Stuurloos beleid en ‘fact free politics’
Arnoud Evers doceert aan het Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek van de Open Universiteit en verbaast zich hogelijk over een ingreep van minister Bussemaker in haar ‘subsidiebrief’ van €200 miljoen. Zijn analyse leest u hier
“De titel van de Kamerbrief die op 30 mei is verzonden naar de Tweede Kamer is: ‘Invulling subsidietaakstelling onderwijs en onderzoek’. Er staat subtiel invulling, maar bij goed lezen van de brief komt men er achter dat het gaat om een forse bezuiniging van 200 miljoen euro op onderwijs en onderzoek. De Vaste Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vergadert donderdag 27 juni met de minister en staatssecretaris van OC&W over deze Kamerbrief.
Welke investering?
Er staat wel dat voor deze taakstelling is gekozen met als doel geld vrij te maken voor intensiveringen in het onderwijs en onderzoek, zoals bijvoorbeeld kwaliteitsverbetering leraren en schoolleiders, en fundamenteel wetenschappelijk onderzoek. Maar volstrekt onduidelijk blijft waar deze investeringen dan precies worden gedaan.
Nog opmerkelijker in dit kader is dat er 2,8 miljoen wordt gekort op het Nationaal regieorgaan onderwijsonderzoek (NRO) en de volledige subsidie van 3,9 miljoen op het Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek (LOOK) wordt ingetrokken, waardoor LOOK effectief wordt opgeheven. Precies op de speerpunten waarin de minister en staatssecretaris van OC&W willen investeren, wordt nu net fors bezuinigd. LOOK is nog maar amper twee jaar geleden opgericht met de volledige steun van het ministerie, precies met het doel om praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek te doen naar de kwaliteitsverbetering van leraren.
Onderwijspraktijk voorop
LOOK werkt aan het dichten van de kloof tussen wetenschappelijk onderwijsonderzoek en de onderwijspraktijk door op basis van concrete vragen uit het onderwijsveld, samen met leraren, onderzoek te doen. Belangrijke thema’s waar LOOK onderzoek naar doet zijn ICT (denk aan projecten rond de iPad-scholen), hoe de professionele ruimte van leraren te vergroten en het leren van leraren in sociale netwerken.
Ruim 360 scholen hebben individueel of via hun besturen hun steun uitgesproken en laten weten dat het werk van LOOK is van groot belang voor de onderwijspraktijk. Deze scholen representeren circa 36.000 leraren. Via de website van LOOK komen bovendien veel steunbetuigingen uit het hele veld binnen.
Korte termijn denken
Ook vanuit economische overwegingen is deze bezuiniging niet uit te leggen. Er wordt €24 miljard uitgegeven aan het onderwijs. De overheid geeft minder dan een promille van dat bedrag uit aan onafhankelijk onderzoek naar kwaliteitsverbetering en professionalisering van leraren. Juist dat onderzoek biedt zicht op de effectiviteit van deze bestedingen. Dit soort onafhankelijk onderzoek heeft daarom bij uitstek een publieke functie. Op dat bedrag wordt nu fors bezuinigd. Korten op dit soort subsidies is typisch korte termijn denken.
Op lange termijn is het niet de manier om spaarzaam met ons belastinggeld om te gaan en efficiënt geld te investeren in de kenniseconomie. Het leidt tot stuurloos beleid en ‘fact free politics’. Deze bezuiniging heeft bovendien veel weg van het zoveelste ‘onderwijsexperiment’, en past in het ad hoc beleid van het ministerie waardoor het voor scholen lastig is lange termijn afspraken te maken met de overheid en gelieerde instellingen.
Niet alleen LOOK werd amper twee jaar geleden opgericht en nu alweer afgebroken. Er zijn talloze voorbeelden zoals het experiment met de prestatiebeloning die met veel tamtam werd aangekondigd en na even met de ogen te knipperen alweer stopgezet. Of neem de subsidies rond passend onderwijs, die worden stopgezet met de uitleg dat het om incidentele implementatie subsidies gaat.
Het is bovendien niet efficiënt om alle taken en middelen bij scholen neer te leggen, en uit te leggen dat het vooral goed is dat alle middelen naar het primaire proces gaan. Dit kan juist leiden tot versnippering van expertise en ondoelmatig gebruik van middelen. Kortom, ik doe een dringende oproep aan de minister en staatssecretaris van OC&W om niet alleen te kijken naar waar op korte termijn kan worden bezuinigd, maar vooral ook na te denken over slimme investeringen in de ondersteuning van ons onderwijs voor de toekomst.”
