MBO financieren als HO

In zijn rede zette de nieuwe senator de toekomst van het MBO in een rijke context. Zo begon hij met het onderstrepen van de visie van Angela Merkel op de noodzaak van het investeren in kennis.

“Onlangs kreeg een Duitse scheikundige een eredoctoraat in ons land. Zelden kreeg iemand zoiets zo verdiend. Zelden was de gelauwerde doctor honoris causa ook zo oprecht dankbaar én zo eloquent. Onze bewindslieden zaten onder haar gehoor toen Dr Angela Merkel haar dankrede uitsprak. De groeiagenda en de toekomstige ontwikkeling van Europa, in de dynamiek op mondiaal niveau, vereisen investeringen in ‘Bildung und Forschung’, zo sprak zij. ‘Mit Wissen muss man in der Zukunft investieren’. Die laatste zin is fraai dubbelzinnig Duits: ‘met verstand moet men toekomstige investeringen bepalen’ én: ‘Met kennis en wetenschap investeert men in de toekomst’.”

Leerwinst, tevredenheid en baangarantie

Bruijn sprak grote waardering uit voor minister Bussemaker, maar zette een cruciaal punt voor de toekomst van het MBO scherp aan. Hij wees er op dat “in het voorstel de mogelijkheid [ontbreekt] van bekostiging op basis van kwaliteit. Ook de Raad van State wijst hierop. Te denken valt aan prestatiebekostiging op basis van leerwinst, tevredenheid of baangarantie. Het regeerakkoord kondigt aan dat kwaliteitsbekostiging wordt voortgezet en dat prestatiebekostiging in het MBO wordt ingevoerd vanaf 2015.”

“In een aangenomen motie heeft de VVD, samen met D66 en PvdA, de minister gevraagd uit te werken hoe een bekostigingssysteem op basis van prestatie afspraken vormgegeven zou kunnen worden. De VVD fractie zou de Minister willen vragen of zij hierover inmiddels ideeën heeft ontwikkeld, welk tijdpad zij voorziet voor de invoering ervan en of hierbij gedacht kan worden aan een systeem analoog aan de prestatieafspraken die gemaakt zijn voor het Hoger Onderwijs.”

De eeuwige generatiekloof

Ook wil hij dat zowel het MBO als het WO de validering van hun examens en diploma’s zeer serieus nemen. Zijn eigen ervaringen als auteur van het baanbrekende HBO-advies ‘Vreemde ogen dwingen’ was aan zijn betoog niet vreemd, zo bleek. “Ook in het HBO heeft deze discussie gespeeld. Daar verleent de minister nu belangrijke steun aan het initiatief van de Vereniging Hogescholen, met betrekking tot de externe validering van examenkwaliteit. Met het oog op consistentie van beleid, kan men zich afvragen of die validering van examens niet op gelijke wijze zou moeten plaatsvinden in het MBO, net als overigens in het wetenschappelijk onderwijs. Zeker nu de curricula korter en intensiever worden, maar ook gezien de discussies over de aansluiting bij de arbeidsmarkt, ligt het volgens mijn fractie voor de hand dit te overwegen.”

Dat het MBO en ook het HO het niet altijd eenvoudig heeft, wilde Bruijn graag erkennen en hen moed inspreken. Dat deed hij wel met relativerende toets. “Het onderwijs bevindt zich altijd in een interessant dilemma. De ouders en de leerkrachten hebben altijd te maken met een generatieverschil. Een veranderde omgeving met nieuwe technologische en sociale uitdagingen. Die afstand veroorzaakt spanning onder de oudere generatie, maar dit is van alle tijden.”

Hij citeerde daarop:  “‘Onze jeugd heeft tegenwoordig een sterke hang naar luxe, heeft slechte manieren, minachting voor het gezag en geen eerbied voor ouderen. Ze geven de voorkeur aan kletspraatjes in plaats van training. Zij spreken hun ouders tegen, houden niet hun mond in gezelschap en tiranniseren hun leraren.’ Zo sprak Socrates 2500 jaar geleden. En hij kon het weten, want hij had veel studenten, waaronder Plato en Alcibiades.”