CDA steunt kabinet toch
Het leek er een tiijdje op, dat het CDA in de Tweede Kamer het zogeheten wetsvoorstel VKW -wet versterking kwaliteitsborgen HO- geen steun zou willen geven. dit ondanks de aanzienlijke verbeteringen die minister Bussemaker, mede onder druk van de Raad van State en het CDA zelf, had weten aan te brengen. Die leidden ertoe dat zelfs de SGP voor haar voorstel zou willen stemmen.
Zijlstra en de Grondwet
Voor velen lijkt de behandeling van de wettelijke regels voor de borging en het toezicht op HBO en WO vooral een technisch hoogstandje, een Haags beleidsgevecht voor de fijnproevers onder de HO-specialisten en staatsrechtgeleerden. Het betreft nieetemin de lessen uit affaires rond Inholland en Amarantis en de consequenties voor een strakker, maar minder overladen bestel van controle en verantwoording. En daarmee raakt het één van de cruciale machtsthema’s van de Nederlandse politiek sinds de 19e eeuw en de Pacificatie van 1917: de vrijheid van onderwijs en ‘Artikel 23 GW’.
Dat bleek direct na de indiening van het wetsvoorstel door Halbe Zijlstra onder Rutte-I. De Raad van State, het CDA, de SGP, alle usual suspects dus, waarschuwden de liberaal voor zijn voorstellen om te kunnen ingrijpen in ‘slecht functionerende’ CvB’s en RvT’s van HBO en WO. Hun autonomie is geen gunst van OCW, maar een vrijheidsrecht van burgers en hun civil society, zoals de universiteit en hogeschool. Die zijn geen agentschap van het Rijk, maar vrijwillige genootschappen en instituties van een pluriforme samenleving.
Bussemaker nam deze kritiek zeer serieus en dat maakt nu dat zij brede steun heeft gekregen, ten lange leste ook van het CDA. HO-woordvoerder Michel Rog gebruikt het debat over de HO-borging om vor de toekomst enkele markante punten neer te leggen. Hij heeft daarvoor steun gevonden bij zijn collega’s van VVD, PvdA en D66.
Pilots met minder lastendruk
Centraal daarin staat “dat dit nieuwe stelsel zich zou moeten vertalen in proportioneel toezicht en beperktere accreditatie met minder administratieve lasten,” aldus zijn motie terzake. Rog wiijst er op dat “in Vlaanderen en Duitsland een systeem is ontwikkeld met een zware toets op instellingsniveau gecombineerd met een beperking van de accreditatielasten op het niveau van de opleidingen.”
Het CDA en de andere fracties vragen minister Bussemaker daarom “te onderzoeken hoe de administratieve lasten van het accreditatiestelsel substantieel kunnen worden verlaagd en pilots te starten die gericht zijn op concrete vermindering van deze lastendruk en de Kamer hierover te informeren.” En daarmee is een belangrijke verbetering en versterking van het stelsel van accreditatie, toezicht en broging van HBO en WO een feit geworden, na een reeks heftige momenten van politieke en principiële strijd.
