Te groot om om te vallen
In zijn rede tot de 32e conferentie van de rectores en voorzitter van de Technische Universiteiten in Europa schetste Van den Berg hoe een universiteit zijn lange termijn ontwikkeling en strategie daarvoor moet bouwen op de veranderingen die op wereldschaal merkbaar zijn in de kennissector en de economische omstandigheden. Er ontstaan nieuwe “giant global magnets” van knooppunten met 20 tot straks 50 topklasse-HO-instellingen en deze trekken talent in grote getale aan. Van overal.
Dat moet ook, want de komende decennia zullen zo’n 80 miljoen meer HO-deelnemers aan komen kloppen aan hun poorten. Wil je deze allemaal een klassieke plek in een klassiek HO kunnen bieden, dan zou elke week tot in 2025 een zestal universiteiten van de omvang van de TU Delft moeten worden gebouwd. “Dat gaat dus gewoon niet gebeuren.”
Robuust in plaats van ad hoc
“Whilst funding in most European universities is being eroded or stagnates at best, some Asian countries are investing amounts unimaginable to us in higher education and research facilities. Their scientific quality generally stills falls short of ours, but their facilities are well ahead. For leading researchers in many fields, the BRICS are therefore increasingly the place to be.”
Zijn de universiteiten en hogescholen in Europa klaar voor deze wereldwijde verschuivingen? Hebben zij de partnerschappen ontwikkeld die ook over 20 of 25 jaar de relevante allianties van kennisinstellingen en knooppunten zullen bieden? Van den Berg geeft aan, dat de opzet van de TUD met zijn MOOC’s en met zijn nieuwe vormen van allianties met instellingen in BRIC-staten en de partners die daarbij langszij komen met deze vragen alles te maken heeft.
“Rather than focusing on ad hoc, or informal cooperation, we believe that the best way forward for Delft is securing robust institutional frameworks with other top universities or institutions. In China, for instance, we have opened four research centres in only the last couple of years. In partnership with the Chinese Academy of Science, a Beijing Research Centre is engaged mainly in research on Solid State Lighting; with Hohai University in Nanjing, a Water Research Centre is focused upon Delta technology and hydrology.
Meanwhile with Wuhan University we have launched a Centre for Geo-information, Geodesy and Earth Observation; and with South China University of Technology in Guangzhou we have started the Research Centre for Urban Systems and Environment. In each of these four research fields the Netherlands is a world knowledge leader. And China’s rapid growth means it is facing need for major new innovation and expertise in these areas.”
Systeem-universiteiten?
Zo zal en kan dus niet alles afhangen van de vorming van meer virtueel, online HO-aanbod alleen. “No clicks without bricks” blijft het adagium. Daarom moet de rol van de HO-instellingen kritisch getoetst worden en moet onder ogen gezien worden of hun infrastructuur en de kwaliteit van hun aanbod kan blijven voldoen.
Van den Berg trekt daarbij een analogie “with the financial sector. Since the financial crisis we hear of so called ‘system banks’. And, apparently, the system banks are seen as vital to the system and therefore to important to fail.” Om de houdbaarheid van een dergelijk systeem van ‘te grote en te wezenlijke’ instituties te toetsen en op peil te houden, worden in het bankwezen en daarbuiten ‘stress tests’ gehouden. In zekere zin zou je zelfs kunnen zeggen, dat de aanpak in ons land van Inholland zo’n consequentie van een ernstige stress test was en die bij Amarantis er een van de afwikkeling na een achteraf fatale stress test.
Delft bouwt instrument
De uitkomsten daarvan ziet Dirk Jan van den Berg al ongeveer voor zich. “I would argue that the university system in Europe is at least as determining for Europe’s future as the banking system. We too are too important to fail. So why not conduct a university campus stress test to assess the robustness of Europe’s higher education and research infrastructure. I fear the outcomes will be rather chilling and will call for an extensive overhaul of the existing facilities.”
Hij kondigde aan, dat men in Delft een ‘tool’ ontwerpt, dat zou kunnen dienen als basis voor zo’n stress test van het hoger onderwijs in infrastructuur en aanbod. Daarbij hoopt men op ondersteuning vanuit de Europese Commissie, om dit instrument te kunnen ontwikkelen op een wijze dat kennisdeling en toepassing daarvan door andere HO-instellingen mogelijk wordt.
“We could increase focus on this by better sharing knowledge about campus improvement and management. Key tools to enable this include performance benchmarks such as interuniversity collaboration, space utilization, ecological footprint, total costs and shared university-city-functions.”
