNU “En kan Duitsland ook van Nederland leren? Universiteiten dagen zichzelf en andere spelers in de Nederlandse kenniseconomie uit.”
VSNU-voorzitter Karl Dittrich geeft in het VSNU Café van heden 17.00 u in Dudok in Den Haag het podium aan een viertal gasten:
– Prof.dr. Emmo Meijer, Corporate Director R&D FrieslandCampina
– Prof.dr. Gerard Meijer, Voorzitter College van Bestuur, Radboud Universiteit Nijmegen
– Dr. Sijbolt Noorda, lid van de Duitse Akkreditierungsrat
– Prof.dr. Ton Nijhuis, Directeur Duitsland Instituut Amsterdam
Voor de discussie hier enige input van Duitsers van naam en faam, de AWT en een sombere KNAW.
1] Jammeraars
Het Duitse hoger onderwijs zit nog vol “jammeraars in ivoren torens.” De oud-‘VSNU/HBO-raad voorzitter’ van onze oosterbuur, Klaus Landfried, haalde op de valreep van de Bundestagswahl al uit en stelt de innovatieve mentaliteit van het Nederlands HO ten voorbeeld.
2] Het HBO als succesverhaal
Hogescholen in Duitsland worden steeds populairder onder studenten. Dit is met name te danken aan de ontwikkeling in de economische en technische vakopleidingen. Fachhochschulen hebben het meest baat bij de Europese HO-ontwikkeling, als ‘de winnaars van Bologna’. Klaus Scholler, coördinator van het bureau ‘Studieren in Berlin und Brandenburg’, ziet een opmerkelijk toenemende interesse van aankomende studenten in economische en technische opleidingen.
3] Dr Merkel in Nijmegen
De Kanzlerin hield een stevig en warmbloedig betoog bij haar eredoctoraat, waarin investeren in kennis en vertrouwen centraal stond. Ze gaf met een kwinkslag aan dat ze haar ereteken cultureel goed kon plaatsen. De zij, “eine protestantische Pastorentochter”, door een katholieke universiteit onderscheiden werd in een kerk die oecumenische diensten houdt, zoiets was “ein gutes Stück Europäischen Geschichte.”
Scherp zei zij, dat “de prijs voor de fouten uit het verleden en de schulden die gemaakt zijn, wordt betaald door de jongeren.” De hervormingen in Europa moeten deze jonge mensen zonder baan juist perspectief bieden.
Daarom moeten de EU-landen gezamenlijk een groeiagenda vormgeven die zich daarop richt. Merkel wees er op, dat Duitsland hier ervaring heeft: na de eenwording in 1989-1990 ging ook dit land door een fase van hoge werkloosheid en jongeren die een verloren generatie dreigden te worden. Zij noteerde tevens dat Nederland juist veel ervaring heeft met het laag houden van de jeugdwerkloosheid. Dit soort kennisdeling kan alleen als je, zoals in de EU, met elkaar de problemen weet aan te pakken.
4] Uitholling SF ‘falsch’
Het Duits hoger onderwijs verwacht van Merkel steeds boter bij de vis. HRK-voorzitter Margret Wintermantel wees daarbij bij de start van Merkels nieuw kabinet ook op de uitholling van de SF, die jongeren weerhoudt door te studeren. “Das ist – ganz abgesehen von dem individuellen Recht auf Bildung – volkswirtschaftlich falsch.”
5] Visie op LLL via Duits HO
Angela Merkel’s HE expert panel urges that German universities need to open their doors to students from nontraditional backgrounds: every qualified apprentice or citizen over 40 should get access to higher education. This is imperative given the demographic change and skills shortage.
6] Advies van de AWT
Verdubbeling bèta-techniek studenten, veel meer promovendi, blijvend flink investeren in kennis. Deze Duitse prestaties moeten Nederland inspireren, want ze tonen aan dat het kan, zegt de AWT. Staatssecretaris Dekker van OCW noteert: “Duitsland doet veel niet alleen anders, maar ook domweg beter dan wij.”
7] KNAW wil anticyclisch beleid
De regering-Merkel investeerde juist €4 miljard in kennis, in tijden van crisis. De investering van 100 miljoen in ons land via NWO is ontoereikend om voorgaande bezuinigingen ongedaan te maken, sombert de KNAW. En garanties van het bedrijfsleven voor investeringen zijn ook al niet te verwachten.
