Topsectoren vertragen
De topsectoren zijn samen goed voor meer dan een kwart van de toegevoegde waarde van Nederland. Van de negen topsectoren neemt de sector hightech systemen en materialen bijna een kwart van de totale toegevoegde waarde voor zijn rekening. Vier topsectoren zijn relatief klein: life sciences & health, tuinbouw en uitgangsmaterialen, creatieve industrie en water.
In 2012 nam de toegevoegde waarde van Nederland en van de topsectoren af. In 2013 en 2014 zal de toegevoegde waarde van de topsectoren een licht herstel tonen van 0.25% groei. Hiermee doen de topsectoren het relatief goed. Ook de uitvoer in de topsectoren zal in 2013 en 2014 weer een groei tonen als gevolg van een toenemende wereldhandel, zo meldt het onderzoeksbureau Panteia in een analyse van de topsectoren in de praktijk.
Werkgelegenheid topsectoren daalt
In 2010 daalde het aantal werkenden in Nederland licht en in de topsectoren sterker dan elders. Terwijl Nederland een bescheiden groei kon realiseren, bleef het aantal werkenden in de topsectoren stabiel. In 2012 en ook in 2013 daalt het aantal werkenden en wel in de topsectoren sterker dan in Nederland als geheel.
In 2014 zal de werkgelegenheid in de topsectoren nog steeds blijven afnemen, terwijl de werkgelegenheid in Nederland als totaal weer iets zal groeien. Met deze ontwikkelingen – een lagere werkgelegenheid maar een hogere toegevoegde waardeontwikkeling – neemt de arbeidsproductiviteit in de topsectoren sterker toe.
Creatieve industrie blijft achter
Zo blijkt dat de creatieve industrie de gevolgen van de economische crisis zwaarder voelt dan andere. De verwachtingen voor de toekomst zijn bij deze bedrijven ook licht negatief zo blijkt, maar ook het vertrouwen in het overheidsbeleid blijft achter bij deze sector. Dit laatste heeft ongetwijfeld te maken met de bezuinigingen in de kunsten die in gang zijn gezet door het kabinet-Rutte I
Life Sciences was in 2010 nog een van de snelst groeiende sectoren, wat betreft toegevoegde waarde en ook in 2011 scoorde deze sector nog goed. Maar in 2012 waren in geen enkele topsector de verwachtingen van de bedrijven zo negatief geworden. Ook het vertrouwen in de overheidsbeleid is hier duidelijk lager.
Druk op investeringsruimte
Het hoge aandeel innovatieve bedrijven in de sector life sciences & health weerspiegelt het belang dat R&D juist in deze sector heeft. Voor veel bedrijven zijn het echter toch bestaande producten waar men het bij de omzet vooral van moet hebben. Met een aandeel van een op de drie bedrijven die meer dan een kwart van de omzet uit nieuwe producten halen, springt de sector er niet uit.
Een andere tendens is in het rapport ook waar te nemen. Vrijwel alle sectoren zijn negatief over de mogelijkheden om te kunnen investeren en over het financieren van de eigen bedrijven. Op termijn kan dit een drukkend effect hebben op zowel de investeringen als de innovatieuitgaven.
Wientjes reageert scherp
In een reactie laat Bernard Wientjes voorzitter van VNO-NCW weten. “Het kabinet moet stoppen met lastenverzwaringen en inzetten op innovatie. Het topsectorenbeleid moet met volle kracht vooruit, want continuïteit is belangrijk. Topsectoren in Nederland zijn namelijk beter bestand tegen de economische crisis dan andere sectoren.”
“En die topsectoren moeten nu, na een start onder moeilijke financiële omstandigheden, worden voortgezet om te gaan oogsten”. Volgens Wientjes is er flink geïnvesteerd in wederzijds vertrouwen van alle betrokken partners. ‘Maar dat wat er nu staat, recht doet aan de verschillende belangen.’ Ook het midden- en kleinbedrijf is een belangrijke partner, benadrukt hij.
