Mensenvriend van Minsk bekroond
Alexander Loekasjenko is tamelijk uniek. Zijn bewind is schaamteloos Sovjet. Hij beroemt zich erop al het goede van vroeger met verdubbelde kracht voort te zetten en daar slaagt hij wonderwel in. Zijn almachtige geheime dienst en knokploegen heten dan ook gewoon de KGB.
De winnaar van de Ig Nobelpijs ziet zichzelf ook als een echte winnaar. Als hij verkiezingen wint, met ruim 80%, klaagt hij enige tijd later in een dronken bui dat hij dat percentage met opzet omlaag heeft laten drukken om de waarnemers van de OVSE en de EU te gerieven. En dan nog werd hij beschuldigd van massale vervalsing van de uitslag!
Het vaak kolderieke karakter van het Loekasjenko-regime zou direct uit de boeken van Nicolai Gogol of Vladimir Voinovitsj kunnen komen. De Wit-Russen lachen zelf ook graag om hun boertige, brutale en ongekuiste heerser. Zoals toen hij tijdens een paasmis wuivend opstond op het moment dat het koor op het mystieke hoogtepunt jubelend zong “Halleluja, Halleluja, hij is waarlijk opgestaan!” en hij de menigte begroette met een welgemeend “dank u wel, dank u wel…” Het doet zijn landgenoten hikken van het lachen, maar wel lachen door hun tranen heen.
Van verrot gezin naar weeshuis
De repressie en corruptie van het bewind in Minsk zijn een schandvlek voor Europa. Hoe Loekasjenko studenten, docenten, en onderzoekers die snakken naar vrijheid, vervolgt is ten hemel schreiend. Wie studenten les geeft en met de inhoud van zijn werk de President mishaagt, is een slecht mens en dus ook een slechte ouder. Zijn kinderen worden dan in een staatsweeshuis geplaatst. Dat dreigt ook de jongere zusjes en broertjes van studentenleiders die om vrijheid smeken, want het gezin waar zo’n onverlaat uit voortkomt, moet wel verrot zijn.
Verdwijningen, executies, martelingen, strafkampen, het is onder Loekasjenko de norm van het regime en de publieke orde. De gevangenisbaas die voor hem de illegale executies voltrok, vluchtte naar het buiteland wegens zijn gewetensnood. En deze man, Alkaev was echt geen lieverdje.
De leiders van de EU staan veelal sprakeloos en machteloos tegenover Loekasjenko. Angela Merkel sprak in de Raad van Europa met emotie over diens gruwelen, toen ScienceGuide-columnist Pieter Omtzigt haar vroeg naar de acties die Europe zou moeten en kunnen doen. Zij zei dat zij in de DDR eenzelfde soort bewind had gekend en gelukkig had overleefd. Daarom moesten de mensen in Wit-Rusland nooit het idee krijgen dat wij hen vergeten en zo aan hun lot overlaten. Niet lang daarna stelde premier Berlusconi voor Loekasjenko in het overleg mee te laten doen omdat hij dan meer handelbaar zou zijn. Berlusconi’s aanzienlijke commerciële belangen in Oost-Europa hadden hem daarvan verzekerd.
Eenarmig applaus
Ook Nederland is niet vlekkeloos. Minister Rosenthal moest niet lang gelden erkennen dat grote bedrijven van hier het regime in Wit-Rusland helpen met zijn belangrijkste machtsbasis en -instrument: de energiesector. Loekasjenko zit letterlijk op de gas- en oliepijpen die Poetins macht schragen. Zijn economische macht berust bovendien open wapenexporten en het irregulier financieel verkeer met landen als Iran, Syrië en Venezuela.
De Ig Nobelprijzen zijn bekroningen voor nobelwaardig onderzoek en mensen maar dan wel met een knipoog en soms regelrecht satirisch. Slechts één geleerde won in zijn vak zowel een Ig Nobel- als een Nobelprijs: onze Grafeen-Rus uit Nijmegen, Andre Geim. Loekasjenko krijgt de prijs voor zijn verbod op openlijke aanhankelijkheidsbetuigingen en applaus dat uitmondde in de KGB-arrestatie van een eenarmige man op een plein in Minsk.
God benoemt
Vooruit, nog één Loekasjenko grap. De favoriet van een Wit-Russische student in Amsterdam.
“God roept Poetin, Bush en Luk bij zich en vertelt hen: bereidt uw volk voor op het einde der tijden over twee weken. Poetin spreekt uit het Kremlin tot het Russische volk en zegt: “Ik heb slecht nieuws. God bestaat, hoewel wij dat altijd ontkenden. En alles is over twee weken voorbij.” Bush spreekt uit de Oval Office en zegt: “Ik heb goed nieuws en slecht nieuws. Het goede is dat God mij heeft verzekerd van zijn liefde voor Amerika, het slechte is dat alles over twee weken voorbij is.” Loekasjenko spreekt Belarus toe via TV-Minsk en zegt: “Volk van Wit-Rusland! Ik heb goed nieuws. God houdt van u en van uw President en daarom heeft God mij benoemd tot president voor het leven.”
